به گزارش گروه تلکس شانا به نقل از خبرگزاری فارس؛ در جریان مناظره رادیویی میان پرویز صحاف زاده معاون اجرایی دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی و نصرالله رضا زاده طرقی مدیر عامل اتحادیه سراسری تأمین نیاز صنایع پایین دستی پتروشیمی با بیان اینکه موضوع خروج پتروشیمی‌ها از بورس کالا منتفی است، عنوان شد: با همکاری اتحادیه سراسری پتروشیمی‌های پایین دستی اطلاعات و آمار دقیق تولیدی 4500 واحد تولیدی به صورت هفتگی و روزانه در حال استخراج بوده و براساس توافقی که شده، تخصیص 30 درصدی مواد پتروشیمیایی برای توزیع مویرگی تا حد زیادی دست واسطه ها را کوتاه کرده است.

در ابتدای این مناظره خالقی فرد کارشناس بازار سرمایه از قوانین دست و پا گیر بورس گفت و افزود: بورس باید از آزادی برای تولید کننده برخوردار باشد تا با اختیار کامل محصولات در بورس بفروش رسانده شود یا با اختیار عرضه کننده از طریق بستن قراداد با خریداران کلیدی، محصولاتش را بفروشد.

وی افزود: محصولات پتروشیمی چون خاص هستند، نیاز به خدمات مهندسی فروش دارند، تا بتوانند خدماتی را به خریداران بدهند. محصولات زیادی وجود دارد که مشابه هستند و مصرف کننده با آنها آشنا نیست. اگر بخواهند از کالاهای جایگزین استفاده کنند، نیاز به خدمات پس از فروش و خدمات مهندسی دارند، تا ضمن انتخاب کیفیت و نوع محصولات خود از استمرار تولید برخوردار باشند.

به گفته خالقی گاهی اوقات اتفاق افتاده که کالایی تولید نمی شود، اما کالای جایگزین آن وجود دارد، اما تولید کننده ها به دلیل عدم آشنایی امکان استفاده از آن را ندارند. برای همین باعث ایجاد تقاضای کاذب و التهاب در بازار برای یک قلم کالای خاص بوجود می آید. باید روند معاملات پتروشیمی ها از سال 88 تا الان را مرور و بررسی کرد که چه مشکلاتی وجود داشته که به زعم برخی بورس نتوانسته رسالت خود را انجام دهد.

در مقابل این دیدگاه،نصرالله رضا زاده طرقی مدیر عامل اتحادیه سراسری تعاونی های تأمین نیاز صنایع پایین دستی پتروشیمی گفت: محصولات مورد نیاز صنایع پایین دستی پتروشیمی بعد از مصوبه شورای اقتصاد و ریاست جمهوری در سال 88 وارد بوس کالا شد. باتوجه به مدیریتی که صورت گرفت در ابتدا وقتی مواد وارد بورس شد درصد رشد تولید خوبی در کشور وجود داشت.

وی با اشاره به جایگاه بورس کالا در توزیع عادلانه محصولات پتروشیمی گفت: در حال حاضر با توجه به سابقه هفت ساله توزیع مواد در بورس کالا الان جایگزین دیگری برای فروش محصولات وجود ندارد و یگانه جایی که شفافیت برای عرضه و تقاصا ایجاد می کند تنها بورس کالا است.  

بورس نتایج خوبی در این مدت داشته منتهی نواقصی داشته که در سال 93 بجای رفع این نواقص بیشتر صحبت ها بر مبنای خروج محصولات از بورس عنوان شده که به آنچه که در گذشته تصویب شده بود صدمه زد باید نواقص مرتفع می شد تا به روند توسعه اقتصادی در این صنعت کمک می شد.

رضا زاده اضافه کرد: به واسطه برخورداری کشور از نعمت نفت و گاز به واقع در صنعت پتروشیمی از مزیت برخوردار هستیم و بورس شدیدا می‌تواند در روند استخراج آمار شفاف و صحیح تولیدات به کشور کمک کند.

