به گزارش شانا، با رفتن قدیمی‎ها، نسل جدید از گذشته‎های آبادان و آبادانی‎ها بی اطلاع مانده و شاید دیگر حسی نسبت به گذشته نداشته باشند، از این رو صنعت نفت با ساخت موزه‎های متعدد در سطح شهر و ثبت خاطرات شفاهی گام بلندی را برای جاودانه کردن یکی از نخستین نمادهای زندگی شهری و صنعتی در آبادان برداشته است. هم اکنون پنج نقطه برای تاسیس موزه در شهر آبادان در نظرگرفته شده است که شامل بخش‎هایی از پالایشگاه آبادان، ساختمان نیروگاه شماره یک پالایشگاه، موزه بنزین خانه که به تازگی افتتاح شده است، آموزشگاه فنی و حرفه ای (آرتیزان اسکول)، اسکله‎های شماره یک تا 11 آبادان (محل نگهداری جرثقیل‎های اکوان و گوگرد) و خانه های تشریفاتی و شاه نشین در منطقه بریم می‎شود. 

خانه‎های شاه نشین در منطقه بریم آبادان که در طول تاریخ محل رفت و آمد بسیاری از خارجی ها و محلی برای مذاکرات و امضای قراردادهای مهم نفتی بوده است. این خانه شاه نشین در ساحل رودخانه اروند واقع شده است که در طول دوران جنگ تحمیلی در پی حمله‎ها و بمباران‎های شدید دشمن بعثی اکنون چنین روزگاری دارد اما قرار است به همت صنعت نفت این خانه مرمت و به موزه تبدیل شود.

نمایی از تاسیسات تلمبه خانه شماره سه آبادان که هم اکنون در زمره واحدهای میراث صنعتی قرار گرفته و پس از خارج شدن از مدار مرمت می‎شود به عنوان یکی از مجموعه طرح‎های موزه نفت در آبادان نگهداری شود. این تلمبه خانه برای مصرف تاسیسات پالایشگاه استفاده می شده است که اتصالات همه دودکش‎ها و دیگ‎های بخار آن پرچی هستند و قدمتی بیش از 80 سال دارد.

تلمبه خانه شماره سه آب مورد نیاز خود را از اروند می گیرد و آب را برای تامین نیازهای مصرفی پالایشگاه و تولید بخار تصفیه می‎کند تجهیزات تلمبه خانه شماره سه آبادان همگی ساخت شرکت‎های قدیمی انگلیسی است که اسامی آنها روی تجهیزات حک شده است.برخی از این تجهیزات هنوز فعال هستند.

گیج‎های تاسیسات تلمبه خانه شماره سه پالایشگاه آبادان که نام کارخانه سازنده بر بالای آن حک شده است، جالب است بدانید که شرکت انگلیسی F.W.Wallen & Sons,Limited در دربی شایر انگلیس واقع شده و در 13 فوریه سال 1920 میلادی یعنی 96 سال پیش تاسیس شده و همچنان فعال است. 

 دیگ بخار تلمبه خانه شماره سه پالایشگاه آبادان که همه اتصالات آن پرچی هستند.

نمایی از تاسیسات قدیمی تلمبه خانه شماره سه پالایشگاه نفت آبادان

اتاق کنترل تلمبه خانه شماره 3 پالایشگاه نفت آبادان 

 پنکه‎های سقفی قدیمی انگلیسی که آقای کوروش کرم پور شاعر آبادانی نیز شعری به نام «پنکه انگلیسی» در کتاب خود به نام صادره از آبادان دارد، اشیای تاریخی بار این فرهنگ و خاطرات را با خود به همراه دارند. «پنکه انگلیسی به روح اشیا در آبادان، پنکه، یک پنکه انگلیسی که آویزون از زمین و آسمون آبادان...»

تلفنی قدیمی ساخت کارخانه DAC انگلستان که هنوز در زمینه ساخت انواع تلفن و دستگاه‎های مخابراتی فعالیت دارد، این تلفن برای ارتباط مستقیم با واحد آتش نشانی پالایشگاه آبادان بوده و با برداشتن گوشی آن ارتباط مستقیم با آتش نشانی برقرار می شده است.

کلید قدیمی انگلیسی برای قطع و وصل جریان برق در تاسیسات تلمبه خانه شماره سه پالایشگاه آبادان

نقاله انتقال بشکه‎های فرآورده‎های نفتی تولیدی از پالایشگاه به اسکله. پیش از ساخت این ریل‎ها، محموله‎ها توسط چارپایان و کارگران حمل می شده است.

