به گزارش خبرنگار شانا، با اجرای اصل 44 قانون اساسی و واگذاری بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی به بخش خصوصی، اغلب این شرکت ها به علت ارزانی بهای خوراک به ویژه گاز، همواره از حاشیه سود مناسبی برخوردار بوده اند و سهام این شرکت ها یکی از سودده ترین سهام های شرکت های بورسی بوده است.

شرکت‌های پتروشیمی در چند سال گذشته و نیز نیمه نخست سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی، در بهترین وضعیت سوددهی قرار داشتند و نشان دادند که صنعت پتروشیمی همچنان یک صنعت سود آور به شمار می‌رود و با بورسی شدن شرکت‌های جدید می‌توان آینده‌ای روشن برای این شرکت‌ها در بورس متصور بود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که اگر ارزش کل سهام شرکت‌های پتروشیمی در بورس با ارزش کل بازار بورس مقایسه شود متوجه می شویم که پتروشیمی حدود 20 درصد کل سرمایه این بازار را در اختیار دارد؛ از این رو بازار بورس می‌تواند ظرفیت مطلوبی برای تامین منابع مالی پتروشیمی‌ها باشد.

اصلاح نرخ خوراک پتروشیمی با توجه به وجود رقبایی همچون عربستان سعودی و قطر در سطح منطقه ضروری و الزامی است و ارائه خوراک ارزان به مجتمع های پتروشیمی نمی تواند بیش از این تداوم یابد.

این روزها دولت و مجلس بر قیمت 18 سنت برای هر متر مکعب گاز تحویلی به پتروشیمی ها اتفاق نظر دارند و امید دارند که این قیمت در صحن علنی مجلس در قالب لایحه بودجه سال 93 به تصویب نمایندگان مردم در خانه ملت برسد.

کارشناسان انرژی در ارزیابی های خود به این نتیجه دست یافتند که در صورت افزایش قیمت خوراک به 18 سنت، همچنان شرکت های تولید کننده اوره،آمونیاک و متانول در صدر سودآور ترین شرکت های ایران در بخش صنعت قرار خواهند داشت.

در این میان شبکه تحلیل گران انرژی با انتشار گزارشی اعلام کرد که سالانه بیش از 6 میلیارد و 800 میلیون مترمکعب گاز اوره-آمونیاک و متانول تحویل پتروشیمی های گازی می‌شود.

این حجم از گاز میان 7 پتروشیمی گازی تقسیم می‌شود که به دو دسته تولیدکننده اوره-آمونیاک و متانولی تقسیم‌ می‌شوند و سود نامتعارف پتروشیمی های گازی (گاز طبیعی) سبب شده تا توسعه صنعت پتروشیمی در کشور به صورت ناهمگون شکل گیرد.

این گزارش می افزاید: این ناهمگونی نه تنها خود را در توسعه نامطلوب صنایع تکمیلی پتروشیمی نشان داده است، بلکه صنایع بالادستی (مادر) پتروشیمی نیز به صورت نامتوازن رشد کرده است.

از سوی دیگر معاون برنامه ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزیر نفت در باره نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها بر این اعتقاد است که قیمت خوراک واحدهای پتروشیمی نه 3 سنت است و نه 13 سنت، بلکه قیمت واقعی خوراک برای این واحدها ۱۷ سنت است.

منصور معظمی افزود: این که قیمت واقعی شود یا ۶۵ درصد فوب خلیج فارس تعیین شود یا سناریوی دیگری مد نظر قرار گیرد، هنوز در حال بررسی است و این مورد تعیین شده که مالکان واحدهای پتروشیمی در صورت سرمایه گذاری می‌توانند از تخفیف ۳۰ درصدی برای قیمت خوراک بهره مند شوند.

وی تصریح کرده که ما نمی گوییم نرخ خوارک باید مثل کشورهای اروپایی لحاظ شود، به هر حال خوراک مزیت نسبی ایران برای توسعه پتروشیمی است و دولت، همچنین مجلس شورای اسلامی این مسئله را در نظر می گیرند که نرخ خوراک باید متناسب با شرایط کشور تعیین شود.

معاون برنامه ریزی و نظارت بر منابع هیدروکربوری وزارت نفت با تاکید براین مطلب که واقعی شدن نرخ خوراک یک مزیت برای توسعه صنعت پتروشیمی است، گفت: در صورتی که شرکتی صنعت پتروشیمی را توسعه دهد، خوراک را با نرخ تخفیفی به آن می‌دهیم.

رئیس کمیته پتروشیمی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز چندی پیش گفته بود : اغلب نمایندگان قیمت 18 سنت برای هرمتر مکعب گاز پتروشیمی ها را قبول دارند و برخی نیز پیشنهاد 15 و یا 13 سنت را داشته اند، ولی قیمت نهایی را نمایندگامدر صحن علنی مجلس و اط توسط تمام نمایندگان تعیین خواهد شد.

خبرهای منتشر شده در یک هفته گذشته حاکی از آن است که متاسفانه تماس های گوناگون با نمایندگان مجلس برای مخالفت با نرخ های جدید از سوی برخی شرکت های پتروشیمی و سهامداران عمده آنها صورت گرفته و از نمایندگان مردم در خانه ملت درخواست شده تا پایین ترین نرخ ممکن را برای خوراک مجتمع های گازی در نظر بگیرند که این امر با مخالفت شدید نمایندگان مواجه شده و اعلام کرده اند که حفظ حقوق مردم و پایبندی بر اصول نمایندگی، خدشه دار نخواهد شد.

در این میان این نکته را باید در نظر داشت که  موضوع افزایش نرخ خوراک شرکت های پتروشیمی داستان دنباله داری است که بحث آن از سال گذشته آغاز شد و به نظر می رسد دیر یا زود به واقعیت خواهد پیوست و شرکت های پتروشیمی گاز سوز که در سال های گذشته خوراک ارزان دریافت و میلیارد ها دلار سود را نصیب خود کردند، از ابتدای سال 1393 باید منتظر قیمتی بین 13 تا 18 سنت باشند؛ امری که نمایندگان مجلس و نیز وزارت نفت برآن تاکید دارند.

از سوی دیگر کارشناسان بورس نیز بر این اعتقادند که حاشیه سودهای بالا در شرکت های پتروشیمی گاز سوز، توجیه دریافت خوراک با قیمت پایین را کمرنگ کرده و از همین رو دولت نیز برای واقعی سازی نرخ خوراک شرکت های مذکور گام برداشته است.

واقعی شدن نرخ خوراک پتروشیمی ها در وهله اول به نفع خود شرکت های پتروشیمی خواهد بود چون با شفاف شدن نرخ خوراک آنها، قیمت های فروش محصولات این شرکت ها نیز واقعی سازی خواهد شد.

گزارش از سیدفواد نبوی