ایران به تعبیر شرکتهای برتر نفتی جهان بهشتی برای سرمایه گذاری است که اکنون تنها مانع حضور در صنعت نفت این کشور تحریمهای غرب است. لذا به اعتقاد آنها اگر تحریمها برداشته شود در دنیا هیچ کشور نفتخیزی را نمی‌توان یافت که برای سرمایه گذاریهای نفتی و گازی مستعدتر از ایران باشد. بزرگترین ذخایر دست نخورده نفتی و گازی در این کشور، امنیت و ریسک پایین سرمایه گذاری، وجود زیرساختهای لازم برای توسعه، نیروی کار متخصص و صرفه اقتصادی تولید نفت و گاز از میدانهای ایران، گزینه هایی است که اکنون با نزدیک شدن به زمان لغو تحریمهای نفتی توجه بسیاری از سرمایه گذاران را به خود معطوف کرده است و در حال حاضر می‌توان گفت که به طور تقریبی همه شرکتهای برتر نفتی در حال بررسی شرایط همکاری با ایران و حضور در صنعت نفت آن هستند.
این علاقه کشورهای خارجی را می‌توان از مذاکرات و رفت و آمدهای هیئتهای خارجی به تهران دریافت که با نزدیک شدن به زمان احتمالی لغو تحریمها در حال شدت گرفتن است و در هفته‌های آتی به اوج خود خواهد رسید، زیرا تهران در دو هفته پیش رو میزبان بسیاری از سران و شرکتهای برتر نفتی جهان خواهد بود که برای حضور در دو اتفاق مهم به ایران می‌آیند. نخست اجلاس سران گازی (جی‌ای‌سی‌اف) است که از فردا در تهران با نشست وزارتی 9 کشور جهان آغاز به کار خواهد کرد و دوم کنفرانس رونمایی از مدل جدید قراردادهای نفتی است که قرار است اواسط آذرماه در تهران برگزار شود. پیش‌بینی می‌شود که در کنفرانس رونمایی از مدل جدید قراردادهای نفتی ایران با معرفی مدل جدید و اعلام فرصتهای سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز کشور این مذاکرات بسیار فشرده تر خواهد شد. درباره اتفاقهایی که قرار است طی دو هفته آینده رقم بخورد گفتگویی با امیر حسین زمانی نیا معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت انجام داده ایم که در زیر می‌خوانید:
در هفته‌های آتی و از فردا دو اتفاق مهم در تهران خواهد افتاد. نخست اجلاس مجمع صادرکنندگان گاز(جی یی سی اف) و دوم رونمایی از مدل جدید قراردادهای نفتی که موجب حضور سران و سرمایه گذاران علاقه‌مند به سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران خواهد شد. به نظر شما این دو اتفاق چه آثاری در پی خواهد داشت؟
اجلاس به تنهایی نمی‌تواند جایگاه یک کشور را بالا ببرد اما از حیث حضور سران کشورها و شرکتهای نفتی خارجی این دو مهم تلقی می‌شود. اجلاس سران مجمع که اجلاسی با حضور نماینده‌های کشورهای عضو است و در این اجلاس اعضا حضور دارند. اما در کنفرانس رونمایی از مدل جدید قراردادهای نفتی تمام شرکتهای اروپایی و آسیایی به تهران می‌آیند. اما شرکتهای امریکایی نمی‌توانند در این اجلاس حاضر شوند؛ بخصوص اینکه در زمان کنفرانس تهران هنوز تحریمهای ایران لغو نشده است. ما برآورد کرده‌ایم که تحریمها حوالی15ژانویه برداشته شود اما تاریخ اجلاس سران گازی و کنفرانس تهران دوم و هفتم دی‌ماه است و در زمان برگزاری هر دو مورد هنوز تحریمها وجود دارد. لذا در یک ماه آینده حضور سران و شرکتهای خارجی در ایران منجر به عقد قرارداد نخواهد شد. اما تهران در یک ماه آینده، ماه شلوغی را تجربه خواهد کرد. به طوری که بسیاری از کسانی که برای اجلاس مجمع گازی به ایران می‌آیند تا زمان رونمایی از مدل جدید قراردادهای نفتی در تهران می‌مانند و اکنون رفت و آمدها به قدری است که برخی معتقدند تا 6 ماه دیگر هتلهای تهران دیگر جای خالی ندارد و یکی از مشکلات ما فراهم کردن یک جای مناسب برای اقامت سرمایه گذاران خارجی است.