در ادامه برنامه،پرویز صحاف زاده معاون اجرایی دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی های بالادستی گفت: در بعد کلان ، صنعت پتروشیمی با مزیت برتر در کشور برخوردار است و حتی در موارد مختلف از جمله در دوران تحریم ها از آن به عنوان لوکوموتیو مملکت اشاره می‌شود.

در زنجیره ارزش پتروشیمی، توسعه نسبتاً خوبی ابتدا در سال های 76 تا 84 و در ادامه تا سال 88 وجود داشته و باعث شد تولیدات پتروشیمی از لحاظ بازارهای جهانی و ارزآوری و هم از لحاظ تامین نیاز داخلی جهش خوبی داشته باشد.

صحاف زاده با بیان اینکه ادامه توسعه صنعت پتروشیمی کشور نیازمند پشتیبانی دولت و مجموعه سیاست گذاران نظام است گفت: پتروشیمی صنعت سرمایه بر است و نمی توان از طریق سرمایه داخلی همه نیاز ها را برطرف کرد، بنابراین باید همچون سابق از سرمایه گذاران خارجی دعوت شود.

به گفته این مقام مسئول در زمینه فروش محصولات پتروشیمی در قبل از واگذاری به بورس شرکت بازرگانی پتروشیمی اقدام به تخصیص و توزیع محصولات به شبکه های مصرف کننده می‌کرد. بعد از واگذاری‌ها و اتفاق هایی که افتاد و نحوه واگذاری بازرگانی پتروشیمی به بخش خصوصی حقیقی که خود این موضوع محل انتقاد است، باعث شد تا مشکلاتی در زمینه سیستم توزیع ایجاد شود . بر این اساس بورس کالا به عنوان جایگزین مطرح شد. هر چند یکسری مسایل به عنوان تجربه اول در این دوره مطرح شد و این مشکلات به تدریج تا حدی در بورس کالا برطرف شد، اما همچنان برخی نواقص وجود دارد.

صحاف زاده تاکید کرد: وجود برخی از موانع در این بین باعث شده که کالا بطور مستقیم به مصرف کننده نمی رسد و دست هایی به عنوان واسطه یا دلال، کالاها را در همان سیستم از طریق بورس خریداری می‌کنند. بورس بر اساس برگه اطلاعاتی نرم افزاری که اطلاعات مصرف کنندگان به عنوان بهین یاب در آن درج شده دریافت می کند.

وی ادامه داد: در این سیستم شرکت‌هایی که در حال تولید هستند، مجوز خرید های از بورس را دریافت می‌کنند. یکی از مدارک اصلی مورد نیاز در این سامانه برخورداری از پروانه تولید است که متاسفانه لزوماً به شرکت‌ها و تولید کننده ها متعلق نیست.

به باور این مقام مسئول شرکت‌های زیادی هستند که پروانه دارند، اما تولید کننده نیستند و این‌ها سرطان هایی هستند که بحث های خروج از بورس و غیر بورس را ایجاد کرده اند. وی در برابر این پرسش که با توجه به وجود دلال ها ، نگاه کلی بالادستی ها به عرضه محصولات در بورس چیست ؛ گفت: مجتمع‌های پتروشیمی اصلا بحث مخالفت با بورس را ندارند منتهی گفته اند در اقتصاد آزاد و جهانی، بورس به عنوان گزینه پیشرفته قابل قبول است اما هیچ جایی در دنیا به عنوان اجبار از آن یاد نمی‌شود بورس باشد اما اجباری نباشد چون بورس باید به اندازه کافی جاذبه و مشوق ایجاد کند که مثل دنیا به عنوان برگ برنده ارایه دهد و خریداران مشتاقانه در صف قرار گیرند.

رضا زاده اما در پاسخ به این دیدگاه اظهار کرد: ایران در زمینه مصرف نفت از مزیت نسبی برخوردار است که با گازی که ترکیب می شود تبدیل به محصولات برخوردار از ارزش افزوده در صنعت پتروشیمیایی می شود . در دولت های قبل به مردم این قول داده شده که در پتروشیمی ها سرمایه گذاری می شود و محصولات تولیدی این مجتمع ها حداقل 25 درصد کمتر از قیمت های جهانی به صنایع پایین دستی ارایه می شود تا تبدیل به کالا و صادر کنند.

