هرچند به دلیل بروز مجموعه ای از عوامل و تحولات بیرونی، بازار جهانی نفت طی دو سال گذشته شرائط چندان مناسبی را تجربه نکرده است، با این حال، ایران از همه ظرفیتهای مدیریتی وکارشناسی به منظور پیشبرد دیدگاه و سیاستهای خود در چارچوب سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) استفاده کرده است. در این راستا، حضور فعال و اثرگذار نمایندگان ایران در نشستها و کنفرانسهای این سازمان در سطوح مدیریتی و کارشناسی، تبادل نظر و ارائه گزارشها و دیدگاههای تهیه شده توسط کارشناسان به همراه طرح مواضع و دفاع از آنچه در راستای منافع ملی کشورمان قرار داشته است، شاهد این امر است.
طی دو سال اخیر، چهار اجلاس کنفرانس وزاری نفت اوپک برگزار گردیده که ج.ا.ایران بعنوان یکی از اعضای موسس این سازمان، ضمن حضور فعال در جلسات کنفرانس مواضع شفاف کشورمان در قبال تحولات بازار جهانی نفت را مطرح نموده و از آنها دفاع کرده است. بعلاوه، نمایندگان کشورمان در سطوح مختلف (وزارتی – هیئت عامل – نمایندة ملی) تلاش بیوقفه‌ای را در جلسات اخیر کنفرانس بعمل آورده‌اند تا سهمیه قبلی ایران در سازمان اوپک ( حدود 5/4 میلیون بشکه تولید و 5/2 میلیون بشکه صادرات) را به سایر اعضای اوپک و محافل تأثیرگذار بینالمللی قابل پذیرش نمایند. علاوه بر این، در این زمان بواسطه پیشرف تهای حاصل در زمینه مذاکرات هسته‌ا‌ی، بسیاری از مدیران عالیرتبه شرکتهای نفتی معتبر جهان در حاشیه اجلاس های کنفرانس اوپک دیدارهای رسمی متعددی را با وزیر نقت برگزار کرده و طرفین بر لزوم از سرگیری هرچه سریعتر مناسبات بویژه در زمینه حضور مجدد این شرکتها در عرصه فعالیتهای صنایع نفت و گاز کشورمان تاکید نمودهاند. حضور وزیر نفت در خرداد ماه 1394 در حاشیه اجلاس 167 کنفرانس، در سمینار بین المللی اوپک بعنوان رئیس یکی از نشست های اصلی این سمینار در این راستاست.
افزون بر جلسات کنفرانس وزرای نفت، مدیران و کارشناسان این مدیریت در جلسات مربوط به هیات عامل اوپک، استراتژی بلندمدت اوپک، کمیسیون اقتصادی اوپک و جلسات هماهنگی مواضع کشورهای عضو اوپک در زمینه مسایل محیط زیست و تغییر اقلیم به شکل فعال و اثرگذار شرکت کرده واز مواضع ج.ا.ایران در چارچوب سازمان اوپک دفاع نموده اند. در این زمینه، موضوع مهم و تعیین کننده‌ای چه در جلسات استراتژی بلندمدت و چه در نشستهای کمیسیون اقتصادی اوپک پیوسته بر آن تاکید شده است، احیای نظام سهمیه بندی درون سازمان اوپک و بازگشت کشورهای عضو به سطح تعیین شده در چارچوب نظام سهمیه بندی است که بطور حتم با افزایش دوباره تولید نفت کشورمان در دوران پس از تحریم، به ارتقاء سهم ایران در بازار جهانی واحیای جایگاه گذشته کمک شایان توجهی خواهد نمود. در جلسات بررسی استراتژی بلند مدت اوپک، ایران پیشنهادات مناسبی ارائه کرده و قرار است در جلسات آتی در مورد آن بحث شود.
