توسعه تجهیزات مناطق عملیاتی در حوزه‌های مختلف صنعت نفت نیاز هر چه بیشتر این صنعت را بر حفظ و نگهداری از سرمایه‌های انسانی و مالی افزون‌تر می‌کند. امروزه بر اثر این پدیده شایع که نه تنها کشور ما بلکه دنیایی با آن سر و کار دارد شاهد خسارتهای مالی، جانی و حتی محیط زیست نیز هستیم؛ از این رو استقرار نظام مدیریت خوردگی در کشور امری اجتناب ناپذیر و مهم است.
شاید بتوان به جرات اذعان داشت که کاهش هزینه‌های ناشی از خوردگی همگان را بر آن داشته تا سند راهبردی مدیریت خوردگی و استقرار این نظام هر چه زودتر تدوین و اجرایی شود. البته ناگفته نماند که دوسالی است که سند مدیریت خوردگی از سوی وزیر نفت ابلاغ شده و نیاز به پیگیریهای بسیار تا زمان اجرایی شدن دارد.
با این حال در سال 94 تصمیم بر آن شد که توجهی ویژه به این پدیده با اهمیت شود. از این رو با همکاری پژوهشگاه صنعت نفت، وزارت نفت و انجمن خوردگی، همایشی با محوریت مدیریت خوردگی در آذرماه برگزار خواهد شد و تشریح ابعاد مختلف سند ابلاغ شده وزیر از مهمترین مباحث این همایش ملی به حساب می‌آید.
افزایش بالای هزینه های تعمیر و نگهداری تجهیزات
آمارها حاکی است که امروزه حدود 0.8 تا 5 درصد تولید ناخالص ملی هر کشور را هزینه‌های خوردگی تشکیل می‌دهد که از این میان، بیش از 20 درصد هزینه‌های خوردگی کشورها مربوط به صنعت نفت آنهاست. پس به یقین، هزینه‌های بسیاری را هر صنعتی که دچار این مشکلات بشود باید متحمل شود.
صنعتی که حرف نخست را در جهان در درآمدزایی می زند حال با خوردگی دست و پنجه نرم می‌کند و خود هزینه‌هایی را به بار می‌آورد؛ اگر بتوان چرخه مدیریت خوردگی را در صنعت نفت یا در هر صنعتی دیگر پیاده سازی کرد، تا 30 درصد از هزینه های خوردگی را کاهش خواهد داد و باعث صیانت از سرمایه‌های ملی خواهد شد.
حال که صحبت از سرمایه‌های ملی و حفظ آن به میان آمد بهتر است تمرکز بیشتری بر این موضوع داشته باشیم. البته پیش آمده که نبود آگاهی کافی از این حوزه و همچنین نبود فرآیندهای مشخص مدیریتی باعث بروز چنین مشکلاتی در صنعت می‌شود که امید است با اجرای مدیریت خوردگی بتوان وضع خوردگی را مورد پایش و ممیزی دقیق قرار داد.
بر همین اساس، سند راهبردی مدیریت خوردگی صنعت نفت که حاصل تلاش 200 نفر از مدیران و کارشناسان در طول 10 سال فعالیت پژوهشی وزارت نفت و پژوهشگاه صنعت نفت است در سال 93 تحت عنوان سند راهبردی مدیریت خوردگی صنعت نفت به امضای وزیر نفت رسید و تلاش شده است تا با کمک آن باعث کاهش خسارات وارده به تجهیزات و هزینه‌های ناشی از آن بشوند و نقشه راهی را برای آن ترسیم کنند.
این نقشه همانند دیگر نقشه‌ها قرار است که صنعتهای مختلف را به سر منزل مقصود برساند و شاید الزامات این نقشه را بتوان در مواردی همچون پژوهشهای هدفمند در زمینه خوردگی، ساماندهی استفاده از مشاوران و پیمانکاران، نظام برنامه ریزی شرکتهای اصلی وزارت نفت و مدیریت دانش از سیاستهای مدیریت کلان سند مدیریت خوردگی صنعت نفت خلاصه کرد.
