شانا _ گروه بین الملل: صنعت نفت ایران بار دیگر در معرض آزمون دشوار فشارهای غرب قرار گرفته است، اما این بار نیز با همت، درایت و تدبیر متخصصان داخلی با سربلندی و غرور این تجربه را از سر خواهد گذراند.

در پی اجرایی شدن تحریم های بی منطق غرب برای خریداران نفت ایران از 28 ژوئن (پنج شنبه هشت تیر) و تحریم های اتحادیه اروپا از اول ژوئیه (11 تیر) شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا) میزگردی با عنوان "تحریم؛ تهدید و فرصت" برگزار کرد.

سید عبدالله رضوی، دبیر کمیته بازاریابی و فروش نفت کانون متخصصان جوان صنعت نفت، غلامعلی رزاق پناه، رئیس شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی (شانا)، سید حشمت الله رضوی، دبیر گروه مقاله شانا، نیلوفر خلیلی سامانی، کارشناس معاونت امور بین الملل مؤسسه مطالعات بین المللی انرژی و صفیه شیخ بابایی، دبیر گروه بین الملل شانا از کارشناسان حاضر در این میزگرد بودند که ابعاد گوناگون تحریم و واکنش های مناسب ایران در برابر این پدیده را بررسی کردند.

لزوم واقع بینی

سامانی با تأکید بر این که در تهاجم اقتصادی غرب، صنعت نفت ایران آماج بیشترین حمله بوده است، گفت: یکی از مراکزی که می تواند در واکنش به تحریم ها، تصمیم ساز و مؤثر باشد، صنعت نفت است و باید همه دست در کاران، به صورت گروهی کار کنند و طرح های عملی ارائه دهند.

این کارشناس با انتقاد از این رویکرد که «تحریم ها قابل مطالعه نیست» اعلام کرد پذیرش چنین ادعایی، به طور ضمنی به این معناست که هیچ راه حلی برای مبارزه و ادامه حیات اقتصادی وجود ندارد.

به گفته سامانی، اگر بخواهیم راه حل واقع گرایانه داشته باشیم، نخست باید محور اصلی مشکل را بشناسیم و آن را انکار نکنیم تا بتوانیم به راه حلی واقعی و اثربخش دست یابیم.

حشمت الله رضوی نیز، ضمن تأیید این مطلب پیشنهاد کرد که مرکز مطالعات بین الملی انرژی، کنفرانس های بین المللی متعدد برگزار و از صاحب نظران خارجی، همچنین شرکت های بین المللی نفت و مسئولان نفتی کشورهای تولیدکننده و صاحب نظران ایرانی دعوت کند.

ایران می تواند در این گونه نشست ها، ضمن بیان مواضع برحق خود در زمینه بهره برداری صلح آمیز از انرژی هسته ای، سایر کشورها را از خطر بدعت تحریم های یک جانبه آگاه و از ظرفیت آنها برای رسیدن به اجماعی کنش گرا و مستدل برای مقابله با رفتارهای مشابه استفاده کند.

رئیس شانا نیز با تأکید بر این مسئله که هدف از این میزگرد، انکار تأثیر تحریم ها نیست، گفت: از طرف هیچ جناح، گروه و مکتب فکری که در این مملکت زندگی می کند، قابل پذیرش نیست که «شما حق ندارید از انرژی هسته ای بهره ببرید».

به گفته رزاق پناه، وقتی ما خواسته های نامشروع غرب را نمی پذیریم، زیر بار زورگویی دشمنان نمی رویم و بر استفاده از حقوق ملی خود پافشاری می کنیم؛ باید با فشارهای بازدارنده استکبار جهانی رو به رو شویم و فرقی نمی کند که مردم عادی یا فعالان صنعت نفت باشیم یا در هر جای دیگری از این مملکت خدمت کنیم.

عبدالله رضوی نیز با بیان این که تحریم ها برای ایران از مدت ها پیش آغاز شده و پدیده تازه ای نیست، گفت: آثار بعضی از تحریم ها در کوتاه مدت زیادتر است، اما در بلندمدت تأثیر آنها بسیار کمتر می شود.

به گفته وی، تحریم ها به طور عمده در چهار حوزه انتقال وجوه از طریق بانک مرکزی، ورود نفت خام به اروپا، بیمه محموله های نفتی و نفتکش ها و کشتی رانی اعمال شده است.

رزاق پناه گفت: باید دید غربی ها برای این کارشکنی ها چه تاوانی می دهند و چطور می توانیم از فرصت ایجاد شده بهره مناسب را ببریم تا با رهیافت های منطقی به اداره امور نفت بپردازیم و به چه نحو می توانیم هزینه اعمال این تحریم ها را برای وضع کنندگان آن افزایش دهیم.

