به گزارش شانا، کاهش بهای نفت به زیر 100 دلار در حالی است که پس از سال ٢٠٢٠؛ جهان روز به روز به اوپک وابسته تر خواهد شد و سهم اوپک از تولید جهانی نفت از ٤٢ درصد فعلی به ٤٨ درصد افزایش می یابد.

بنا بر آمار منتشره توسط BP، وضع ذخایر نفت خام و سهم آن در مناطق مختلف جهان نشان می دهد از مجموع ١٦٦٨,٩٣ میلیارد بشکه ذخایر نفت خام در پایان سال ٢٠١٢، خاورمیانه با ٤٨.٤ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده است.

کاهش بهای جهانی نفت در حالی در این روزها به اوج خود می رسد که با در نظر گرفتن متوسط تولید ٨٦ میلیون و ١٥٢ هزار بشکه نفت در روز در جهان و مجموع ذخایر ١٨٣٦,٨ میلیارد بشکه ای نفت ( شامل شنهای نفتی کانادا) در سال ٢٠١٢، قاعدتا در ٥٨ سال آینده تولید نفت خام طبیعی در بیشتر مناطق جهان متوقف می شود.

روند کاهش عرضه نفت خام طبیعی در سالهای آتی به این شکل است که در کمتر از 10 سال آینده باید منتظر توقف عرضه داخلی و بین المللی ٨,٣ میلیون بشکه نفت تولیدی دو منطقه آسیا و اقیانوس آرام باشیم و عرضه ١٧.٢ میلیون بشکه ای نفت خام اروپا و اور آسیا هم در کمتر از ٢٢ سال آینده به صفر خواهد رسید.

به این ترتیب در کمتر از دو دهه آینده چیزی بیش از 25 میلیون بشکه در روز از تولید نفت خام جهان از بازار های داخلی و بین المللی سه منطقه اروپا و اور آسیا، آسیا و حوزه اقیانوس آرام کسر می شود و این مقدار کاهش در عرضه باید با افزایش تولید در دیگر مناطقی که هنوز نفت دارند جبران شود.

با کاهش و قطع تولید نفت در هر منطقه از جهان، بخش مهمی از تقاضا به مناطقی که هنوز نفت تولید می کنند منتقل می شود و فشار تقاضا شرکتها و کشورهایی را که هنوز نفت دارند به تکاپو برای تولید نفت بیشتر وا می دارد.
کاهش عرضه به خودی خود عاملی خواهد شد برای افزایش قیمتها و تولید و در پی آن سرعت گرفتن پایان عصر نفت خام طبیعی در مناطقی که هنوز نفت تولید می کنند.

از سوی دیگر فرانسیسکو بلانش، مدیر تحقیقات بازار در «بنک آو آمریکا» اعتقاد دارد که چنانچه قیمت جهانی نفت به کمتر از ٨٥ دلار برای هر بشکه برسد، رشد شیل اویل آمریکا کاهش می یابد، زیرا برای بسیاری از تولیدکنندگان نفت دیگر تولید با این قیمت به صرفه نخواهد بود.

طبق گزارش منتشر شده از سوی سازمان اوپک، تا سال ۲۰۱۵ میلادی تولیدات غیرسنتی نفتی در جهان قاعدتا باید به روزانه ۳.۴ میلیون بشکه در روز برسد و این رقم تا سال ۲۰۳۵ تنها به ۸.۴ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت که از این مقدار ۶.۶ میلیون بشکه نفت در آمریکا و کانادا تولید خواهد شد. این پیش بینی تنها در صورتی تحقق پیدا می کند که قیمتهای نفت توان تامین هزینه های بالای تولید شیلهای نفتی را داشته باشد!.

قیمت تمام شده تولید نفت از شیل در میدانهای مختلف آمریکا در نمودار زیر، بیانگر هزینه بالای تولید هر بشکه نفت خام از شیلهای نفتی است که دارای دامنه تغییرات بین ٤٥ تا ٨٠ دلار است.

چنان که نمودار بالا نشان می دهد، با کاهش بهای نفت به زیر 85 دلار، علاوه بر پروژه های فعال در کانادا، بسیاری از پروژه های فعلی تولید نفت از میادین نامتعارف مانند نروژ، دریای شمال انگلیس و آبهای عمیق خلیج مکزیک نیز دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت. توقف تولید در این بخش، کاهش عرضه و در نتیجه افزایش دوباره قیمتها را در بازارهای جهانی نفت در پی دارد.

