کشورما نیز دارنده منابع قابل توجهی از انرژی های فسیلی است و به تبع آن کشوری است که پس از روسیه بیشترین منابع گاز درجهان را دراختیاردارد؛ اهمیت این انرژی به لحاظ صرفه های مختلف آن درمقایسه با انرژی هایی دیگر تا آنجا ست که امروزه به یک انرژی جایگزین درصنایع جهان مبدل شده است و با توجه به همین استعداد، تلاش شده است تا بگونه ای عمل شود که بیشترین بهره وری از این انرژی پر اهمیت صورت گیرد. تعریف طرح های توسعه گازرسانی درکشور و تحت پوشش قراردادن هرچه بیشتر صنایع گواهی است بر این ادعا. هم اکنون سهم گاز درسبد مصرف انرژی کشور به بیش از 56 درصد رسیده است درحالی متوسط این سهم درجهان، حدود 23 درصد است.با توسعه ای که در گازرسانی به بخش های مختلف (خانگی، تجاری و صنعتی) وجود دارد، انتظارمی رود،سهم گاز در سبد مصرف تامین انرژی کشور درپایان برنامه پنج ساله چهارم (سال 1388) با حمایت دولت ومجلس شورای اسلامی به حدود 70درصد برسد. بررسی عملکرد شرکت ملی گاز ایران تا پایان سال 84 در کل کشور نشانگر این واقعیت است که این بخش از بدنه وزات نفت تاکنون چقدردر زمینه استفاده از این استعدادها موفق عمل کرده است.با تلاش های صورت گرفته شرکت ملی گاز ایران درسال 1384، طرح گازرسانی به 42 شهر و 960 روستای کشور به بهره برداری رسید تا جایی که امروز 552 شهر و نزدیک به 3 هزار روستا در سراسر کشور، ازمزایای گاز طبیعی بهره مند هستند و با توجه به روند روبه رشدی که وجود دارد، تا پایان برنامه چهارم توسعه،تعداد شهر ها و روستاهای تحت پوشش گاز به ترتیب به 750 شهر و 9 هزار روستا خواهد رسید. درسال 84، افزون بر2 هزار 126 کیلومتر خط انتقال فشار قوی درکشورایجاد شد و طول کل این خطوط را تا پایان سال 84 به حدود 22 هزارکیلومتر رساند و می توان گفت با توجه به روندی که در توسعه گازرسانی درکشور وجود دارد، این میزان تا پایان برنامه 5 ساله چهارم به 130 هزارکیلومتر نیز برسد که درمقایسه با برنامه سوم توسعه از 50 درصد رشد برخوردار خواهد شد و یکی از گسترده ترین شبکه گذاری های گاز در دنیا بشمار خواهدآمد. علاوه بر این، در سال 84 با بهر برداری از 5 ایستگاه تقویت فشار گاز ازجمله خاوران، تعداد ایستگاه های فعال تقویت فشار کشور به عدد 45 رسید و ظرفیت انتقال گاز را به میزان قابل توجهی افزایش داد تا جایی که در زمستان گذشته و در اوج مصرف، با کمک این ایستگاه ها، روزانه بیش از 400 میلیون متر مکعب گاز برای مصرف دربخش های مختلف خانگی، تجاری و صنعتی، روانه خطوط انتقال گاز شد.بر پایه اخبار و اطلاعات اعلام شده آنچه در چشم انداز و برنامه بلند مدت شرکت ملی گاز ایران برای رسیدن به توسعه پایدارترسیم شده است، افزایش میزان تولید و پالایش گاز است به طوری که با وارد مدار شدن پالایشگاه های در دست ساخت بیدبلند2، ، ایلام، پالایشگاه مسجد سلیمان و فازهای تکمیلی پالایشگاه پارسیان همچنین بهره برداری از فازهای 9 و10 میدان گازی پارس جنوبی این میزان، به روزانه 700 میلیون مترمکعب خواهد رسید. درسال 84، نزدیک به 4 میلیون نفر در قالب حدود یک میلیون خانوار ازگازطبیعی بهره مند شدند و به این ترتیب، تعداد خانوار تحت پوشش گاز به بیش از11 میلیون و 500 هزار خانوارکه افزون بر 49 میلیون نفر را شامل می شود، رسید. همچنین درسالی که گذشت، به بیش از 2 هزار و700 واحد صنعتی و صنعتی عمده گازرسانی شد که با این حساب تا پایان سال،10 هزار واحد صنعتی تحت پوشش گاز قرار گرفت که البته این حرکت رو به جلو همچنان ادامه خواهد داشت و تعداد بیشتری ازاین واحد های صنعتی تحت پوشش قرارخواهند گرفت. واردات گاز طبیعی ازدیگر مواردی است که شرکت ملی گازایران