70 درصد تجهیزات صنعت نفت در معرض خطر خوردگی
با توجه به این که 70 درصد تجهیزات صنعت نفت مکانیکی و سازه‌ای، 15 درصد تجهیزات دوار و ماشینی و 10 درصد برق و ابزار دقیق است پس باید به دنبال چاره‌ای برای 70 درصد تجهیزاتمان که در معرض خطرهای بالایی هستند باشیم و مطمئن هستیم که با مدیریت و توجه به این بخش می‌توانیم بخش عظیمی از ثروتهای ملی را حفظ کنیم و از آن‌جا که صنعت نفت بیشترین تاسیسات و تجهیزات فلزی و سازه‌ای در معرض خوردگی را در کشور دارد ما شاهد خوردگی بسیار زیادی در این صنعت و به تبع آن، افزایش هزینه هستیم.
در سند مدیریت خوردگی صنعت نفت، استانداردهای مدیریت استفاده شده و مواردی همچون توسعه، روزآمدکردن و بومی سازی استانداردها با شرائط آب و هوایی کشور از اهداف این سند است.
تعداد محدود حوادث در صنعت نفت موید آن است که در کنترل مسائل خوردگی پیشرفتهای بسیاری داشته‌ایم و پیمانکاران و مشاوران صنعت نفت کار خود را به خوبی انجام داده‌اند اما هزینه انجام این کار نشانگر آن است که سهم هزینه‌های نگهداری و تعمیرات ما به ازای میزان تولید در رده بهتری نسبت به شرکتهای هم‌تراز بین‌المللی قرار ندارد.
امروزه در کشور ما متاسفانه سیستمی که بتواند میزان خوردگی را با اعداد و ارقام نشان دهد، وجود ندارد و تلاش شده است تا در نقشه راه مدیریت خوردگی به این مسئله نیز توجه شود.
باید بر این نکته مهم تاکید کرد که ارزش کل نگهداری و تعمیرات در دنیا سالانه ٢ تا 2.5 درصد میزان سرمایه گذاری است که حرفهای بسیاری در دل این اعداد نهفته است.
همانطور که گفته شد خسارات و هزینه‌های ناشی از خوردگی حدود 8/0 تا 5 درصد تولید ناخالص ملی را شامل می شود. این آمارها و اعداد برای همه مدیران و دست‌اندرکاران مرتبط با حوزه خوردگی تلنگری به حساب می آید تا علل و مکانیزمهای پدیده خوردگی به درستی شناخته شده و برای روشهای پایش، کنترل و پیشگیری برنامه‌های جامع و مدونی تهیه شود. نباید تصور کرد که اگر به مسائل خوردگی توجهی نشود مشکلی به‌وجود نخواهدآمد بلکه میزان خسارتها افزایش و سرمایه‌های ملی به خطر می‌افتد. از این رو، این حوزه نیاز مبرم به رویکردی برنامه‌محور و نگاهی راهبردی دارد تا بتوان سیستمی تاثیرگذار و هماهنگ برای جلوگیری از خسارتها را ایجاد و هزینه ها را به حداقل رساند.
زمانی که بر امری مهم پافشاری می شود گویا به دنبال نتایج خاصی نیز هستیم. شاید بتوان کاهش هزینه‌های عملیاتی و تعمیراتی، کاهش حوادث جانی و زیست محیطی و کمک به چرخه اقتصادی را از مهمترین اهداف مدیریت خوردگی در صنعت نفت دانست.
همسو با اهداف ذکرشده، همه مدیران، متخصصان و کارشناسان در شانزدهمین کنگره ملی خوردگی و سومین کنگره خوردگی در صنعت نفت در روزهای سوم تا پنجم آذرماه، به دنبال راهکار نوین و پایش مشکلات این حوزه خواهند بود.
ارتباطات پژوهشگاه صنعت نفت
نظر شما