در دو سال گذشته دبیر کل مجمع کشورهای صادرکننده گاز محمدحسین عادلی که فردی ایرانی است، بود؛ فکر می‌کنید دبیر کل بعدی مجمع کشورهای صادرکننده گاز چه کسی خواهد شد؟
در حال حاضر نمی‌توان در خصوص این که چه کسی دبیرکل بعدی خواهد شد با قاطعیت اظهار نظر کرد و برای نتیجه باید تا روز برگزاری اجلاس صبر کرد اما احتمال تمدید دبیرکلی آقای عادلی وجود دارد.
افزایش صادرات نفت، گاز، میعانات گازی و سایر فرآورده‌ها و همین‌طور جذب سرمایه خارجی برای تکمیل پروژه‌ها یا شروع پروژه‌های جدید برای ایران خیلی مهم است؛ اما هنوز تحریمها لغو نشده و نمی‌توان به این منظور قراردادی منعقد کرد. در شرایط فعلی مذاکرات نفتی از چه نظر اهمیت دارد؟
رفت و آمدها و مذاکرات در دوران فعلی برای ما از این بابت مهم تلقی می‌شود که نشان دهنده عوض شدن جایگاه ایران است به نوعی که الان دیگر ایران قسمتی از راهکار‌ها و تعامل مثبت با دنیا شده است. با نگاهی به این مذاکرات اکنون می‌دانیم که در موقعیتی قرار گرفته‌ایم که حق انتخاب داریم. بنابراین دیگر مجبور نیستیم که پروژه‌ای را فقط به شرکتهایی نظیر شل یا توتال بدهیم. دیگر ما انتخاب می‌کنیم که با توجه به چارچوب IPC چه شرکتی را برای چه پروژه‌ای انتخاب بکنیم. اطمینان می‌دهم که این بار به هیچ کشوری اولویت داده نشده و شرکتی برای ما در اولویت بررسی قرار می‌گیرد که 3 هدف استراتژیک مدنظر صنعت نفت را بتواند تأمین کند. اکنون دیگر مشکل اصلی ایران جذب سرمایه گذاری نیست و دو هدف دیگر یعنی انتقال تکنولوژی و توانمندسازی بخش خصوصی برای ما مهم است. به عبارت دیگر کیفیت سرمایه گذاری اولویت کشور است. الان در دنیا سرمایه راکد زیاد است که نه امریکا و نه اروپا قادر به جذب آن نیستند.
گفته می‌شود که به احتمال زیاد سرمایه گذاران از مدل جدید قراردادهای نفتی ایران که بزودی رونمایی خواهد شد استقبال ویژه‌ای خواهند کرد. آیا فکر می‌کنید این مدل می‌تواند بهترین مدل قراردادهای نفتی جهان شود و مورد استقبال کشورهای دیگر هم قرار بگیرد؟
این مدل چارچوب قرارداد است نه متن. آنچه این مدل بیان می‌کند ملاحظاتی است که باید در یک قرارداد خوب با توجه به قانون ما پیاده شود. در آن آمده است که چگونه در یک قرارداد بلندمدت ریسک سرمایه گذاری به صورت منصفانه بین شرکت داخلی و خارجی تقسیم شود. از طرفی می‌توان مطمئن بود که این مدل جذاب تر از قراردادهای نفتی عراق است. اکنون همه سرمایه گذاران به دنبال جزئیات آن هستند اما تیمی که آن را تدوین کرده فعلاً به توضیح کلیات بسنده کرده است و بهترین‌ها را برای آخر (زمان رونمایی از قرارداد) گذاشته است. بنابراین امکان دارد که کشورهای دیگری نیز این مدل را جایگزین مدل‌های فعلی خود کنند و فعلاً باید منتظر بمانیم.
نظر شما