وظیفه انتقال آن به کشور را برعهده دارد بطوری که با توجه به قرارداد میان دو کشور ایران و ترکمنستان، در سال گذشته بیش از 5 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی برای تامین کمبود گاز درمناطق شمال غرب کشور وارد خطوط انتقال گاز ایران شد و حجم گاز انتقالی به ایران را به مرز 34 میلیارد مترمکعب رساند اگرچه در روزهای سرد زمستان امسال، این واردات ازطرف ترکمنستان به دلایل نامعلومی قطع شد که البته دربرخی موارد دلیل قطع گاز از طرف ترکمن ها "تعمیر خطوط" اعلام شد. درمقابل واردات گاز، صادرات آن مقوله دیگری است که شرکت ملی گاز ایران بخش انتقال آن به خاک ترکیه را عهده دار است و دراین زمینه نیز شرکت ملی گاز ایران با انتقال 8 میلیارد 540 میلیون مترمکعب گاز، میزان صدور گاز به ترکیه را به حدود 13 میلیارد مترمکعب رساند. رسیدن به توسعه پایدار درقالب برنامه های بلند مدت، میان مدت وکوتاه مدت به عنوان یک اصل و به عنوان یک برنامه راهبردی، درشرکت ملی گاز مطرح است تا آنجا که دربرنامه چهارم توسعه 150 هزار میلیارد ریال برای اجرای طرح های مختلف گازرسانی سرمایه گذاری در نظر گرفته شده است اگرچه به گفته مسئولان و دست اندرکاران، برای ادامه راه توسعه و رسیدن به توسعه پایدار درصنعت گاز کشور نیاز به 20 میلیارد دلارسرمایه گذاری است که سه چهارم این مبلغ باید در بخش بالادستی گاز( ساخت ایستگاه های تقویت فشار، احداث خطوط انتقال گاز و پالایشگاه) و بقیه نیز باید در بخش توسعه مصرف گاز(گازرسانی به روستاها، شهرها وصنایع کوچک) سرمایه گذاری شود. تصویب فاینانس از تحولات مهمی بود که امسال رخ داد و سهولت بیشتری را دربکارگیری از منابع مالی برای اجرای طرح های گازرسانی ایجاد کرد تا آنجا که تصویب آن موجب شد تا زمان گازرسانی به 9 هزار روستا که مقرر بود درمدت زمان پنج سال انجام شود، به سه سال کاهش یابد.ذخیره سازی یکی دیگر ازطرح های مهم ومطرح درشرکت ملی گاز ایران است که برای کاهش نگرانی های احتمالی و حل مشکل عرضه متعادل درهمه فصول سال فعالیت های گسترده ای را آغازکرده است که از آن جمله می توان به مخازن یورتشای ورامین وسراجه قم اشاره کرد. اگرچه مطالعات دراین زمینه ازچند سال قبل آغاز شد ولی عملیات اجرایی آن با قرادادی که در واپسین روزهای سال گذشته درمورد مخزن یورتشای ورامین امضا شد، به ابتدای امسال کشیده شد و هم اکنون عملیات دراین بخش دردست اجراست. این مخازن زیر زمینی، امکان ذخیره سازی برای 12 تا 15 میلییون مترمکعب گازطبیعی را فراهم خواهد کرد. بهره برداری رسمی از طرح سوآپ (معاوضه) گازجمهوری آذربایجان از طریق ایران برای انتقال به جمهوری خود مختار نخجوان از دیگر وقایع مهم در سال 84 بود. براساس قرارداد 20 ساله، طرف ایرانی متعهد است در فاصله زمانی یک ماه، هم حجم گاز تحویل گرفته از جمهوری آذربایجان را پس از کسر حق توافقی «سوآپ» به جمهوری نخجوان تحویل دهد به این ترتیب که گاز جمهوری آذربایجان را در مرز آستارا تحویل بگیرد و درمرز جلفا به جمهوری نخجوان تحویل دهد. حجم نهایی این قرارداد تا 350 میلیون متر مکعب در سال پیش بینی شده است. موارد مطرح شده تنها بخشی ازعملکرد شرکت ملی گاز ایران درسال 84 بود و مطمئنا هرتلاشی که درصنعت گازکشور صورت می گیرد، گامی به سوی توسعه پایدار و پویاترشدن این صنعت است. به طورحتم با تغییرمدیریت و تعریف ساختارهای جدید برای این شرکت و برنامه هایی که در این بخش از بدنه وزارت نفت ارائه شده است، انتظار می رود با سیاست گذاری هایی که انجام خواهد شد، بتوان شاهد تحولات گسترده تری در زمینه گازرسانی بود و بیشتر ازگذشته به سمت توسعه و تعالی کشور گام برداشت.