به گزارش خبرنگار شانا، ایران در پنج میدان آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی، یاران شمالی، یاران جنوبی و یادآوران که به میدانهای غرب کارون معروف هستند، با ظرفیت نفت درجای 64 میلیارد بشکه با عراق مشترک است، برداشت نفت از این میدانها همواره اهمیت بالایی دارد اما سهم ایران از منافع عظیم این میدانها تنها برداشت 70 هزار بشکه نفت تا سال 92 بود، به همین دلیل افزایش برداشت از این میدانها به مهمترین هدف وزارت نفت در دولت یازدهم بدل شد، هدفی که به گفته بیژن زنگنه، وزیر نفت، هرگز گم نشد.

غربالگری پروژه های نفت با اولویت تامین منابع میدانهای غرب کارون 

افزایش تولید از میدانهای مشترک غرب کارون در حالی به اولویت وزارت نفت در دولت تدبیر و امید بدل شد که ایران به دلیل محدودیتهای منابع مالی ناشی از تحریمهای سخت گیرانه علیه صنعت نفت و جابجایی دشوار و گاه غیرممکن پول مواجه بود، در این شرایط بود که وزارت نفت به غربالگری پروژه ها پرداخت و آنها پیشرفت بالایی داشتند در اولویت تامین منابع مالی قرار گرفتند و در این میان میدانهای غرب کارون در اولویت قرار گرفتند.

براساس برنامه تدوین شده از سوی وزارت نفت، باید سهم هفت درصدی میدانهای مشترک در تولید نفت افزایش یابد، حتی در برنامه ریزی برای رسیدن ظرفیت تولید نفت خام کشور به پنج میلیون و 700 هزار بشکه در روز، سهم میدانهای مشترک هم لحاظ شد، به این ترتیب دکلهای حفاری فعال از میدانهای مستقل به سمت میدانهای مشترک منتقل شدند، منابع بیشتری به این پروژه ها اختصاص یافت تا تمدن جدیدی در غرب کارون شکل بگیرد.  

هدف‌گذاری وزارت نفت در مورد میدانهای غرب کارون حاکی از این بود که تولید نفت از این میدانها باید تا سال 1397 به 700 هزار بشکه در روز برسد، در حالی که تا شهریورماه سال 1392 ایران روزانه 70 هزار بشکه برداشت می کرد. با توجه به عملکرد سالهای گذشته در این میدانها، به نظر می رسید رسیدن به این هدف کاری دشوار و شبیه به وعده ای باشد که تحقق آن دور از ذهن باشد.  

به همین دلیل وزارت نفت از همه پیمانکاران خواست تا سرعت کار را در میدانهای غرب کارون دوچندان کنند، جلسه های هفتگی وزیر نفت با مجریان پروژه ها و بررسی پیشرفت کار به این معنا بود که توجیه ها برای افزایش نیافتن تولید پذیرفته نیست، شرکت ملی نفت ایران برای رسیدن هدف راسخ بود با خلع ید پیمانکار چینی طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی این پیام را به یپمانکاران داد که هیچ کدام از آنها از حاشیه امنی برخوردار نیستند، موضوعی که به گفته برخی از مجریان پروژه های غرب کارون سبب شد تا پیمانکاران با جدیت بیشتری کار را دنبال کنند و دیگر کم کاری‌های خود را به پای تحریمها و کمبود منابع مالی نگذارند. حال بعد از سه سال از روی کارآمدن دولت تدبیر و امید، آمارها  می گویند که وعده وزارت نفت عملی و افزایش تولید محقق شده است. 

تولید روزانه 315 هزار بشکه ای نفت از غرب کارون

از ابتدای امسال برداشت نفت از فاز نخست میدانهای مشترک آزادگان شمالی با تولید روزانه 75 هزار بشکه و یادآوران با تولید روزانه 100 هزار بشکه (15 هزار بشکه بیش از میزان تعهد شده) آغاز شده است. هم اکنون مجموع تولید از این 2 میدان به 175 هزار بشکه در روز رسیده است. تولید میدان آزادگان جنوبی هم از 50 هزار بشکه در روز با افزایش 60 هزار بشکه ای به 110 هزار بشکه تا پایان امسال می رسد. از سوی دیگر تا چند ماه دیگر برداشت 30 هزار بشکه ای از میدان یاران شمالی هم آغاز می شود. به این ترتیب تا پایان امسال برداشت نفت از میدانهای غرب کارون به 315 هزار بشکه در روز می رسد. 

