ترجمه معادل اولی گارچ به فارسی همان است که به تازگی ریاست محترم قوه قضائیه از آنان به عنوان اصحاب ثروت و قدرت نام بردند. وزیر محترم سابق اطلاعات در دولت دهم نیز از حلقه ای تحت عنوان حلقه انحراف نام برده است که در اواخر دولت دهم در نظام اداری کشور شناسائی شد؛ شاید همان حلقه انحراف نقش عمده ای در بحران اقتصادی کشور در اواخر دولت دهم داشت. بحرانی که شبیه آن را امروز یونان تجربه می کند.
چرا ایران توانست از آن بحران به خوبی عبور کند؟ تنها دلیل آن این بود که نظام بانکی ایران تحریم و هنوز اختیار ریال دردست بانک مرکزی ایران بود. اگرچه با تورمی که ایجاد کردند، اندک اندک ریال داشت به کلی بی ارزش می شد و در بازار برای تجارت همه به دنبال دلار بودند و نه ریال.
توافق و یا نبود توافق در وین
خوشبختانه دولت تدبیر و امید شفاف به مردم گفته است که نباید انتظار داشت که در صورت توافق جامعی در وین وضع اقتصادی کشور که در طول حدود یک دهه اخیر به این جا کشانده شده است ظرف مدت کوتاهی تغییر خیره کننده ای داشته باشد. یا این که اگر توافقی حاصل نشود دنیا به آخر رسیده است.
اقتصاد مقاومتی را من اینطور می فهمم که زمانی کشور با یک دست انداز اقتصادی روبرو می شود بتواند ضربه یا به اصطلاح شوک وارده را تحمل و ترمیم کند و به حرکت ادامه دهد. درواقع به جای ترجمه مقاومت به زبان انگلیسی که می شود resistance منظور resilience باشد که معنی آن شوک را تحمل کردن، تاب آوردن و ترمیم و ادامه راه است.
درصورتی که روز یکشنبه مردم یونان رای «نه» به فشار های اقتصادی منطقه یورو بدهند و کشورهای طلبکار از یونان از ادامه تزریق پول یورو به اقتصاد یونان خودداری کنند، نباید تردید داشت که بحران یونان به کشورهای دیگراروپائی هم سرایت می کند و اروپا به این واقعیت پی خواهد برد که بازتاب سالها تحریم اقتصاد و مردم ایران دامن گیر اروپا شده است.
ما باید مراقب و تحمل داشته باشیم
درصورت توافق باید مراقب باشیم که سرمایه گذاران وقتی به ایران می آیند همان رفتاری که با یونان کردند را با ما نکنند. درصورتی که توافقی حاصل نشد نیز باید تحمل داشته باشیم و شوکها را در چارچوب اقتصاد مقاومتی تحمل و تاب بیاوریم و ترمیم کنیم. درهردو صورت ایران دروازه طلائی راه حمل ونقل انرژی، کالا و خدمات در کریدور شمال به جنوب، شرق به غرب و بالعکس است.
انتقال نفت خامهای تولیدی در حوزه دریای خزر به ویژه میدان بزرگ نفتی کاشاگان در شمال دریای خزر از مسیر ایران به خلیج فارس و بازارهای بین المللی نفت از نظر رعایت مصالح زیست محیطی و اقتصادی بهترین است. تولید گاز طبیعی منطقه و تبدیل آن به برق و محصولات پیروشیمی برای انتقال از مسیر ایران به بازارهای انرژی نیز به نظر بسیاری از کارشناسان انرژی بهترین انتخاب درمقام مقایسه برای سرمایه گذاری احداث خطوط لوله و یا کارخانه های تبدیل گاز طبیعی به گاز مایع LNG توصیف شده است.
شرکت پایانه های نفتی ایران وابسته به شرکت ملی نفت ایران به تازگی اعلام کرده است که بندر نفتی نکا برای از سرگیری مبادلات و معاملات معاوضه نفت خام مشهور به سوآپ آماده شده است. درواقع کشورهائی نظیر چنین، روسیه، هند و دیگر ان برای سرمایه گذاری در صنعت حمل و نقل جنوب دریای خزر منتظر نتیجه مذاکرات وین هستند و بطوری که شنیده شده است، گفته اند که در هرصورت (توافق و یا نبود توافق) قصد دارند که تصمیم خود را نهایی کنند.
ایران محور صنعت حمل و نقل در منطقه
افزون بر بر آمادگی بندر نکا برای آغاز انتقال نفت دریای خزر به پالایشگاههای ایران و بنادر صادراتی در خلیج فارس، با راه انداری راه آهن شرق دریای خزر میان ایران، ترکمنستا ن و قزاقستان تلاشها برای جلب و جذب سرمایه گذاری و اتمام احداث راه آهن قزوین به آستارا برای اتصال از طریق جمهوری آذربایجان تا فنلاند مورد توجه قراردارد.
صنعت هواپیمائی نیز پروازهای مستقیم میان تهران و آتن را برنامه ریزی کرده و تمیهدهای بسیاری برای بهره برداری از موقعیت ژئو انرژی و ژئو حمل و نقلی ایران نظیر برگزاری همایشی بین المللی با شرکت مقامهای بلند پایه از صنعت حمل و نقل و انرژی ایران در شهر استانبول ترکیه در روزهای ششم و هفتم مردادماه امسال به ابتکار و همکاری موسسه آموزشی و پژوهشی اتاق بازرگانی ایران به عمل آمده است.
دست به دست دادن بخش دولتی و خصوصی
ایران در جنوب دریای خزر میزبان دبیرخانه سازمان همکاری اقتصادی (اکو) است که مقر بانک اکو نیز در شهر استانبول ترکیه قراردارد. پیش بینی کارشناسان بین المللی انرژی این است که فرقی نمی کند چه توافقی در وین صورت گیرد و ایران به بازار های بین المللی نفت خام بازگردد و چه نگیرد، انتظار می رود که قیمتهای نفت خام در آینده و حداقل ظرف یک تا 2 سال آینده روند صعودی نداشته باشد و حتی سقوط بیشتری را هم تجربه کند. در این شرایط مدیریت اقتصادی در هردو بخش دولتی و خصوصی اهمیت بسیاری دارد که در راس همه این امور شفاف سازی و اطلاع رسانی به مردم است که در حمایت دولت و اقتصاد کشور نقش مهمی در اقتصاد مقاومتی ایفا می کنند. آنچه یونان را امروز در این بحران قرارداده است حضور و نقش اصحاب ثروت و قدرت اولی گارچ (Oligarch)، یعنی حکومت اقلیتی که به واسطه ثروت قدرت را به دست گرفته اند، در نظام حکومتی یونان بوده است. آنچه اقتصاد ایران تجربه کرد ناشی از پیدایش حلقه انحراف در دولت دهم بود. امروز دولت یازدهم باید باشفافیت سازی امور سیاسی و اقتصادی حمایت و اعتماد مردم به تدبیر دولت را جلب و آنها را به آینده بهتر امیدوار کند.
محمود خاقانی
کارشناس بین المللی انرژی
نظر شما