به گزارش شانا، انرژی در کنار دیگر عوامل تولید شامل سرمایه فیزیکی، نیروی کار و تکنولوژی به عنوان یک عامل تولیدی در تابع تولید مورد توجه است. به‌گونه‌ای که با استناد به بررسی‌های انجام شده انرژی یک نهاده حائز اهمیت و تعیین کننده در تولید است. از این‌رو، هر شوکی در جهت کاهش مصرف آن بدون افزایش کارایی مصرف انرژی می‌تواند با کاهش تولید همراه شود.
در کشورهای در حال توسعه برای مصرف انرژی، برخی اهداف دیگر مانند حمایت از تولید داخلی در مقابل رقابت خارجی، افزایش اشتغال، تولید و افزایش دسترسی گروه‌های فقیر به کالاهای مدرن مصرف‌کننده انرژی نیز، تعریف شده که این اهداف از طریق توزیع ارزان انرژی در نظر گرفته شده است.
این مهم در خصوص اقتصاد ایران با وجود تلاش‌های جهانی برای کاهش شدت مصرف انرژی، همچنان روند افزایشی داشته است. به‌گونه‌ای که میزان مصرف انرژی در دورۀ زمانی 1346 تا 1391 سالانه 7.3 درصد رشد داشته است. این در حالی است که در این مدت تولید ناخالص داخلی ایران به طور متوسط سالانه حدود 3.2 درصد رشد یافته که این به معنی افزایش شدت انرژی در اقتصاد ایران است.
همچنین یافته‌های مطالعه‌ای نیز نشان داد شدت انرژی در ایران در دوره 2010-1971 فراتر از متوسط کشورهای عضو اوپک در حال افزایش بوده است. در سال 2007 ایران در میان کشورهای پرداخت کننده یارانه به انرژی با بیش از 55 میلیارد دلار در بالاترین سطح قرار داشته است به گونه‌ای که سهم یارانه از قیمت برای اغلب فرآوده‌های نفتی بالاتر از 77 درصد بوده است.
افزون بر این افزایش انتشار آلاینده‌ها موجب شده تا مصرف انرژی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. به‌ویژه اینکه عنوان می‌شود حدود 65 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای تنها ناشی از تولید یا مصرف انرژی است و کاهش مصرف انرژی می‌تواند زمینه کاهش انتشار را فراهم کند. در همین زمینه یافته‌ها نشان داد که کاهش مصرف انرژی در اثر کاهش یارانه آن می‌تواند منجر به کاهش قابل ملاحظه انتشار گازهای گلخانه‌ای در ایران شود.
زیرا متوسط میزان انتشار دی‌اکسید‌کربن جهان به ازای هر واحد درآمد بر حسب دلار کمتر از 0.5 کیلوگرم است در حالی‌که این رقم برای ایران در سطح 0.76 کیلوگرم قرار دارد.
تجزیه شدت انرژی نشان داد افزایش شدت انرژی اغلب ناشی از تغییر کارایی بوده است. همچنین مشخص شد متغیرهای درآمد (تولید ناخالص داخلی)، سرمایه سرانه نیروی کار و شهرنشینی مهم‌ترین متغیرهای اثرگذار بر شدت انرژی و اجزای آن هستند.
با در نظر گرفتن رابطه غیرخطی متغیرهای درآمد و سرمایه سرانه نیروی کار با شاخص‌های شدت انرژی، در مجموع اثر درآمد در جهت افزایش شدت انرژی و اثر سرمایه در جهت کاهش شدت انرژی ارزیابی شد.
شهرنشینی با وجود افزایش شدت انرژی از طریق تغییرات ساختاری از طریق بهبود کارایی در مجموع موجب کاهش شدت انرژی فراتر از 1.8 درصد به ازای 1 درصد افزایش شهرنشینی خواهد شد.
اثر قیمت و سهم صنعت از تولید ناخالص داخلی بر شاخص‌های فوق محدود و اثر متغیرهای شاخص ادغام تجاری و سرمایه‌گذاری خارجی قابل اغماض ارزیابی شد. رقم متناظر برای متغیرهای یاد شده بیشتر کمتر از 0.05 درصد مشخص شد.
نظر شما