تولید نفت طرف عراقی در بخش مرزی مشترک با میدانهای آزادگان و یاران هم اکنون حدود ۲۰۰ هزار بشکه در روز است که پیش بینی می شود تا سه ماه آینده با افزایش تولید از میدانهای یاران شمالی و آزادگان جنوبی، تولید نفت ایران و عراق برابر شود.

صادرات ۵ میلیون بشکه‌ای نفت از آزادگان شمالی

هم اکنون اهداف توسعه ای فاز نخست میدان مشترک آزادگان شمالی محقق شده است و به طور متوسط روزانه 75 هزار بشکه نفت و ۳۹ میلیون فوت مکعب گاز از این میدان برداشت می شود. توان تولید بیشتر از این میزان (حدود روزانه ۸۲ هزار و ۵۰۰ بشکه) نیز از این میدان مشترک وجود دارد. براساس برآوردهای انجام شده در یکصد روز بیش از پنج میلیون بشکه نفت از میدان مشترک آزادگان شمالی تولید و صادر شده است.

توسعه میدان آزادگان شمالی در 2 فاز دیده شده است پیمانکار چینی سی ای پی سی آی در قالب قرارداد بیع متقابل، فاز نخست آن را توسعه داد و هم اکنون مذاکرات برای اجرای فاز دوم این میدان میان ایران و شرکت چینی ادامه دارد. چنانچه شرکت ملی نفت ایران و شرکت سی ان پی سی برای توسعه فاز دوم این میدان به توافق برسند فاز دوم این میدان نیز براساس قرارداد بیع متقابل توسعه می یابد. 

میزان نفت درجای آزادگان شمالی معادل 5.6 میلیارد بشکه برآورد شده است. طرح توسعه این میدان در 2 فاز هریک با ظرفیت تولید ٧٥ هزار بشکه نفت در روز پیش‌بینی شده است که با بهره‌برداری هر ٢ فاز آزادگان شمالی تولید از این میدان در مجموع ١٥٠ هزار بشکه نفت خواهد بود که در این مقطع فقط فاز نخست اجرا شده است.

تولید ۳۲۰ هزار بشکه ای نفت از میدان آزادگان جنوبی تا پایان سال 97

مهرماه سال ١٣٨٨، قرارداد توسعه میدان آزادگان جنوبی به ارزش ٢,٥ میلیارد دلار در قالب بیع متقابل میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی نفت چین امضا شد و در نهایت این طرح از شهریورماه سال ١٣٩١ همزمان با تصویب طرح جامع بازنگری شده توسعه میدان (RMDP) آغاز شد. زمانی که قرارداد میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت CNPCI نهایی شد؛ ایران در تحریم نفتی به سر می‌برد و چینی‌ها نیز از شرائط موجود و محدودیتهای کشورمان آگاه بودند؛ آنها نیز با علم به همه محدودیتها قرارداد را نهایی کرده بودند. اما به دلیل وقت کشی پیمانکار چینی در توسعه میدان، این شرکت در دولت یازدهم از اجرای توسعه میدان آزادگان جنوبی خلع ید شد و شرکتهای داخلی توسعه میدان را بر عهده گرفتند و توانستند از عهده اجرای کار برآیند. 

بر اساس پیش بینی های انجام شده تا پایان سال 1397، 320 هزار بشکه نفت از فاز نخست میدان آزادگان جنوبی تولید می شود که در این راستا براساس برنامه ریزی‌های انجام شده از شهریورماه امسال برداشت نفت از میدان نفتی آزادگان جنوبی به طور پلکانی از ۳۰ هزار بشکه آغاز و به مرور به ۶۰ هزار بشکه در روز می رسد.

با اجرای کامل برنامه افزایش تولید زودهنگام از میدان نفتی آزادگان جنوبی ظرفیت برداشت به بیش از ۱۱۰ هزار بشکه در روز می رسد. در ضمن هم اکنون ١٩ دکل حفاری در میدان نفتی آزادگان جنوبی مستقر است. با استفاده از توان عملیاتی این ناوگان طی دو سال گذشته بیش از 270 هزار متر حفاری انجام شده است. 

هدف از توسعه میدان آزادگان جنوبی تولید روزانه ٣٢٠ هزار بشکه نفت خام ( با احتساب تولید زودهنگام) در فاز نخست و افزایش تولید روزانه ٢٨٠ هزار بشکه نفت خام ( در مجموع به ٦٠٠ هزار بشکه نفت خام در روز) در فاز دوم است؛ فاز دوم توسعه این میدان در قالب الگوی جدید قراردادهای نفتی به مناقصه گذاشته می شود.