علاوه براین در دوسال گذشته در مقایسه با حضور و عملکرد ایران در مجمع کشورهای صادرکننده گاز(GECF) با سال های پیش از آن از افزایش قابل توجهی برخوردار بوده است. در پاییز سال 1392 ، پانزدهمین اجلاس وزارتی این مجمع به میزبانی کشورمان در تهران برگزار گردید که برگ زرینی در سوابق جلسات وزارتی این مجمع به شمار میرود. حضور فعال کشورهای عضو، طرح مواضع ج.ا.ایران در زمینه بازار گاز و حمایت از این منبع انرژی بعنوان سوخت پاک برای بهبود شرایط محیط زیستی جهان، از جمله سوابق ارزشمند عملکرد این مدیریت به شمار می رود. دستاورد بزرگ دیگر در این اجلاس، انتخاب نامزد پیشنهادی ایران به عنوان نخستین دبیرکل بود که به نوبه خود یک موفقیت شایان توجه به شمار (GECF) ایران مجمع کشورهای صادرکننده می رود.
همچنین، در سال 1393 ، به پیشنهاد ج.ا.ایران و موافقت سایر اعضای مجمع مقرر شد سومین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در آبان ماه سال 1394 ، به میزبانی کشورمان و درتهران برگزار شود که دستاورد ارزشمند دیگری محسوب شده و بار دیگر این فرصت را پیش روی ایران قرارداده است که ضمن تحکیم جایگاه کشور در سطح جامعه جهانی، اهداف ونقطه نظرات موردنظر درپیشبرد دیپلماسی انرژی ج.ا.ایران از تریبون این اجلاس مهم به جهانیان عرضه شود. در کنار جلسات فو‌ق الذکر، طی دو سال گذشته جلسات متعدد مدیریتی و کارشناسی در چارچوب فعالیتهای اجرایی و پژوهشی مجمع کشورهای صادرکننده گاز برگزار گردیده که راهکارهای پیشنهادی مهمی از سوی ایران به منظور ارتقای سطح عملکرد مجمع ارائه شده است. از جمله این پیشنهادها، طرح راهبرد بلند مدت GECF با مدل اصلی جایگزینی گاز بجای زغالسنگ در GECF در دهه های آینده با هدف کنترل انتشار گازهای گلخانه ای در دنیا و نیز ساختار و ترتیب کمیته فنی – اقتصادی TEC در این مجمع بوده است که مورد استقبال نیز قرار گرفته است.
موضوع دیگر عملکرد ایران در عرصه فعالیتهای بینالمللی تغییر اقلیم و توسعه پایدار است. در وزارت نفت، موضوع تغییراقلیم (گرمایش زمین) و توسعه پایدار که هر دو از جمله موضوعات بین المللی مهم و روز دنیا هستند، با حساسیت و دقت خاصی پیگیری میشوند. در موضوع تغییر اقلیم، قرار است در پایان سال میلادی جاری (پاریس، 21 COP، آذرماه 1394 )، سند جدیدی از سوی سران کشورهای جهان تائید شود تا کلیه کشورهای جهان برای کاهش حجم گازهای گلخانه ای بخش های مختلف انرژی، صنعتی و کشاورزی خود متحد شوند . این موضوع، تبعات جدی برای صادرات نفت و گاز کشورمان و همچنین برای اقتصاد داخلی کشور که شدیداً به مصرف زیاد انرژی متکی است، دارد. وزارت نفت همگام و هماهنگ با سایر وزارتخان هها و سازما نهای داخل کشور و همچنین در قالب همکاری با سازمان اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز، اقدامات موثری را در زمینه اعلام و پیگیری مواضع و نقطه نظرات کشورمان بعمل آورده است. موضوع توسعه پایدار در سازمان ملل متحد (ریو+ 20 ) نیز تحت عنوان « دستورکار بعد از 2015 » به موازات مسائل تغییر اقلیم در محافل جهانی دنبال م یشود و وزارت نفت نیز در جلسات داخلی و خارجی آن نقطه نظرات و مواضع کشورمان را پیگیری می کند. با توجه به اینکه دوره اهداف هفت گانه هزاره در سال 2015 خاتمه می یابد، قرار است در سپتامبر 2015 سازمان ملل برای بسیج نمودن نظرات اصلاحی را به تایید کشورهای جهان برساند. در این « اهداف هفده گانه توسعه پایدار » ، جهان برای بعد از 2015 اهداف، بخش انرژی اهمیت ویژ های دارد واز این نظر وزارت نفت تلاش نموده است نقطه نظرات ومواضع کشور مورد توجه قرار گیرد.
دکتر مهدی عسلی
مدیرکل امور اوپک و مجامع انرژی وزارت نفت
نظر شما