1- کاهش 30 درصدی قیمت نفت از ماه ژوئن سال 2014 تا زمان برگزاری نشست اوپک در 27 نوامبر (پنجشنبه 6 آذر ماه)، طاقت اقتصادهای دنیا را طاق کرده بود. اعضای اوپک در این شرایط در وین گردهم آمدند تا بتوانند گره ای ازمشکلات بگشایند و قیمت نفت را باردیگر در مدار صعودی قراردهند. بیشتر تحلیلها پیش از نشست نیز حاکی از کاهش احتمالی سقف تولید اوپک بود که رنگ واقعیت به خود نگرفت.
2- پس از پایان نشست 166 بسیاری از کارشناسان داخلی نسبت به موضع وزارت نفت در نشست اخیر گله مند بودند.
اما کافی است کمی منصفانه به این موضوع نگریسته شود، قدرت هر کشور در اوپک را میزان تولید آن کشور و سهم آن در بازار تامین می کند و عربستان با تولید بیش از 9 میلیون بشکه نفت در روز بدون شک تاثیر گذاری بیشتری نسبت به دیگر اعضای اوپک دارد.
عربستان با متحدانش که سبب شدند سقف تولید اوپک در نشست 166 تثبیت شود هم اکنون روزانه 15 میلیون بشکه از 30 میلیون بشکه را در بازار نفت تامین می کنند. پس بدون شک کفه ترازو به نفع این چهار کشور در مقابل هشت کشور دیگر که موافق کاهش سقف تولید اوپک بودند، سنگینی می کند.
3- خروج از اقتصاد نفتی رویای ایران است، سالهاست مقامهای عالیرتبه نظام از این موضوع سخن می گویند و سیاستهای اقتصاد مقاومتی در این جهت در اسفند ماه پارسال ابلاغ شده است.
یکی از مهمترین شاخصهای کمی اقتصاد مقاومتی کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی است که دولت یازدهم دراین زمینه گامهای موثری برداشته و وزارت نفت بعنوان نخستین دستگاه اجرایی برنامه خود را در این زمینه ارائه کرده است.
به نظر می رسد هرچه در سالهای گذشته اقتصاد ایران وابستگی بیشتری به نفت پیدا کرده است کاهش قیمت نفت بتواند کمک موثری باشد برای خروج از اقتصادی نفتی و گامهای اساسی در این بخش. هر چند به قول یک کارشناس اقتصادی گره ای که سالهای گذشته در اقتصاد ایران افتاده بعید است به این راحتیها باز شود.
4- به نظرمی رسد اعضای اوپک در شرایط حاضر بهترین تصمیم را گرفته باشند. (البته می توانستند تصمیم بهتری هم بگیرند). آنها افزایش قیمت نفت در کوتاه مدت را به حفظ بازار اوپک در مقابل رقیب قدرتمندی به نام شیل اویل و تولید نفت کشورهای غیر اوپک در بلند مدت ترجیح دادند.
برخلاف نگاه برخی، رقیبان غیر اوپکی تولید کننده نفت، آن چنان هم ضعیف نیستند. روسیه خود به تنهایی 14 درصد تولید نفت جهانی را در اختیار دارد و ایالات متحده آمریکا هم دارای سهم 14 درصدی در تولید نفت جهان است. چنانچه مکزیک را هم به این کشورها اضافه کنیم بیش از 30 درصد تولید نفت جهان در اختیار این سه کشور غیر اوپکی است که مدعی هستند اگر قیمت نفت به بشکه ای 60 دلار هم برسد، ضرری متوجه آنها نمی شود.
پس در این شرایط اگر اوپک سقف تولید خود را کاهش می داد به نظر می رسید تنها بازنده این بازار باشد. ضمن اینکه اگر اوپک قرار بود سقف تولیدش را کاهش دهد به یقین با کاهش روزانه 500 هزار تا یک میلیون بشکه ای نمی توانست تاثیری بر بازار داشته باشد.
به عقیده کارشناسان هم اکنون بیش از یک میلیون و 500 هزار بشکه نفت مازاد توسط اوپک و غیر اوپک عرضه می شود.
5- اگر اوپک در نشستی که گذشت روی یک نکته مهم یعنی "پایبندی اعضا به سهمیه" خود به توافق رسیده باشد به یقین موفقیت بزرگی است زیرا با توجه به شیلهای نفتی برای گرفتن سهم اوپک از بازار مقاومت اوپک و تثبیت تولید می تواند به ثبات در بازار کمک کند.
ضمن این که اوپک با راهبرد اتخاذ شده در نشست 166 اوپک می تواند نسبت به توان شرکتهای تولید کننده نفت شیل در برابر کاهش قیمت نفت آگاه شود و برنامه آینده خود را بر این اساس برنامه ریزی کند.
رویا خالقی
نظر شما