این‎که میدان پارس جنوبی به واسطه همت و درایت متخصصان صنعت نفت طی 2 دهه اخیر، با ظرفیت تولید روزانه بیش از 500 میلیون مترمکعب گاز، امروز در برداشت نفت با قطر همگام است، بی‎تردید از تصمیم وزارت نفت مبنی بر اولویت‎بخشی به توسعه میادین مشترک بی‎تاثیر نبوده است.

طبیعتا کمبود شدید منابع مالی در قلب درآمدزاترین وزارتخانه کشور ایجاب می‎کرد پروژه‎ها با اولویت‎بندی و حساب‎شده در مسیر اجرا قرار گیرند و اگر این روزها دیگر مانند گذشته‎ برای سهم برداشت نفت در میادین مشترک‎مان «از پارس جنوبی گرفته تا غرب کارون» دلواپس نیستیم، حاکی از آن است که نفت راه را درست آمده است.

البته در این مدت از میادین مستقل هم چشم‎پوشی نشد؛ چه آنکه پس از توافق برجام و توسعه تعاملات بین‎المللی، شرکت ملی نفت ایران مطالعه برخی از میدان‌های مستقل را در قالب امضای تفاهمنامه‎ به شرکت‎های بین‌المللی واگذار کرد و مترصد آن است که در طول برنامه ششم توسعه با بهره‎مندی بهینه از نتایج این مطالعات و البته جذب سرمایه، در این مسیر هم گام‎هایی محکم بردارد.

شرکت ملی نفت ایران چندی پیش با اشاره به این‎که از مجموع تفاهم‌نامه‎های امضا شده در این دولت، تاکنون بیش از 20 نتیجه مطالعاتی دریافت شده، نتایج برخی از این مطالعات را بسیار امیدوارکننده توصیف کرد؛ تفاهم‎نامه‌هایی که با تفاهم‌نامه‌های امضا شده در دوره های قبل متفاوت هستند. باید پذیرفت فرق است بین تفاهم‌نامه‎ای که با شرکت ِشل و انی و پتروناس امضا شود تا امضای تفاهم‌نامه با تات‎نفت ایران اویل کمپانی کیش! اگرچه هیچگاه اعلام نشد در دولت گذشته به‎طور نمونه نتایج مطالعات بنیاد مستضعفان روی میدان بندکرخه و یا نتایج مطالعات خاتم‎الاوصیا روی میدان‌های توسن و آلفا چه بود، اما خوب است شرکت ملی نفت ایران در اولین فرصت، توضیحات بیشتری درباره نتایج مطالعات تفاهم‌نامه‌های امضا شده در این دولت ارائه دهد.

برخلاف تفاهم‌نامه‎ها، وزارت نفت دولت یازدهم مانند دولت قبل، دست به امضای توافقنامه نداشت و حتی ناگزیر شد زمانی را به تدوین «فرآیند نحوه تسویه حساب توافقنامه‎های منعقد شده توسعه میادین نفتی و گازی غیرمشترک» اختصاص دهد تا تکلیف انواع توافقنامه‎های بعضا بدون دستاوردِ سال‎های قبل مشخص و در قالب این فرایند، با پیمانکاران طرف توافق تسویه شود.

در این دولت، 2 توافقنامه (HOA) در حوزه توسعه میدان‌های نفت و گاز امضا شد که یکی از آنها امروز (دوشنبه، 12 تیرماه) به قرارداد انجامید؛ آن هم نه قراردادی از جنس فاز سوم دارخوین با کنسرسیوم ایرانی که به سال نرسیده، کفگیر پیمانکارانش تهِ دیگ خورد و عطای توسعه میدان را به لقایش بخشیدند، بلکه قرارداد با کنسرسیومی به رهبری توتال و با مشارکت پتروپارس ایران و سی‎ان‎پی‎سی چین.

بر اساس هدفگذاری‎ها با اجرای این قرارداد، افزون بر جذب بیش از 4.8 میلیارد دلار سرمایه، ایران به تولید پایدار روزانه 2 میلیارد فوت مکعب گاز از منابع بخش فراساحل فاز 11 و به دانش فنی احداث سکوهای فشارافزای گاز در دریا دست پیدا می‎کند. ارتقا توانمندی‎های پتروپارس به عنوان شریک ایرانی توتال در جریان اجرای قرارداد اجتناب ناپذیر است و از آنجا که استفاده از پیمانکاران ایرانی در اولویت قرار دارد، پیش‎بینی می‎شود رکود بیش از پیش از شرکت‎های داخلی فعال در حوزه نفت و گاز فاصله بگیرد. مهمتر از همه آنکه امضای این قرارداد، آغاز مسیر توسعه میدان‌های در قالب الگوی جدید قراردادی خواهد بود و قاعدتا در آینده‎ای نزدیک باید شاهد امضای قرارداد توسعه میدان‎های بزرگی مثل آزادگان و یادآوران باشیم.

توسعه فاز 11 پارس جنوبی به‎طور رسمی کلید خورد. زنگنه مثل برخی حضرات ادعا نکرد هفته‎ای یک قرارداد امضا می‎کند، اما قراردادی را به مرحله امضا رساند که بی‎تردید نقطه عطفی در توسعه میدان‌های نفت و گاز ایران خواهد بود.

هانیه موحد