صنعت پتروشیمی به‌عنوان یکی از صنایع راهبردی و پیشرفته با ایجاد ارزش افزوده به مراتب بالا نقش تعیین‌کننده‌ای در شرایط اقتصادی و بین‌المللی ایفا می‌کند. پر واضح است این صنعت می‌تواند بیش از آنچه تصور می‌شود در خروج از رکود و ایجاد اشتغال کمک کند. به‌عبارتی، صنایع میان‌دست و پایین‌دست پتروشیمی می‌توانند موتور محرکه اقتصاد و موجب افزایش GDP کشور لحاظ شوند، بنابراین بررسی همه‌جانبه راه‌های برون‌رفت این صنعت از مشکلات در حوزه تولید، طرح، پایین‌دست و پژوهش و فناوری و در نهایت رسیدن به نقشه راهی که بتواند راهنمای عملی مدیران این صنعت باشد از اولویت اصلی رشد و توسعه صنعت پتروشیمی به شمار می‌آید.
رشد و توسعه صنعت پتروشیمی بر پایه دو مزیت عمده خوراک و تکنولوژی استوار است. با در نظر گرفتن اهمیت این صنعت چه در امروز و چه در آینده، علاوه بر کشورهای صنعتی (یا بدون نفت و گاز)، بسیاری از کشورهای دیگر به حقیقت بنیادی نقش پتروشیمی به‌عنوان موتور محرکه توسعه اقتصادی - صنعتی خود پی‌برده‌اند و به‌رغم ضعف شدید در داشتن دو مزیت مذکور تلاش کرده‌اند با تأمین آن و همچنین رشد و توسعه صنایع پایین‌دست پتروشیمی، بخشی از عقب‌افتادگی‌های صنعتی و اقتصادی خود را جبران کنند.
کشورمان به دلایل متعددی از جمله جنگ و تحریم‌های پی در پی، به‌رغم در اختیار داشتن منابع عظیم نفت و گاز و جایگاه ممتاز ژئوپلیتیکی در منطقه، نتوانسته به نقش مهم و متصوری در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در صحنه بین‌المللی دست یابد، به‌گونه‌ای که بتواند از ذخایر عظیم نفت و گازی خود به‌عنوان سلاح کارا در راستای تحقق اهداف مقدس نظام جمهوری اسلامی و اهرمی قدرتمند به‌منظور بازدارندگی پویا و مؤثر در مقابله با تهدیدات بین‌المللی استفاده کند.
شرکت ملی صنایع پتروشیمی مصمم است با نگاه کلان و ملی، اجرای طرح‌های توسعه‌ای را در جهت تبدیل ظرفیت‌های بالقوه به بالفعل و حضور منطقی در بازارهای جهانی با هدف کسب سهم مناسب از ظرفیت، ارزش و تجارت جهانی محصولات پتروشیمی مدنظر قرار داده تا بتوان از «صنعت پتروشیمی به‌عنوان عاملی بازدارنده و یک اهرم و سلاح قدرتمند در تعاملات بین‌المللی و دفاع ملی» استفاده کرد.
بر این اساس، با برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و حمایت دولت محترم، در فرآیند توسعه صنعت پتروشیمی اجرای طرح‌های راهبردی مهمی را پایه‌گذاری کردیم و در این مسیر مشوق‌های لازم هم در هیئت دولت مصوب شده است تا در سال‌های پیش رو، صنعت پتروشیمی با چهره متحولی به جهانیان رخ‌نمایی کند.
با همراهی و همدلی دولت، ریل‌گذاری مناسبی به‌منظور توسعه هوشمندانه صنعت پتروشیمی با هدف نهایی «کیفی و پایدار» و «زنده و فعال» در افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ پایه‌گذاری شده است. طرح‌های ۱۴۰۴ ایده و آرزو نیست و همه این طرح‌ها در موعد زمانی مشخص‌شده قابلیت تحقق دارند. توسعه هوشمندانه صنعت پتروشیمی هم‌زمان با توسعه حجمی و متناسب با تحولات صنعت پتروشیمی بسیار حائز اهمیت است. برآنیم در مسیر «توسعه هوشمندانه» ضمن تحقق ظرفیت ۱۰۰ میلیون تن برنامه ششم توسعه در سال ۱۴۰۰، صنعتی پایدار و تاب‌آور در برابر آسیب‌ها از جمله «تحریم‌ها» داشته باشیم.
ایران پس از تحقق جهش سوم صنعت پتروشیمی در سال ۱۴۰۴ و براساس نقشه توسعه امروز عربستان، جایگاه نخست صنعت پتروشیمی را در منطقه خواهد داشت. افزون بر طرح‌های جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی ۳۴ طرح جدید با حجم سرمایه‌گذاری ۱۷ میلیارد دلار و با مجموع ظرفیت ۱۹ میلیون تن تعریف شده است که امیدوارم با اجرای این طرح‌ها، جایگاه ایران ممتازتر شود. با توجه به رتبه نخست ایران در مجموع ذخایر نفت و گاز ایران در جهان، توسعه صنعت پتروشیمی با این میزان خوراک اساساً یک الزام است که با تمرکز بر اجرای طرح‌های پتروشیمی با خوراک ترکیبی در این صنعت تعریف شده‌اند. با اجرای طرح‌های پتروشیمی با خوراک ترکیبی، مجتمع‌ها از تک‌محصولی بودن عبور می‌کنند. در واقع «طرح‌های پیشران، شاه‌کلید توسعه صنعت پتروشیمی» به‌منظور تأمین نیاز داخل به محصولات پتروشیمی هستند، به‌طوری که برای رونق کسب‌وکار صنایع پایین‌دستی و افزایش اشتغال‌زایی، ۲۰ طرح هوشمند در قالب طرح‌های پیشران در چهار شاخه متانول، پروپیلن، اتیلن و بنزن تعریف شده‌اند که به‌زودی به دولت ارائه می‌شود.
بهزاد محمدی
معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی
منبع: روزنامه شرق
نظر شما