به گزارش شانا به نقل از روزنامه ایران، با رشد روزافزون صنایع در دنیا و بویژه کشورهای صنعتی و نیاز شدید به انرژی، توجه به گاز طبیعی به عنوان یک منبع بسیار خوب انرژی از جهات مختلف مورد توجه کشورها قرار گرفت. به دلایلی نظیر: فراوانی، پراکندگی گاز طبیعی در جهان، هزینه کمتر استخراج، قیمت مناسب و قابل رقابت آن (با توجه به داشتن ارزش حرارتی) و آلایندگی کمتر محیط زیست در مقایسه با سایر سوختهای فسیلی، کشورهای مختلفی درصدد جانشینی گاز طبیعی با نفت برآمدند.
بر اساس چشمانداز انرژی 2035 شرکت بیپی، انتظار میرود که گاز طبیعی بیشترین رشد را در میان انرژیهای فسیلی تا سال 2035 داشته باشد. به نحوی که تقاضای گاز طبیعی سالانه به طور متوسط 9/1 درصد افزایش خواهد یافت که بیشتر این رشد تقاضا از جانب کشورهای در حال توسعه و در حدود 78 درصد است که برای مصارف صنعت و نیروگاه استفاده میشود.
در همین مدت تا سال 2035 صادرات LNG (گاز طبیعی مایع شده) معادل 26 درصد رشد عرضه جهانی گاز را شامل میشود. امنیت عرضه گاز طبیعی موضوعی است که در این وضعیت بسیار اهمیت پیدا میکند و کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه نسبت به آن بسیار نگرانند. در چنین شرایطی طرح پیشنهاد تأسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی (GECF) در سال 85 در تهران، موجب شد که علاوه بر موضوع تأمین امنیت عرضه گاز طبیعی برای کشورهای مصرف کننده، نحوه همکاری اعضای این مجمع برای عرضه گاز طبیعی در دنیا به دقت مورد بررسی قرار بگیرد.
موضوع دیگر اینکه ضعف عملکرد سازمان اوپک در حال حاضر به دلیل ناهماهنگی بین اعضا و اعمال نفوذ منفی عربستان در خلاف جهت منافع جمعی و فردی اعضا به وجود آمده و با افزایش تولید نفت خام سبب کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی شده و کشورهایی نظیر کشور ما را که از این وضعیت دچار آسیب شدهاند، به سمت تقویت گزینههای جایگزین سوق میدهد.
مجمع کشورهای صادرکننده گاز، GECF، بهترین جایگزین برای تأثیرگذاری در بازار انرژی جهان خواهد بود. موضوعی که در اساسنامه این مجمع آمده، GECF را پایگاهی برای مبادله اطلاعات و تجربیات کشورهای صادرکننده گاز دانسته است. باید به این موضوع توجه کرد که در مجمع کشورهای صادرکننده گاز، 18 کشور که مجموعاً در حدود 70 درصد ذخایر گازی جهان، 42 درصد از تولید گاز جهان، 40 درصد از انتقال گاز با خط لوله و 65 درصد از تجارت گاز طبیعی مایع شده (الانجی) را نیز در اختیار دارند دور هم جمع شدهاند.
با توجه به بحثی که درباره جایگاه و کارویژه این مجمع این روزها درجریان است، باید توجه کرد که تبادل تجربیات و اطلاعات از اقدامهای ضروری برای شناخت مسیر بازار جهانی گاز و به عنوان زیرساختی برای برنامهریزیهای آینده مطرح است، اما قطعاً تأثیرگذاری بر بازار جهانی انرژی برای تأمین منافع اعضا، هدفی مهم است که این سازمان در جهت تأمین آن باید حرکت کند. هرچند به صورت شفاف بیان نشود.
با نگاهی به گذشته نه چندان دور و پیشنهادی که در سال 85 توسط رهبر معظم انقلاب مطرح و سنگ بنای تأسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز شد، در مییابیم که منظور معظم له از «بنای یک سازمان مربوط به همکاریهای گازی همچون اوپک»، تنها تبادل اطلاعات و تجربیات نبوده است، بلکه اثرگذاری بر بازار جهانی انرژی در جهت منافع کشورهای تولیدکننده و مقابله با مدیریت یکجانبه مصرف کنندگان بر این بازار مهم به سود خودشان، از هدفهای مهمی بود که با بررسی درست این موضوع میتوان به آنها رسید.
چشمانداز 40 ساله آتی انرژی دنیا هر چه باشد، بررسیها نشان میدهد ذخایر گاز ایران در حدی است که ضمن رعایت اصول مصرف بهینه و توجه به مسائل زیست محیطی، باید حداکثر بهرهبرداری از منابع گاز کشور صورت بگیرد. در این بین توجه به بازار بینالمللی گاز طبیعی و اثرگذاری حداکثری ما بر این بازار با استفاده از ابزارهایی چون مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی، نکتهای است که نباید مغفول بماند.
به این منظور، ضمن استفاده حداکثری از گاز طبیعی در داخل کشور با تکیه بر مصرف در حوزههای با ارزش افزوده بالاتر، باید برنامهریزی برای صادرات به کشورهای همسایه و سایر نقاط جهان و تقویت جایگاه منطقهای و بینالمللی ایران خصوصاً در مجامعی نظیر مجمع کشورهای صادرکننده گاز هم مورد توجه ویژه قرار گیرد.
علی مروی
رئیس کمیسیون انرژی مجلس
نظر شما