به گزارش گروه تلکس شانا به نقل از روزنامه ایران، نشست وزرا که سیاست کلی مجمع را تعیین، دبیرکل را منصوب، انتصاب اعضای هیأت اجرایی را تأیید و درباره بودجه مجمع تصمیمگیری میکند. هیأت اجرایی تصمیمات اتخاذ شده در نشست وزرا را اجرا و برنامه کاری دبیرخانه را تأیید میکند. دبیرخانه نیز روی فعالیت مجمع به طوری که طبق دستورالعمل نشست وزرا و هیأت اجرایی باشد، نظارت دارد.
ذخایر: 4٢ درصد از تولید گاز جهان، 6٧ درصد از ذخایر گازی ، ٣٨ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ٨5 درصد از تجارت گازطبیعی مایع شده (ال ان جی) جهان
سید صاحب صادقی: اجلاس اخیر «جی ای سی اف» (مجمع کشورهای صادرکننده گاز) با حضور سران 9 کشور مهم صادر کننده گاز در تهران هم پر حاشیه بود و هم رویداد مهمی در صنعت انرژی کشور. ولادیمیر پوتین پس از 8 سال بار دیگر به تهران آمد تا اجلاس پر رونق تهران در فضای پر التهاب این روزهای منطقه و جهان بازتابهای متنوعی پیدا کند. «بیبیسی» از اجلاس تهران برای اقتصاد ایران نوشت، «رویترز» به جنبههای سیاسی این اجلاس و تأثیر آن بر فضای منطقهای اشاره کرد و «خبرگزاری فرانسه» هم به تشدید روزافزون پیوندهای عمیق روسیه و ایران اشاره کرد.
فارغ از اهمیت این رویداد، باید به این مسأله پرداخت که مهم ترین دستاوردهای این نشست چه بود؟ آیا ثمره این اجلاس همان گونه که برخی مقامات کشورمان میگویند استقبال جهانی از تولیدات انرژی ایران است یا میتوان نشانههای دیگر و کلان تری در ماجرا دید؟ کارشناسان از دو بعد دیپلماسی و اقتصادی به قضیه مینگرند. از منظر دیپلماسی بسیاری معتقدند حضور سران 9 کشور مطرح حوزه انرژی گاز در تهران که از نظر اهمیت با رویدادهایی نظیر نشست سران کنفرانس اسلامی و نشست سران غیر متعهدها برابری میکند، موفقیت دیپلماتیک بزرگی برای دولت محسوب میشود بویژه کارشکنیها برای کم رونق شدن این نشست با شکست مواجه شد. علاوه بر این تحلیلگران میگویند کرملین این پیام را به غرب و رقبای منطقهای ایران داده است که مواضع این کشور با ایران در زمینه بحرانهای خاورمیانه و از جمله بحران سوریه کاملاً هماهنگ است.
اما این همه ماجرا نیست! بلکه باید به جنبههای اقتصادی قضیه نیز نگاه کرد. «اجلاس سران کشورهای گازی در تهران «خوشامد گویی دنیا به ایران برای ورود مجدد به بازار انرژی» بود.» این را بیژن زنگنه به عنوان مهمترین پیام نشست تهران میداند. ایران که طی سالهای اخیر تا حدود زیادی از بازارهای نفت و گاز دنیا به خاطر تحریمها و مسائل سیاسی به حاشیه رانده شده بود، اکنون در دوران پسا تحریم مترصد ورود مجدد به این بازارهاست. نرسی قربان کارشناس حوزه انرژی معتقد است که اجلاس تهران موفقیت بزرگی از این منظر محسوب میشود. وی در گفتوگو با «ایران» میگوید کشورمان که با دارا بودن 18 درصد ذخایر گاز و 10 درصد ذخایر نفت دنیا در رده اول یا دوم ذخایر هیدروکربنات دنیا قرار دارد، اکنون بزرگ ترین فرصت عرض اندام در بازارهای جهانی را در اختیار دارد. از نگاه وی اجلاس تهران زمینه مناسبی برای این عرض اندام بود. از نظر این کارشناس حوزه انرژی حضور سران کشورهای مهم گازی در تهران دستاورد اقتصادی - دیپلماتیک بزرگی محسوب میشود.
«جی ای سی اف» و آینده پر التهاب بازار گاز جهان
گاز کم کم به عنوان سوختی سالم و پر کاربرد در بازار انرژی یکه تاز میشود. دنیا به این سوخت ارزان اقبال فراوانی نشان میدهد و کیست که نداند در آینده نزدیک تقاضای آن از عرضه پیشی میگیرد. در این فضا قطعاً برد با کشورهایی است که وارد سازماندهی بازار شوند. تحلیلگران میگویند «جی ای سی اف» (مجمع کشورهای صادرکننده گاز) نقش مهمی را در آینده بازار انرژی ایفا خواهد کرد.
مجمعی که 4٢ درصد از تولید گاز جهان، 6٧ درصد از ذخایر گازی ، ٣٨ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ٨5 درصد از تجارت گازطبیعی مایع شده (الانجی) جهان را در اختیار دارد، میتواند با تصمیمات خود بسیاری از رویههای جهانی بازار انرژی را تغییر دهد و بر تحولات این حوزه تأثیر بگذارد. از این منظر اجلاس تهران که سیاستگذاری درباره این قطب مهم انرژی را شاهد بود، اهمیت زیادی پیدا میکند. چرا که در این اجلاس اسنادی امضا شد که به نوعی ناظر بر فعالیت آینده این مجمع و تعامل با جامعه بینالمللی در زمینه مباحثی نظیر «امنیت انرژی» و «تغییرات اقلیمی» است. در نشستهای خصوصی نیز به موضوع نظام قیمت گذاری عادلانه گاز و بایستههای مورد نیاز در این عرصه پرداخته شد.
لابیها و رایزنیهای گازی ایران
رایزنیهای دو و چند جانبه حسن روحانی، بیژن زنگنه، محمد جواد ظریف، محمد حسین عادلی، امیرحسین زمانی نیا و دیگر مقامات سیاسی و انرژی کشورمان در حاشیه این نشست پرده دیگری از این ماجرا بود؛ چرا که با آغاز دوران پسا تحریم، بازگشت ایران به بازار گاز و انرژی نیازمند همراهی بسیاری از کشورهای با تجربه و صاحب نفوذ این عرصه است. ایران تلاش میکند تا ٢ سال آینده حوزههای مشترک گاز را به بهرهبرداری برساند. بر اساس برنامه ایران هر سال ١٠٠ میلیون متر مکعب به تولید گاز خود اضافه خواهد کرد. امسال نیز گاز فازهای ١٥، ١٦ و ١٧ عسلویه به مدار تولید وارد میشود.
با لغو تحریمها اگر ایران بتواند صادرات نفت خام و میعانات گازی را افزایش دهد منابع بیشتری برای توسعه میدانهای گازی بهدست میآید. کشوری که بزرگترین ذخایر اثبات شده گاز دنیا را در اختیار داشته و خواهان سهم عادلانه خود در بازار بینالمللی گاز است. تداوم دبیر کلی عادلی برای دوره دوم نیز در نتیجه این لابیها و رایزنیها به دست آمد که به نوبه خود دستاورد مهمی است. روشن است که دبیر کلی ایران در این مجمع قدرت تأثیرگذاری کشورمان را بر معادلات آتی این مجمع افزایش خواهد داد.
خیز «جی ای سی اف» برای تنظیم بازار
غولهای انرژی دنیا از قیمت گاز راضی نیستند. این را هم رئیس جمهوری ونزوئلا گفت و هم در سخنان رسمی مقامات حاضر در اجلاس بازتاب پیدا کرد. آنها میخواهند «جی ای سی اف» ورود قدرتمندتری به این موضوع داشته باشد. بویژه اینکه تجربه اوپک در زمینه نظام قیمت گذاری گاز نیز پیش روی آنهاست.
اگر چه هنوز این مجمع به صورت عینی و واقعی نتوانسته است ورودی به نظام قیمت گذاری و تأثیر گذاری بر میزان عرضه و تقاضای گاز بازارهای جهانی داشته باشد اما اجلاس تهران نشان داد که این کشورها هدف گذاری مجمعی چون اوپک را مد نظر دارند. بویژه اینکه اوپک نیز در چند سال اول تشکیل خود صرفاً به تشکیل جلساتی جهت هماهنگی بیشتر میان اعضا میپرداخت. طبیعی است که ایران نیز که در حال توسعه بازارهای صادراتی انرژی خود است روی نظام قیمت گذاری حساب ویژهای باز
کرده است.
صادرات گاز ایران به ترکیه و دیگر کشورهای همسایه و همچنین به اتحادیه اروپا که زمینههای آن هم اکنون در حال انجام است بدون مشخص شدن نظام قیمت گذاری عادلانه منفعت مورد انتظار ایران را در بر نخواهد داشت. اجلاس تهران هر چند مصوبهای در این خصوص نداشت اما به نظر میرسد اعضا در نشستهای خصوصی خود در خصوص ساز و کارهای ایجاد این نظام قیمت گذاری رایزنیهای فشردهای داشتند.
نرسی قربان در این زمینه میگوید: اگر چه به صورت مستقیم «جی ای سی اف» نمیتواند نظام خاص قیمت گذاری را تدوین کند ولی همانند ساز و کار اوپک در مدیریت سطح تولید و عرضه گاز خود میتوانند قیمتها را به سمتی که میخواهند ببرند.
بیانیه پایانی و هوشمندی مقامات ایرانی
نگاهی به بیانیه پایانی نیز نکات دیگری را برای ما آشکار میکند. رایزنیهای بیژن زنگنه و محمد حسین عادلی اتفاقهای خوبی را در این زمینه کلید زد. نگاه کلان ایران به «جی ای سی اف» این است که آن را به مجمع تأثیر گذار مهمی در دنیا بدل کند.
برای دستیابی به چنین هدفی چارهای جز همنوایی با دغدغههای جهانی انرژی و محیط زیست وجود ندارد. در این بیانیه هم بر اهمیت «امنیت انرژی» و هم لزوم توجه به «تغییرات اقلیمی» تأکید ویژهای شد. موضوعاتی که برای جلب اعتماد جهانی به «جی ای سی اف» بسیار ضروریاست.
در واقع اجلاس تهران با تأکید بر این دغدغهها و اعلام آمادگی برای همکاری با سازمانها و قدرتهای بینالمللی در حل این موضوعات، به نوعی خود را آماده ورود به معادلات قدرت کرده است. طرح این مسائل در بیانیه پایانی به نظر اقدام هوشمندانهای میآید که نرسی قربان از آن به عنوان یک ضرورت یاد میکند. وی معتقد است که تأکید بر مؤلفههای امنیت انرژی و توجه به تغییرات اقلیمی نتایج اجلاس تهران را تا حدود زیادی در سطح بینالمللی مقبول و مورد اعتماد میسازد.
اجلاس کشورهای صادرکننده گاز موفقیت دیپلماتیک بزرگی برای دولت محسوب میشود بویژه کارشکنیها برای کم رونق شدن این نشست با شکست مواجه شد.
کد خبر 251147
نظر شما