بر اساس این وعده ها ظرفیت 16 میلیون تنی در صنایع پایین دستی کشور ایجاد شده و مواد هم آن زمان از بازرگانی پتروشیمی عرضه می شد. تخصیص مواد به واحد های متوقف شده در این بین منجر به اشکال‌هایی در صنعت شد. این در حالی است که در حوزه تصمیم گیری‌های کلان از جمله واگذاری مجتمع های پتروشیمی به بخش خصوصی هیچ گاه از صنایع پایین دستی مشورتی گرفته نشده است.‌این فعال صنعت پتروشیمی با تاکید بر اینکه باید محصول تولیدی مجتمع های پتروشیمی بجای صادرات به صنایع پایین دستی داخلی کشور به منظور حفظ سطح اشتغال وسیع آن اختصاص داده شود گفت:با واگذاری پتروشیمی ها قرار شد مواد مورد نیاز به قیمت جهانی به صنایع پایین دستی داده شود در حال حاضر قیمت تمام شده همه محصولات در تمام صنایع تولید کشور از جمله مس و فولاد و غیره 50 درصد بالاتر از قیمت جهانی است اگر این حرف صحت ندارد فردا دولت حقوق و عوارض خودرو را بردارد خودرو کشور اگر 50 درصد با حقوق و عوارض حمایت نشود آن صنعت زمین می خورد.

رضا زاده با بیان اینکه در ایران به دلایل بهره بانکی ،قیمت تمام شده تولید بالاست یادآور شد: ایران در شرایط رکود است و در دنیا اولین قدمی که متولیان هر کشوری در رکود بر می دارند اعطای معافیت های مالیاتی و کاهش بهره بانکی برای تولید کننده است تا سرپا بایستد.

وی ادامه داد: اگر مواد پتروشیمی در بورس کالا عرضه و مدیریت نشود انتظار نداریم که محصولات پتروشیمی بالاتر از قیمت های جهانی به دست صنایع پایین دستی برسد اما با توجه به مدیریت هایی که از طریق دلال‌ها و واسطه ها می شود گاهی تا 50 درصد بالاتر از قمیت های جهانی به مصرف کننده واقعی می رسد. کسانی که ارز و سکه و ساختمان و غیره را مدیریت می کنند در پتروشیمی ها هم همین کار را انجام می دهند.

ما معتقدیم جایی که شفاف هست و به قیمت جهانی می تواند محصولات را در اختیار پایین دستی بدهد بورس کالاست. طبیعی است عده ای از تولید کنندگانی که در بهین یاب ثبت نام کرده اند واقعی نباشند. این وظیفه نیاز به رصد وزارت صنعت دارد و در این فرآیند به کمک نیاز دارند که اتحادیه و همچنین پتروشیمی‌ها آماده کمک هستند تا تولید کننده واقعی به نیاز خود دست یابد.

رضا زاده گفت: در این زمینه سرمایه گذاری و زندگی خودمان را گذاشتیم و همه می خواهند سود بیشتری ببرند ولی باید چند تصمیم برای کشور گرفته شود و در رشته‌هایی که مزیت نسبی داریم باید زنجیر وار تصمیم هایی گرفته شود نه آنکه بتوان براحتی به بهانه اقتصاد آزاد صورت مسئله را پاک کرد.

اگر پتروشیمی قرار است سرپا بماند راجع به خوراک آن طوری توافق کنند که سرمایه گذار خارجی بیاید سرمایه گذاری کند در عین حال توان داخلی هم به منفعت برسد تا به روش های دیگری کشیده نشود و صنایع پایین دستی هم که ایجاد اشتغال کرده زمین نخورد برای تولید هر میلیون تن مواد پلیمیری که بین واحدهای تولیدی توزیع می‌شود 200 هزار شغل پایدار ایجاد می‌کند.