۱ اسفند ۱۳۹۵ - ۱۲:۵۲
  • کد خبر: 275747
گذری در نخستین موزه نفت ایران

«موزه بنزین خانه آبادان» به عنوان نخستین جایگاه سوخت در ایران در سال 1306 شمسی (1927 میلادی) در مرکز آبادان ازسوی شرکت نفت ایران و انگلیس (BP) ساخته شد، این مکان ابتدا برای توزیع و فروش نفت سفید استفاده می‎شد بعدها با ورود اتومبیل، این جایگاه به پمپ بنزین تبدیل شد.

به گزارش شانا، پس از موافقت مهندس بیژن زنگنه، وزیر نفت با راه اندازی موزه‎های نفت در آبادان، پنج منطقه از اماکن تاریخی و قدیمی صنعت نفت در این منطقه شامل نیروگاه شماره یک پالایشگاه آبادان، بخش قدیمی واحدهای عملیاتی، کارگاه ریخته گری و مخازن قدیمی، اسکله، چرثقیل اکوان و گوگرد، آموزشگاه فنی حرفه ای (Artisan School)، خانه های تشریفاتی و جایگاه پمپ بنزین در فاز نخست برای تبدیل به موزه‎های صنعت نفت در دستور کار قرار گرفت.

فاز مطالعاتی و پژوهشی این پروژه و به موازات شناسایی گردآوری اشیا و اسناد قدیمی صنعت نفت در سراسر کشور به ویژه مناطق عملیاتی آغاز و پس از پایان مطالعات و تحقیقات، در دی‎ماه سال 1394 موزه بنزین خانه آبادان وارد فاز عمرانی و اجرایی شد و روز 28 دی ماه به بهره برداری رسید. موزه بنزین خانه آبادان با مساحت هزار و 856 مترمربع، همجوار با جایگاه جدید عرضه سوخت در مرکز شهر و مقابل شورای شهر آبادان واقع شده است.

با مرمت و باسازی این جایگاه به عنوان یکی از مکان‎های ایجاد موزه نفت در شهر آبادان، نحوه توزیع فرآورده‎های نفتی و تجهیزات مربوطه مانند انواع نازل، کیل‌ها و پیمانه ها، تلنمبه‎ها و مخازن پرچی، به اضافه تصاویر و مستندات قدیمی به نمایش گذاشته شده است. این مکان پیش از این به عنوان ساختمان شرکت ملی پخش فرآورده‎های نفتی و برای مدتی به عنوان اتاق ورزشی استفاده می‎شد و از 20 سال پیش هم به دلیل فرسودگی به انبار تبدیل شده بود.

 

موزه بنزین خانه آبادان 1  

مجموعه ای از نسل‎های قدیمی دستگاه‎های پمپ‎ بنزین که به ترتیب سال ساخت و بر اساس روند تکمیل کنار هم چیده شده اند را همگی در یک قاب می‎بینید، قدیمی ترین آنها همان دستگاه پمپ دستی شیشه ای مدرج، ساخت شرکت انگلیسی ساتم متعلق به سال 1925 میلادی است، اغلب این دستگاه‎ها ساخت شرکت‎های انگلیسی، آمریکایی و ژاپنی است، عکس بالا نشان‎دهنده گذر تاریخ و سیر تحول فناوری ساخت دستگاه‎های پمپ بنزین را نشان می‎دهد که هر نسل از آنها برای قدیمی‌ها نوستالژی و برای نسل‎های جدید آشنایی با دنیای قدیمی‎هاست.

   

موزه بنزین خانه آبادان 14   

این دستگاه یکی از نخستین نسل‌های پمپ بنزین در ایران بوده است که نخست بنزین در محفظه شیشه‌ای پیمانه می شده است و سپس از طریق نازل در باک اتومبیل ریخته می‎شده است. هنگام سوخت‎گیری در این پمپ بنزین، ابتدا فرآورده‎های نفتی که در مخازن پرچی نگهداری می شد، با استفاده از تلمبه های دستی به ظروف پیمانه ای منتقل و سپس بر اساس نیاز هر مصرف کننده، سوخت به وی تحویل داده می شد.

موزه بنزین خانه آبادان 15   

تابلوی نخستین پمپ بنزین ایران که ازسوی شرکت نفت ایران و انگلیس ساخته شده است، در آن زمان به این مکان بنزین خانه گفته می شده است بنابراین نخستین موزه صنعت نفت که حدود یک ماه پیش به بهره‎برداری رسید، موزه بنزین خانه آبادان نامگذاری شد. ساختمان موزه بنزین خانه آبادان از طریق یک نقشه مکان یابی و براساس یک عکس قدیمی که در صفحات یک کتاب قدیمی یافت شد، مرمت شده است

موزه بنزین خانه آبادان 17  

پیت استوانه ای (گالن) 20 لیتری مخصوص حمل فرآورده‎های نفتی و پیمانه‎های مخصوص (کیل) اندازه گیری برای فروش سوخت

 

موزه بنزین خانه آبادان 18  

لباس فروشندگان سوخت در بنزین خانه آبادان (طراحی شده بر اساس تصاویر قدیمی)

موزه بنزین خانه آبادان 19    

حلب‎های مخصوص حمل سوخت

موزه بنزین خانه آبادان 6   

 اشیای قدیمی و انواع چراغ‎های روشنایی و خوراک پزی قدیمی (پریموس) که سوخت آنها نفت سفید بوده است، بازدیدکنندگان از نسل‎های دهه 30، 40 و 50 با دیدن این وسایل ذهنشان برای لحظاتی درگیر یادآوری خاطرات قدیمی می شود و فضایی نوستالژیک را برای آنها تداعی می‎کند، نسل‎های بعدی هم با مشاهده این وسایل با دشواری‎های زندگی در آن دوران آشنا می شوند. هرچند این وسایل در دوره خودشان جزو مدرنترین وسایل محسوب می شدند اما امروزه آنها تجهیزاتی بسیار ساده به شمار می آیند.

