وزیر امور خارجه کشورمان روز سه‌شنبه در دومین مرحله سفر منطقه‌ای اش بعد از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به لبنان سفر کرد و از آنجا راهی دمشق شد و با بشار اسد رئیس‌جمهوری و ولید المعلم همتای سوری خود دیدار و بحث و تبادل‌نظر کرد، مسیری که به آن، محور مقاومت گفته می‌شود.
وزیر خارجه ایران در سومین مقصد سفرش به اسلام‌آباد رفت و با نخست‌وزیر، وزیر خارجه و روسای مجالس ملی و سنای پاکستان دیدار و گفتگو کرد و از آنجا راهی هند شد.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در مدت حضور یک‌روزه‌اش در دهلی‌نو با نخست‌وزیر، وزیر خارجه، وزیر حمل‌ونقل و دیگر مقامات این کشور دیدار و در خصوص راههای گسترش مناسبات دوجانبه پس از برجام و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی به گفتگو نشست.
اما سفر محمدجواد ظریف از آن جهت برای حوزه نفت و انرژی با اهمیت است که وزیر خارجه کشورمان از مقصد سوم در مسیر خط لوله صلح قرار گرفت، راهی که قرار است گاز ایران را از پارس جنوبی به پاکستان و از آنجا به هند برساند.
آگاهان به مسائل انرژی و اقتصاد آن معتقد هستندکه منابع پایدارگاز ایران می تواند انرژی کشورهای شبه قاره هند را تامین کند. در این میان پاکستان به دلیل همجواری با ایران از موقعیت جغرافیایی مطلوب تری نسبت به هند برخودار است. از سوی دیگر، از اقتصاد هند به عنوان یکی از اقتصادهای بزرگ و نوظهور یاد می شود که برای ادامه روند رشد اقتصادی خود به شدت نیازمند انرژی است.
اما در عرصه میدانی، ایران در انجام تعهدات خود با وجود تنگناهای مالی ناشی از تحریم خوش‌قول بوده و کار احداث خط لوله انتقال گاز به پاکستان را در خاک خود پیش برده است، پارسال این موضوع را علی طیب نیا وزیر اقتصاد کشورمان در دیدار رسمی خود با وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان نیز یادآوری کرده بود.
در همین حال تمایل ایران به گسترش مناسبات اقتصاد انرژی با همسایگان در حالی است که این کشور در خصوص مذاکرات هسته‌ای به توافق با کشورهای گروه 1+ 5 دست‌یافته است، توافقی که هرچند هنوز در مسیر اجرایی شدن قرار دارد اما همین کافی بود که شرکتها و کشورهای دیگر را بیش از گذشته برای حضور در طرحهای نفت، گاز و پتروشیمی ایران علاقمند کند.
اتفاقهای اخیر سبب تغییر دیدگاه ایران نسبت به منطقه و همسایگان نشد. مصداق این موضوع در حوزه صادرات گاز در سخنان اخیر بیژن زنگنه وزیر نفت قابل جستجوست. او در یک گفتگوی تلویزیونی به‌روشنی گفت که در جریان صادرات گاز، همسایگان برای ایران اولویت دارند، البته زنگنه این را در مورد بحث نبود صرفه اقتصادی صادرات گاز به اروپا پیش کشید. همان‌جا بود که وزیر نفت بهترین بازار صادرات گاز ایران را، عراق، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و سپس پاکستان خواند.
با این وصف، دیدگاه وزرای اقتصادی ایران و در کنار آن اظهارات تازه وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص توسعه مناسبات حوزه انرژی که یکی از محورهای آن صادرات گاز است، روشن می‌کند که راهبرد ایران بر روی پاشنه همگرایی منطقه‌ای می‌چرخد و در این میان نفت و گاز این کشور می‌تواند جریان انرژی کشورهای حوزه شبه‌قاره هند را تأمین و پایدار کند.
شاید به این سبب بود که هفته نامه ژاپنی «دیپلمات» در یک گزارش تفسیری به قلم «آنکیت پاندا» نوشت: توافق هسته ای ایران، واجد مزیتهایی برای همسایگان ایران و در راس آنها پاکستان است.
البته این نشریه نگفت که ایران آخرین کشور جهان خواهد بود که ذخایر گازی‌اش به پایان می‌رسد.
بنابراین، هم‌اکنون باید دید که دولت پاکستان چگونه در تأمین منابع مالی بخش پاکستانی خط لوله صلح تسریع می کند و این پروژه بزرگ اقتصادی چگونه با به سرانجام رسیدن خود به تحولات مثبت امنیتی و سیاسی در منطقه خواهد انجامید.
ابراهیم معنوی
نظر شما