تلاش این گروه برای تسلط بر شهرهای بعقوبه، تلعفر، تکریت، کرکوک، جلولا و سعیدیه  این سئوال را در پی داشته است که قدرت‌گیری داعش چه تاثیری بر امنیت انرژی در ابعاد داخلی عراق، منطقه ‏و جهان خواهد داشت؟

آثار قدرت‌گیری داعش، بر نفت و گاز عراق

با نگاهی به نقشه میادین نفت و گاز و زیرساختهای انرژی عراق می‌توان اثرات قدرت‌گیری داعش را به شرح زیر برشمرد:

نقشه ـ داعش و زیرساختهای نفت و گاز عراق

• تولید میادین القادریه و نجمه (حدود 100هزار بشکه در روز) و برخی میادین نزدیک تکریت در منطقه مرکزی, از کنترل دولت مرکزی خارج شده است.
• فعالیت شرکتهای خارجی به دلیل معضل امنیت متوقف شده که موجب  تحقق نیافتن پیش‌بینی‌های تولید آتی نفت عراق خواهد بود.
• کنترل داعش بر خط‌لوله عراق به ترکیه با ظرفیت عملی 300هزار بشکه در روز
• کنترل بر بزرگترین پالایشگاه عراق به نام البیجی با ظرفیت ٣٠٠ هزار بشکه در روز
• کنترل داعش بر بزرگترین میدان گازی مستقل عراق به نام عکاظ و توقف طرح توسعه آن که قرار بوده در سال 2015 به بهره‌برداری برسد.
• تحدید کنترل بر میادین نفتی بغداد شرقی و خانقین و میدان گازی منصوریه
• تحدید کنترل نیروهای کردستان بر منطقه کرکوک به دلیل احتمال درگیر شدن داعش با دولت خودمختار کردستان
• اجبار دولت در پذیرش خواستها‏ی دولت خودمختار کردستان به دلیل نیاز به کمک نظامی و سیاسی در مقابله با داعش
• امکان تسری ناآرامی‌ها به مناطق‌جنوبی در صورت کنترل نشدن پیشروی داعش
• افزایش وابستگی عراق به منابع و مسیرهای صادراتی جنوب این کشور

آثار قدرت‌گیری داعش بر بخش انرژی منطقه

• افزایش تعاملات نفتی شمال عراق و دولت ترکیه و گسترش اقدامات مستقل دولت خودمختار کردستان عراق در تولید و صادرات نفت
• تهدید نزدیکی داعش به مرزهای ایران و امکان تهدید امنیتی, اختلال در تولید و توسعه میادین نفتی غرب ایران
• ابهام در زمان عرضه گاز طبیعی عراق به خط لوله ناباکو
• تاخیر در توسعه منابع گازی عراق و کاهش پتانسیل این کشور برای صادرات به کویت و افزایش اهمیت ایران برای عرضه گاز طبیعی به کویت
• امکان تسری فعالیتها‏ی تجاوزکارانه داعش به کشور کویت با توجه به قرار داشتن این کشور در نقشه ادعایی داعش در مورد محدوده دولت عراق و شام

نقشه ادعایی داعش در مورد محدوده دولت اسلامی عراق و شام

آثار فرامنطقه‌‌ای ‏قدرت‌گیری داعش بر بخش انرژی

• تاخیر در افزایش تولید عراق و تعویق فشار بر عربستان و کشورهای عربی برای کاهش تولید
• افزایش اهمیت نفت عربستان و کشورهای عربی در عرضه به هند، ژاپن و چین که در سالهای اخیر با رشد عرضه نفت عراق روبرو بوده اند.
• احتمال کاهش فشارها بر ایران برای کاهش صادرات به منظور مدیریت تعادل بازار نفت
• امکان تغییر جهت سرمایه‌گذاری شرکتهای خارجی به مناطق امن‌تر از جمله حوزه خزر
• تضعیف ایده متنوع‌سازی منابع عرضه اتحادیه اروپا از وابستگی به واردات نفت و گاز روسیه با توجه به این که عراق یکی از کشورهای مورد توجه پروژه کریدور جنوبی عرضه گاز به اتحادیه اروپا بعد از سال 2020 است.

محمد صادق جوکار،عضو هیئت علمی موسسه مطالعات انرژی