به گزارش خبرنگار شانا، هر ساله با نزدیک شدن به فصل زمستان و یا شروع سرما و شکل گیری پدیده وارونگی هوا (اینورژن)، موضوع آلودگی هوا نیز در کلانشهرها بویژه تهران به بحث روز تبدیل می‌شود.

هرچند سوخت و بنزین می‌تواند یکی از دلایل آلودگی هوا به شمار رود، اما در شرایط فعلی و با حذف سوخت تولیدی پتروشیمی‌ها و توزیع بنزین استاندارد در 6 کلانشهر از 8 کلانشهر کشور، نمی‌توان دلیل اصلی و اساسی افزایش آلودگی هوا را منحصرا سوخت دانست و باید عنوان کرد عوامل متعددی در این موضوع نقش دارد.

افزایش آلودگی هوا در روزهای گذشته، هرچند تنفس را برای مردم و شهروندان دشوار کرد و به برخی رسانه‌ها جانی دوباره بخشید، اما آمارها از کاهش وجود بنزن به میزان پنج برابر و مواد آروماتیک به میزان دوبرابر در سوخت اصلاحی جدید، پرده برمی‌دارد.

وضعیت نامناسب کیفیت هوا طی هفته گذشته در پی کاهش نسبی دما روی داده است، در عین حال طی سال جاری، کاهش شدید روزهای آلوده (ناسالم) نسبت به سالهای پیش نشان می‌دهد نقش اکتان‌افزای تولید پتروشیمی (موسوم به بنزین پتروشیمی) در آلودگی هوا غیرقابل انکار بوده است.

روزهای سالم در کلانشهر تهران دو برابر شد

براساس داده های ثبت شده در ایستگاه های سنجش آلودگی هوای تهران تعداد روزهای سالم در تهران، از 72 روز در سال 1390 به 146 روز در سال 1393 رسیده است که افزایش دو برابری روزهای سالم را نسبت به سه سال گذشته نشان می دهد.

به طوری که آمار و ارقام نشان می‌دهد، شاخص کیفیت هوای شهر تهران در آبان ماه سال جاری و در مقایسه با آبان سال 92، بهبود یافته است، به گونه‌ای که با مراجعه به آرشیو شرکت کنترل کیفیت هوای تهران می‌توان مشاهده کرد که تهران در تاریخ 13 و 14 آبان ماه 93 دو روز هوای پاک را تجربه کرده، این در حالی است که در آبان ماه سال گذشته هوای پاک در تهران ثبت نشده است.

همچنین با مقایسه آمارها می‌توان مشاهده کرد که تا 20 مهرماه، تعداد روزهای سالم در تهران افزایش چشم‌گیری داشته‌ است، چنانکه در سال 93 نسبت به سال 90، تعداد روزهای سالم در این کلانشهر دوبرابر شده است، در عین حال، تعداد روزهای ناسالم نیز کاهش 60 درصدی را نشان می‌دهند.

درصد بنزن کشور کمتر از استانداردهای ملی​ است

بخشی از این افزایش روزهای سالم، به دلیل کاهش بنزن موجود در سوخت است، در سال 91، بنزن موجود در بنزین شش برابر استاندارد کشور بود، این رقم در سال گذشته به نصف رسید و از امسال درصد بنزن کشور مطابق و حتی کمتر از استانداردهای ملی است که البته به نظر می‌رسد این استانداردها نیز باید بازنگری شود.

تنها بنزن نیست که موجب آلودگی هوا می‌شود. بلکه واکنش بسیاری از موارد آروماتیک موجود در بنزین نیز در جو موجب بالا رفتن ذرات معلق می‌شود.

در نمودار زیر کاهش درصد آروماتیک سوخت طی سال‌های اخیر آمده است. طی دو سال اخیر، درصد آروماتیک سوخت به کمتر از نصف رسیده است.

 در همین ارتباط محمد رستگاری، معاون پایش و نظارت محیط زیست استان تهران، در گفتگو با خبرنگار شانا، با بیان این‌که شاخص کیفیت هوای تهران نسبت به سالهای گذشته شرایط مطلوبتری را تجربه می‌کند، گفت: خوشبختانه شاخص کیفیت هوای تهران، در سال جاری نسبت به سالهای گذشته بهبود یافته و این شاخص خیلی بهتر شده است.

وی از سال ٩٠ بعنوان یکی از فاجعه بارترین سالهایی که در آن میزان ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون در هوا به شدت افزایش یافت نام برد و تصریح کرد: هرچند با توجه به وارونگی هوا در فصل زمستان، تهران در سال جاری نیز آلودگی هوا را تجربه خواهد کرد، اما بدون شک این آلودگی کمتر از سالهای گذشته خواهد بود.

سوخت، دلیل افزایش آلودگی هوا نیست

برخی رسانه‌ها سعی دارند با مطرح کردن آلودگی روزهای اخیر که ناشی از سرمای هوا است، واقعیت آلایندگی تولید بنزین پتروشیمی (بنزین پیرولیز و زایلین) را در فضای غبارآلود این ایام دفن کنند.

در این مورد اسماعیل کهرم، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، یکی از عوامل افزایش آلودگی هوای تهران را «ذرات معلق» موجود در هوا دانست و گفت: ذرات معلق به ویژه ذرات کمتر از دو و نیم میکرون، وارد مرحله تبادل با اکسیژن شده و نمی‌گذارد مردم به راحتی تنفس کنند، بنابراین دلیل افزایش آلودگی هوا در این روزها سوخت نیست، بلکه بالا رفتن میزان «ذرات معلق در هوا» است.

معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست نیز معتقد است، ماهیت احتراق سوخت، تولید آلایندگی است، ما تلاش می‌کنیم با کاهش ذرات مضر در سوختهای توزیعی و افزایش کیفیت بنزین توزیعی بر اساس استانداردها از سهم آلایندگی خودروها بکاهیم، بنزین یکی از دلایل آلودگی هوای تهران است، سوخت خودروها همیشه یکی از منابع اصلی آلودگی است و آلوده بودن هوای پایتخت عوامل متعددی دارد که یکی از آنها بنزین است، نباید انتظار داشته باشیم که مشکلات آلودگی هوا یک‌ شبه حل شود ولی اطمینان می‌دهم کیفیت هوا رو به بهبود است.

اما متاسفانه به نظر می‌رسد، برخی افراد و رسانه‌ها دائما به دنبال حاشیه سازی هستند و به جای مراجعه به آمار شرکت کنترل کیفیت هوا که رسما اعلام می‌کند هوای تهران نسبت به سالهای گذشته بهبود یافته است، تنها سوخت و کیفیت بنزین وارداتی را مسئول آلودگی هوا می‌دانند و بر واقعیتها چشم بسته اند.