​ یک دستگاه وینچ قدیمی در اسکه آبادان که برای عملیات پهلوگیری و جداسازی کشتی‎ها از اسکله استفاده می شده است.

آثار به جای مانده از ترکش و گلوله های دوران هشت ساله جنگ تحمیلی روی تاسیسات اسکله‎های نفتی آبادان

اسکله‎های تاریخی آبادان که برای صادرات فرآورده‎های نفتی از آن استفاده می‌شده است از قدیمی ترین و بزرگترین اسکله‎های خاورمیانه به شمار می آمدند، جرثقیل‎های اکوان و گوگرد در اسکله‎های تاریخی روبروی پالایشگاه آبادان واقع شده اند که قرار است در این منطقه بزرگترین پارک موزه اسکله دریایی دنیا با نماد‎های نفتی ساخته شود و حدود 6 تا هفت هزار مترمبع مساحت خواهد داشت که در آن امکانات تفریحی و رفاهی مختلف تعبیه خواهد شد.

نمایی دیگر از اسکله‎های نفتی آبادان

جرثقیل اکوان که عامل پیروزی متفقین در جنگ جهانی دوم به شمار می آید نخست 100 تن ظرفیت داشته است، این جرثقیل هم اکنون به عنوان یک  اثر ملی ثبت شده است. انگلیسی‎ها هنگام حمله نازیها به شوروی این جرثقیل را تجهیز می کنند و ظرفیت آن را به 200 تن افزایش می دهند، به طوری که حدود 110 لوکوموتیو، حدود 300 هواپیمای بمب افکن، 148 هواپیمای شکاری، سوخت، تانک، توپ و انواع وسایل با آن از طریق بندر آبادان حمل می‎شود. تلاش‎ها برای ثبت جرثقیل اکوان در یونسکو ادامه دارد، متاسفانه در دوران جنگ تحمیلی دو دکل آن جدا شده است و قرار است قطعه بندی شود و دوباره روی آن وصل شود، کارخانه سازنده این جرثقیل همچنان در انگلیس فعالیت می‎کند.

 نمایی دیگر از جرثقیل اکوان

سفینه‎های دریایی که در زمان وقوع حادثه برای کارکنان فعال روی سکوهای دریایی استفاده می شده است، این سفینه‎ها 22 نفر را در خود جای می‎دهند و برای یک هفته می توانستند در آن آذوقه نگهداری کنند، از این نمونه سفینه‌ها 2 فروند در موزه آمستردام، یک فروند از این سفینه ها در موزه استاونگر نروژ، چهار فروند در موزه نفت انگلیس و 6 فروند در موزه‎های نفتی آمریکا نگهداری می شود.

نمونه دیگری از سفینه‎های دریایی که قرار است در بزرگترین پارک موزه اسکله دریایی دنیا در آبادان در معرض نمایش عموم قرار گیرد.

خودروی شخصی شهید آزاده محمدجواد تندگویان، وزیر نفت دولت شهید رجایی در انبار موزه آبادان. اقلام موجود در این انبار بزودی و با تکمیل پارک موزه اسکله آبادان برای بازدید عموم مردم به نمایش درخواهد آمد.

Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA

دوربینی قدیمی که بسیاری از تصاویر به جا مانده از سالیان دور با همین نسل از دوربین‎ها ثبت شده و برای ما به یادگار مانده است.

یک نمونه از قالب‎های چوبی که برای ریخته گری و ساخت تجهیزات مورد نیاز پالایشگاه آبادان استفاده می شد، این قالب‎های یا از کشور تهیه می شد و یا کارگران برمه ای آنها را در ایران می ساختند.

دستگاه چاپگر قدیمی که برای چاپ برخی اسناد استفاده می‎شد.

انگلیسی‎های مقیم آبادان حتی تابوت برای خاکسپاری مردگان خود را از کشورشان به آبادان می آوردند.

اتوبوس VIP مخصوص جابه‎جایی مدیران و کارکنان ارشد پالایشگاه نفت آبادان

وسیله نقلیه مخصوص حمل پول. دستمزدهای کارکنان صنعت نفت در دوران گذشته به صورت نقدی پرداخت می‎شد از این رو برای حمل پول از این خودروها استفاده می‌کردند.