موضوع دیگری که احتمال کاهش بیشتر بهای نفت را زیر سئوال می برد آن است که کاهش قیمتها به زیر ٩٠ دلار در هر بشکه، منجر به افت درآمدهای نفتی کشورهای تولید کننده نفت خام و در ادامه، افت شدید تقاضا برای محصولات کشورهای صنعتی می شود.

در طرف مقابل نباید فراموش کرد که افزایش قیمت نفت به بیش از ١١٠ دلار نیز می تواند به افزایش قیمتها در کشورهای صنعتی و کاهش تقاضا برای محصولات این کشورها منتهی شود که در نهایت به کاهش مجدد سرمایه گذاریها، کاهش رشد اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری و تورم خواهد انجامید.

در اهمیت برقراری تعادل در بازار جهانی نفت خام چنان که ملاحظه می شود قدرتهای صنعتی هم مانند کشورهای تولید کننده نفت در برابر هرگونه اختلال در بازار انرژی جهان و تغییرات عمده در این بخش مقاومت می کنند.

موضوع کنترل منابع نفت خام و گاز طبیعی جهان و تنظیم قیمت طلای سیاه تا آن اندازه برای کشورهای صنعتی دارای اهمیت است که خانم هیلاری کلینتون در کتاب جدید خاطرات خود نوشته است: "ما در جنگ عراق، سوریه و لیبی شرکت کردیم و همه چیز خوب بود اما به یکباره انقلاب سی ام ژوئن در مصر علیه دولت اخوان المسلمین روی داد و همه چیز در مدت 72 ساعت تغییر کرد. ما با اخوان المسلمین در مصر توافق کرده بودیم دولت اسلامی در سینا تشکیل شود. قرار بود بخشی از سینا به حماس و بخش دیگر آن به اسرائیل واگذار شود و حلایب و شلاتین به سودان ملحق شود و دولت مصر مرزها را با لیبی  در منطقه السلوم باز کند".

وی افزوده است: "قرار بود ما در روز پنجم ماه ژوئیه سال 2013 در نشستی با دوستان اروپایی خود دولت اسلامی را به رسمیت بشناسیم. من به 112 کشور سفر کردم تا نقش آمریکا و توافق با بعضی از دوستان را درباره به رسمیت شناختن دولت اسلامی بلافاصله پس از تشکیل آن، توضیح دهم. اما به یکباره همه چیز در برابر چشمان ما فرو ریخت".

وزیر سابق امور خارجه آمریکا در ادامه بیان طرحهای واشنگتن برای منطقه خاورمیانه نوشته است: "ما از طریق اخوان المسلمین در مصر و دولت اسلامی که قرار بود تشکیل شود منطقه را تقسیم می کردیم و پس از آن توسط عوامل خود از اخوان المسلمین به سراغ کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می رفتیم. ابتدا کار از کویت آغاز می شد و به ترتیب به سراغ امارات، بحرین و عمان می رفتیم. در پی آن، تقسیمات منطقه عربی و مغرب عربی به طور کامل تغییر می کرد و ما تسلط کامل بر منافع نفتی و گذرگاههای دریایی پیدا می کردیم".

با نزدیک شدن به پایان دوران طلایی نفت خام، افزایش تولید گاز طبیعی، افزایش تولید شیلهای نفتی و رونق انرژیهای جایگزین می تواند تا حدودی فشار تقاضا را بر نفت کاهش دهد اما تاثیر آن در حدی نیست که از جنگهای نفتی و حضور نظامی قدرتهای جهانی در منطقه خاورمیانه و بخصوص در محدوده چهار کشور عراق، عربستان، کویت و ایران بکاهد.

در واقع همانطور که خانم کلینتون نیز به آن اعتراف می کند، کشورهای صنعتی برای کنترل آخرین منابع نفت خام طبیعی جهان حرکت خود را برای حضور هر چه بیشتر در منطقه خاور میانه آغاز کرده اند و همین حضور قدرتمند دلیل محکمی است برای این که باید در آینده ای نه چندان دور منتظر جهشی بزرگ در قیمتهای جهانی نفت باشیم.