امروزه یکی از منابع تولید آلودگی هوا در کشور، منابع ثابت مثل موتورخانه های گرمایشی، بخاریها، آبگرمکنها و نیروگاهها هستند که متأسفانه چندان مورد توجه قرار نمی گیرند و متأسفانه در حالی که تجهیزات گرمایشی و سرمایشی از منابع مهم آلودگی هوا در کلانشهرها بویژه تهران به شمار می روند، عمده تمرکز منتقدان به آلایندگی ناشی از خودروها معطوف شده است.

مطابق ممیزیهای انرژی انجام شده، متوسط مصرف سالانه گاز در ساختمانهای اداری و تجاری معادل 26 مترمکعب به ازای هر مترمربع است که با احتساب یکهزار مترمربع برای یک واحد اداری و تجاری، مصرف سالانه متوسط یک موتورخانه ساختمان معادل 26 هزار مترمکعب گاز است؛ بنابراین میزان آلایندگی ناشی از فعالیت هر موتورخانه معادل 50 تن در سال است که رقم قابل توجهی است.

مطابق استاندارد ملی 16000، میزان تولید *NO و CO نباید به ترتیب از 170 و یکصد میلی گرم به ازای هر کیلووات ساعت انرژی مصرفی تجاوز کند؛ در حالی که خروجی دودکش واحدهای اداری و تجاری بیش از ده برابر این مقادیر است. برآوردها نشان می دهد با بهینه سازی مصرف انرژی در موتورخانه ها می توان میزان انتشار آلاینده ها را  30 تا 50 درصد کاهش داد.

با توجه به آن که برنامه های «کاهش مصرف انرژی» توأم با کاهش آلودگی زیست محیطی است، بنابراین اقدام شرکت بهینه سازی مصرف سوخت به منظور افزایش کارآیی 600 هزار موتورخانه کشور با توجه به استقرار بخش اعظم موتورخانه ها در کلانشهرها گامی مؤثر در کاهش آلودگی هوا به شمار می رود.

اجرای کامل این طرح در 500 هزار واحد موتورخانه ساختمانهای مسکونی و یکصدهزار واحد موتورخانه ساختمانهای اداری مصرف سالانه انرژی را در این واحدها  تا 2500 میلیون مترمکعب گازطبیعی کاهش می دهد و به تبع آن کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را نیز تا 4.8 میلیون تن معادل کربن کاهش می دهد که کاهش 54 میلیون دلاری هزینه های اجتماعی و بهداشتی را به دنبال خواهد داشت. آثار زیست محیطی این طرح بخصوص در ایام سرد سال به دلیل کاهش انتشار آلاینده ها و کاهش وارونگی هوا در کلانشهرها بویژه در تهران مبرهن است.

با مشارکت اجتماعی در طرح افزایش کارآیی موتورخانه های کشور که به صورت رایگان در ساختمانهای پرمصرف اجرا خواهد شد، می توان نقش مؤثری در کاهش آلاینده های زیست محیطی ایفا کرد.

یکی از روشهای برون رفت از پدیده آلودگی هوا در کلانشهرها بویژه تهران، مشارکت اجتماعی در طرحهای بهینه سازی مصرف سوخت است که با مراجعه به سامانه www.behsama.ir و ثبت نام ساختمان می توان گام نخست را برداشت. بی شک مشارکت بخش خصوصی در سرمایه گذاری در طرح افزایش کارآیی موتورخانه های کشور می تواند زمینه انتقال تکنولوژی و ساماندهی و بهسازی موتورخانه های کشور را فراهم آورد.

احمد فضلی، کارشناس ارشد شرکت بهینه سازی مصرف سوخت