تولید ۵۴ میلیون بشکه‌ای نفت از میدان یادآوران

توسعه فاز نخست میدان یادآوران با هدف برداشت روزانه 85 هزار بشکه نفت در قالب قرارداد بیع متقابل از سوی شرکت سینوپک چین اجرا شد که ابتدای امسال نه تنها این هدف محقق شد بلکه هم اکنون روزانه 100 هزار بشکه نفت از یادآوران برداشت می شود اما پیش از این که فاز نخست اجرا شود، برداشت زودهنگام از میدان  به دلیل اهمیت برداشت نفت از میدانهای مشترک در دستور کار قرار گرفت، به این ترتیب با احتساب تولید زودهنگام، تاکنون افزون بر 54 میلیون بشکه نفت از یادآوران برداشت شده است. 

براساس قرارداد امضا شده با شرکت سینوپک، فاز دوم این میدان نیز از سوی این شرکت توسعه می یابد که هم اکنون مذاکرات فنی میان 2 شرکت ادامه دارد، در فاز دوم تولید ۱۸۰ هزار بشکه نفت در روز تعریف شده است که انتظار می رود این هدف تا چهار سال آینده عملیاتی شود. 

براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، در فاز نخست طرح توسعه میدان نفتی یادآوران تولید باید به سقف ٨٥ هزار بشکه در روز برسد، در فاز دوم رسیدن به سقف تولید ١٨٠ هزار بشکه و فاز سوم رسیدن به سقف تولید ٣٠٠ هزار بشکه نفت در روز برنامه‌ریزی شده است. طبق آخرین مطالعات به عمل آمده و نتایج حاصل از آزمایش چاه های توصیفی و مدل های دینامیک مخزن، میزان نفت درجای میدان براساس محتمل ترین حالت بالغ بر ٣١ میلیارد بشکه برآورد شده است.

میدان نفتی یادآوران در ١٠ کیلومتری جنوب شرقی میدان آزادگان و در حدود ۷۰ کیلومتری جنوب غربی اهواز و شمال خرمشهر در منطقه جغرافیایی کوشک و حسینیه به صورت شمالی- جنوبی در گستره نوار مرزی کشور عراق واقع شده است.

تحقق تولید ۳۰ هزار بشکه‎ای نفت از یاران شمالی 

طرح توسعه میدان یاران شمالی نخستین قرارداد بیع متقابل ایرانی است که پیمانکاران اجرای این طرح ایرانی هستند، با توجه به روند مطلوب پیشرفت اجرای پروژه، انتظار می رود تا پایان شهریورماه برداشت روزانه 30 هزار بشکه نفت از این میدان نیز محقق شود. 

پیش از این در بهمن ماه سال ۹۱ تولید زودهنگام از این میدان به ثمر رسیده و تا کنون بیش از ۱.۴ میلیون بشکه نفت (روزانه پنج هزار بشکه) از آن برداشت شده است. بخش گازی این طرح نیز هم اکنون پیشرفت 70 درصدی دارد که با اتمام بخش گازی ۱۲ میلیون فوت مکعب گاز تولید می شود.

برای بخش جنوبی میدان نفتی یاران شمالی هم برنامه افزایش تولید روزانه ۱۰ هزار بشکه نفت خام برنامه ریزی شده که پیش بینی می شود قرارداد مربوط به آن تا پایان سال امضا شود. 

میدان نفتی یاران شمالی در استان خوزستان و در فاصله تقریبی ۱۳۰ کیلومتری غرب شهر اهواز در نزدیکی مرز ایران و عراق و در مجاورت تالاب هورالهویزه قرار گرفته است، این میدان در غرب میدان آزادگان شمالی و شمال میدان یاران جنوبی واقع است و API نفت تولیدی آن ١٦ تا ١٨ برآورد می شود.

اکنون سه سال پس از روی کارآمدن دولت یازدهم، هدف بیژن زنگنه وزیر نفت درباره افزایش برداشت از میدانهای مشترک نفتی و گازی ( غرب کارون و پارس جنوبی) محقق شده است آن هم در شرایطی که بسیاری گمان می کردند این وعده عملی نشود اما آمارها می گویند فاصله ایران در برداشت از میدانهای مشترک با رقبای خود کمتر شده است.