مسجد رنگونی‎ها در آبادان که در سال 1921 میلادی ساخته شده است، این مسجد محل عبادت کارگران مسلمان هندی، بنگلادشی و برمه ای بوده است.

فضای داخلی مسجد رنگونی‎ها

موزه آموزشگاه فنی و حرفه‎ای (Artisan School) که در حال تکمیل است به کارخانه کارآموزان شهرت داشت و در سال 1900 میلادی در دوره ریاست جان کدمن بر شرکت نفت ایران و انگلیس به عنوان نخستین مرکز آموزش فنون تخصصی صنعت نفت در خاورمیانه و سومین مرکز آموزش در جهان پس از کالج نفت در منچستر انگلیس و انستیتوی فنی واشینگتن تاسیس شد این آموزشگاه که ابتدا در مساحت پنج هزار مترمربع تاسیس شد و بعدها تا 11 هزار مترمربع توسعه یافت، نخستین گام را برای تربیت و آموزش نیروی فنی ایران برداشت و کارآموزان را در رشته های چون زبان، برق، ساختمان، مکانیک، تراشکاری، جوشکاری، نقشه کشی، لوله کشی ساختمان، حسابداری، ماشین نویسی، خیاطی و نقشه برداری تربیت می کرد. کارآموزان پس از گذراندن یک دوره پنج ساله همراه با دستمزد روزانه که دو سال نخست در آموزشگاه و سه سال دیگر در پالایشگاه بود،  بر اساس استعداد و توانمندی خود جذب پالایشگاه می شدند و به درجه کارمندی هم ارتقا می افتند.

دفتر کار مدیر آموزشگاه فنی و حرفه ای که این مجسمه بر مبنای عکسی از دومین مدیر آموزشگاه به نام آقای بکمن انگلیسی ساخته شده است.

 اتوبوس مخصوص رفت و آمد فرزندان کارکنان انگلیسی به مدرسه

 نقش و نگاری از تاسیسات و لوله های نفتی روی دیوارهای موزه آموزشگاه فنی و حرفه ای (آرتیزان اسکول) آبادان

فیدوس معروف پالایشگاه آبادان. در گذشته نه چندان دور در مناطق نفتخیز ایران صدای «فیدوس» زنگ بیدار باش و اعلام وقت برای افراد بود. صبح ها قبل از ساعت هفت صبح که زمان شروع کار در پالایشگاه بود؛ صدای "فیدوس"  سه نوبت در فضای محله های کارگری همجوار با تاسیسات طنین انداز می شد تا کارگران از خواب برخیزند و برای حضور در محل کار آماده شوند. بار نخست سه سوت پیاپی؛ خواب را از چشم کارگران می ربود تا با شنیدن 2 سوت پیاپی در نوبت دوم صبحگاهی به محل کار خود رهسپار شده باشند و تک سوت نوبت سوم صبحگاهی آوایی بود که هیچ کارگری دوست نداشت پشت دروازه کارخانه آن‎ را بشنود زیرا در این صورت آن روز از کار محروم بود!

نخستین تابلوی علائم رانندگی که وارد ایران شده است و انگلیسی‎ها برای جا انداختن قوانین رانندگی از آنها استفاده می کردند، این تابلوها در موزه آموزشگاه فنی و حرفه‎ای (Artisan School) نگهداری می شود.

کتابچه‎های به جا مانده از دوران فعالیت انگلیسی‎ها در پالایشگاه نفت آبادان، این جزوه به نخستین کنفرانس فنی سالانه که به آوریل سال 1960 میلادی مربوط می شود، اسناد مکتوب و کتابچه‎هایی هم از دهه های 40 و 50 میلادی در آموزشگاه فنی و حرفه ای یافت می شود.

گفته می شود این نخستین آسانسور ایران است که در کارگاه ریخته گری بخش قدیمی پالایشگاه نفت آبادان واقع شده و امروز جزو واحدهای میراثی است و پس از تکمیل پروژه مرمت این آسانسور جزو اقلام موزه نفت خواهد شد.

مخازن قدیمی ذخیره سازی فرآورده‎های نفتی سبک در محوطه پالایشگاه آبادان که آثار و زخم‎های به جا مانده از بمباران‎های هشت سال جنگ تحملی عراق علیه ایران را بر تن خود دارند، جالب است که این مخازن قدیمی با آجر عایق بندی شده بودند.