بی ثباتی بازار جهانی نفت و روند کاهشی قیمت نفت خام در ماههای گذشته سبب شد بسیاری از تولیدکنندگان نفت خام به فکر راه حلی برای متوقف کردن این روند باشند، حتی کشورهایی که در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) همواره مخالف کاهش تولید بودند، امروز از مواضع خود عقب نشینی کرده اند.

سرانجام به نقطه ای رسیدیم که چند هفته پیش، چهار کشور عربستان، روسیه، ونزوئلا و قطر در دوحه قطر گردهم آمدند و به این نتیجه رسیدند که تولید نفت خام خود را در سطح ماه ژانویه (دیماه) حفظ کنند و افزایش تولید نداشته باشند. یک روز بعد نیز وزیران نفت و انرژی عراق، قطر و ونزوئلا در تهران با وزیر نفت کشورمان درباره این موضوع گفتگو کردند.

نکاتی پیرامون این توافق و مذاکرات وجود دارد:

نخست این که همه کشورهای تولید کننده نفت از کاهش قیمتها ناراضی اند و خواهان بازگشت قیمتها به سطوح بالاتر هستند، اما کسانی باید برای اصلاح روند گذشته اقدام کنند که بیشترین افزایش تولید را داشته اند. بدان معنا که تثبیت سطح تولید کنونی نفت از سوی این چند کشور به تنهایی تأثیر زیادی بر قیمتها نخواهد داشت بلکه باید کشورهایی مانند عربستان پیشگام این طرح شوند زیرا همچنان شاهد نبود توازن در بازار و بالاتر بودن عرضه نسبت به تقاضا هستیم.

دوم این که امکان افزایش تولید بیش از آنچه تاکنون اتفاق افتاده برای سعودیها به عنوان عامل اصلی کاهش قیمت جهانی نفت وجود ندارد، بر اساس آمار منتشر شده، تولید نفت آل سعود در ماه جاری روزانه ۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه است در حالی که سه ماه پیش از این، این مقدار ۱۰میلیون و  ۵۰۰ هزاربشکه در روز بود.

یکی از دلایل آن نیز نبود توان مالی این کشور به دلیل کسری بودجه ناشی از هزینه های بالای جنگ فرسایشی در یمن و تحمیل هزینه های زیاد حمایت از تروریستها در سوریه است.

سوم، تصمیم جدی کشورمان برای باز پس گرفتن سهم خود از بازار نفت و رسیدن به سطح تولید پیش از تحریمها، گویا سبب نگرانی دشمنان منطقه ای و بین المللی ایران شده است و به دنبال راهی هستند تا به هر نحوی روند افزایش تولید نفت کشورمان بعد از رفع تحریمها را متوقف کنند.

و نکته پایانی این که شرایطی که بیش از یک و نیم سال است بر بازار نفت خام حاکم بود در حال دگرگون شدن است. بازار جهانی نفت اکنون وارد مرحله تازه ای شده است؛در چند سال گذشته، این نخستین بار است که دو تولید کننده عمده نفت خام عضو و غیر عضو اوپک یعنی عربستان و روسیه درباره کاهش سقف تولید یا تثبیت آن با یکدیگر مذاکره می کنند و به نتیجه می رسند، به هر صورت ما هم باید با استفاده از دیپلماسی، افزون بر حفظ منافع ملی از این فرصت بین المللی برای تقویت قیمتهای جهانی نفت استفاده کنیم.

علی مروی

رئیس کمیسیون انرژی مجلس