موزه بنزین خانه آبادان 7   

سماور نفتی و چراغ‎های خوراک پزی معروف به سه فتیله که با نفت سفید کار می کردند، این اشیای قدیمی از منازل قدیمی جمع آوری شده و شماری از آنها نیز اهدایی ازسوی مردم است.

موزه بنزین خانه آبادان 21  

انواع چراغ‎های لامپا که قدیمی‎ها برای روشن کردن خانه‎های خود استفاده می‎کردند، این وسایل در دوران خاموشی‎های هشت سال جنگ تحمیلی و آن موقع که هنوز گازرسانی به همه شهرها فراگیر نشده بود در منازل استفاده می‎شد. نوع فلز و ارتفاع حباب شیشه نمادی از تمکن مالی صاحب آن به شمار می رفته است.

موزه بنزین خانه آبادان 22  

بی پی (BP) مخفف شرکت انگلیسی برتیش پترولیوم، انگلیسی‎ها برای فروش فرآورده‎های نفتی در ایران این برند را بنزین پارس معرفی می‎کردند و بر بالای ساختمان موزه بنزین خانه هم نوشته شده است «فقط بنزین پارس خالص استعمال نمایید»

موزه بنزین خانه آبادان 11  

 ماکتی قدیمی از یک پمپ بنزین با برند شرکت انگلیسی-هلندی شل. در روزگار قدیم تولیدکنندگان برای فروش بنزین رقابت می کردند که این رقابت موجب خلاقیت در نحوه عرضه و استفاده از طرح و رنگ جذاب روی نازل می  شد. (Super Shell)

 
موزه بنزین خانه آبادان 20   

بریده‎هایی از صفحه‎های آگهی‎ها، تبلیغات نفتی روزنامه‎ها و مجلات قدیمی که انواع تصاویر، جمله‎ها و اشعار به کار رفته در آنها نفت را تبلیغ می کنند، یکی از کارکنان موزه در میان این مطالب به صفحه ای از یک مجله اشاره می‎کند که شعری طنزگونه درباره نفت نوشته شده است. روزنامه های دهه 20 و 30 شمسی مملو از آگهی های مصرف فرآورده‎های نفتی بوده است، در برخی از این آگهی ها برای ترغیب مردم به مصرف سوخت توصیه هایی از پزشکان درج می شده است.

 

موزه بنزین خانه آبادان 9  

عکسی از یک مجله قدیمی درباره تبلیغ امشی، امشی یکی از فرآورده‎های نفتی است که در آبادان قدیم برای مقابله با حشرات از آن بسیار استفاده می شده است، امشی دارویی از مواد نفتی بود که آن را برای دفع حشرات به‎ویژه پشه و مگس با تلمبه به هوا می پاشیدند. نکته طنزی هم وجود دارد که آبادانی‎ها به فردی که ادکلن یا عطری بد رایحه می زد می گفتند «امشی زدی؟!»


موزه بنزین خانه آبادان 2  

مخازن پرچی نگهداری سوخت، ورق‎های فلزی این مخازن به طور‎کامل با پرچ به همدیگر متصل شده اند زیرا در آن دوران هنوز فناوری جوشکاری وجود نداشته است

 موزه بنزین خانه آبادان 4   

یک کامیون لیلاند مدل لری بیور ساخت سال 1967 میلادی که به عنوان تانکر نفتکش استفاده می شده است

موزه بنزین خانه آبادان 5   

تصویری قدیمی از تانکرهای نفتکش در حال بارگیری سوخت

 

موزه بنزین خانه آبادان 3

 

 یک خودرو قدیمی آتش نشانی که هم اکنون در موزه بنزین خانه آبادان نگهداری می‎شود


موزه بنزین خانه آبادان 10  

تابلوی نقاشی آویخته شده روی دیوار موزه بنزین خانه آبادان که تعدادی از تصاویری قدیمی را در طرح کلی خود گردآوری کرده است، این نقاشی توسط یک بانوی هنرمند جوان در ابعاد 3*5 کشیده است جلوی تابلوی نقاشی تعدادی پریموس فشنگی است.

  موزه بنزین خانه آبادان 13   

  قدیمی ترین نقشه به جا مانده از آبادان برگرفته از کتاب «راهنمای ایران» که ازسوی انتشارات دایره جغرافیایی ستاد ارتش منتشر شده است، عکسی که موزه بنزین خانه آبادان بر اساس آن موقعیت یابی و مرمت شده است در این نقشه مشخص شده است

کد خبر 275747

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =