به گزارش شبکه خبری بلومبرگ، پنج ماه پس از پایان تحریمهای هسته ای ایران، به نظر می رسد روند افزایش شتابان تولید و صادرات نفت ایران با چالش روبرو شده است.

کاهش روند رشد تولید نفت ایران سبب می شود بازگشت توازن به عرضه و تقاضای نفت در بازارهای جهانی شتاب گیرد و سخنان خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان، درباره «ناپدید شدن عرضه مازاد نفت» محقق شود.

طبق برخی گزارشها، صادرات نفت ایران که در ماههای آوریل و مه امسال از مرز دو میلیون بشکه در روز فراتر رفته بود، در سه هفته نخست ماه ژوئن امسال 20 درصد کاهش داشت.

یکی از اولویتهای ایران پس از پایان تحریمها، پس گرفتن سهم خود از بازارهای اروپا بود. پیش از آغاز محدودیت صادرات نفت ایران به اروپا در سال 2012 میلادی، ایران به کشورهای این قاره، به ویژه ایتالیا، اسپانیا و یونان، روزانه 600 هزار بشکه نفت صادر می کرد.

ایران در ماه مه امسال بیش از نیمی از سهم گذشته خود را از بازار نفت اروپا پس گرفته بود و روزانه 350 هزار بشکه نفت به ایران قاره صادر می کرد، به گونه ای که احتمال بازگشت شتابان این رقم به سطح پیش از تحریمها، شدت گرفت.

از سوی دیگر، با تکمیل ارتقای تأسیسات پایانه صادرات نفت ایران در جزیره خارگ، ایران امکان بارگیری همزمان 9 نفتکش و ذخیره سازی 30 میلیون بشکه نفت را به دست آورد.

با این همه، در سه هفته نخست ماه ژوئن، صادرات نفت ایران به اروپا به 285 هزار بشکه در روز کاهش یافت.

خریداران بزرگ آسیایی، شامل چین، هند، ژاپن و کره جنوبی، همچنان مهمترین مشتریان نفت ایران به شمار می آیند. با این همه، الگوی صادرات نفت ایران به اروپا اکنون با دوران پیش از تحریمها تفاوتی چشمگیر دارد.

روشن است که اعتصاب در پایانه های واردات نفت فرانسه، در این تحول تأثیر داشته است. در نیمه نخست ماه ژوئن، هیچ محموله ای به این پایانه ها فرستاده نشد و هنوز سه کشتی برای تخلیه محموله نفتی صادراتی ایران، در پایانه های فرانسه معطل هستند.

با این همه، به نظر می رسد راضی کردن مهمترین مشتریان دوران پیش از تحریمها برای از سرگیری صادرات، مهمترین چالش برای ایران است. ایتالیا که در گذشته مهمترین مشتری ایران در اروپا بود، پنج ماه پس از پایان تحریمها و در میانه ماه ژوئن نخستین محموله خود را از ایران وارد کرد. واردات نفت اسپانیا و یونان از ایران نیز همچنان کمتر از دوران پیش از تحریمهاست.

بیرون از اروپا نیز ایران برای احیای مشتریان دوران پیش از تحریم، چالشهایی پیش رو داشته است. تحویل یک محموله در بندر دار السلام در تانزانیا، تا کنون تنها مورد فروش نفت ایران در قاره آفریقا بوده و خرید نفت ایران همچنان برای شرکتهای آمریکایی ممنوع است.

ممکن است توضیحی ساده برای افت صادرات نفت ایران وجود داشته باشد؛ شاید ماه رمضان بر صنعت نفت ایران تأثیر گذاشته است. اما به نظر نمی رسد عراق از چنین پدیده ای تأثیر پذیرفته باشد. تغییر برنامه حضور نفتکشها در پایانه های نفتی به دلیل عملیات ارتقا، می تواند یک توضیح دیگر باشد.

به هر حال اگر ایران نتواند در روزهای باقیمانده از ماه ژوئن صادرات نفت خود را افزایش دهد، روند افزایشی تولید نفت این کشور متوقف می شود و ممکن است عرضه نفت آن در نیمه دوم امسال، از برآورد کارشناسان کمتر باشد. و این مسئله، بازگشت توازن به عرضه و تقاضای نفت را که بسیار برای تولیدکنندگان دیگر مطلوب است، شتاب می بخشد.