با این همه، باید بپذیریم تحریم شمشیری دو لبه است و تنها برای ایران مشکل درست نمی کند و ممکن است هزینه وضع و ادامه این فشارها برای غرب، بیش از آن چیزی باشد که در نخستین نگاه به ذهن متبادر می شود.


خسارت اروپایی ها از تحریم ایران

سامانی گفت: می دانیم که اسپانیا، ایتالیا و یونان، به شدت نیازمند واردات نفت از ایران هستند و همه این کشورها، به شدت با رکود اقتصادی درگیرند و با اکراه به این محدودیت ها تن داده اند.

وی با اشاره به دیدارهای کارشناسان مؤسسه مطالعات بین المللی انرژی با فعالان صنعت نفت اروپا، اعلام کرد: آنان تأکید می کردند که کشورهای اروپایی، خودشان در جست و جوی راه فرار از محدودیت ها هستند و این توانایی را هم دارند که از این مفرها استفاده کنند.

به گفته او، برای تحقق این مسئله، باید ارتباط بیشتری میان صنعت نفت ایران و صنایع نفتی نیمه دولتی در یونان و بقیه کشورها برقرار و با درگیر کردن آنها تمرکز فشارها را از یک نقطه به منطقه وسیع تری منتقل شود.

عبدالله رضوی نیز گفت: یونان ،ایتالیا و اسپانیا به شدت به نفت ایران وابسته اند و شرکت های خصوصی تولید کننده فرآورده های نفتی آنها مشتری سنتی ما بوده اند.

وی تأکید کرد: این کشورها خواهان نفت ما هستند و پالایشگاه هایشان بر اساس نفت خام ما برنامه ریزی شده است و با توجه به سابقه تفاهم و آسان بودن همکاری های مشترک در معاملات گذشته، به آنها فشار زیادی می آید اگر مجبور شوند از نفت ایران استفاده نکنند.

به گفته عبدالله رضوی، در بلند مدت، مشتری های سنتی به طور قطع، به دنبال بهره مندی مجدد از نفت ایران خواهند بود.

وی تأکید کرد: شرکت های اروپایی شاید واردات نفت را از ایران کاهش دهند، اما قطع نمی کنند چون می خواهند ارتباط ادامه داشته باشد.

عبدالله رضوی گفت: تأثیر منفی قطع صادرات نفت ایران به اروپا، در شرایط اقتصاد منطقه یورو و سرایت مشکلات اقتصادی به مؤسسه های بیمه کشورهای اروپایی، می تواند ضربه سنگینی برای اقتصاد اروپا باشد.

وی تاکید کرد: باید توجه داشت که تحریم نفت ایران، نه تنها اقتصاد اروپا که اقتصاد جهانی و امنیت انرژی جهان را با چالش های مهم رو به رو می کند.

تحریم نفتی ایران، خطر برای امنیت انرژی جهان

حشمت الله رضوی با اشاره به فلسفه تشکیل آژانس بین المللی انرژی از سوی کشورهای مصرف کننده نفت و تلاش این کشورها برای مهار شوک های نفتی، اعلام کرد: یکی از مهم ترین توصیه های این آژانس به اعضای خود این است که در بحث انرژی "همه تخم مرغ های خود را در یک سبد نگذارند".

به گفته وی، اگرچه بعضی از کشورهای تولید کننده با تولید بیش از حد نفت خام، تلاش می کنند تأثیر خروج نفت خام ایران از بازارهای جهانی احساس نشود، اما اروپایی ها به خوبی آگاهند که یافتن جایگزین مناسب برای نفت ایران چقدر دشوار است.

وی با زیر سؤال بردن آمار کنونی درباره تولید و ظرفیت تولید نفت برخی کشورها گفت: کارشناسان معتقدند این کشورها حداکثر پنج یا شش ماه دیگر توان عرضه نفت در سطح کنونی را خواهند داشت.

دبیر کمیته بازاریابی و فروش نفت کانون متخصصان جوان گفت: تجربه نشان داده است که به ازای هر درصد کاهش در عرضه نفت خام، 10 دلار قیمت نفت خام بالاتر می رود و روش های اقتصاد سنجی نیز، این مسئله را اثبات می کند.

افزون بر اینها، به گفته عبدالله رضوی، با توجه به تفاوت چشمگیر کیفیت نفت خام ایران و دیگر کشورهای تولید کننده نفت، افزایش تولید این کشورها هرگز نمی تواند نبود نفت ایران را جبران کند زیرا پالایشگاه های مشتریان سنتی نفت ایران، برای پالایش نفت خام باکیفیت ایرانی ساخته شده است.

وی همچنین اعلام کرد نوسان های بسیار زیاد تولید نفت عراق و چالش های امنیتی این کشور سبب می شود وابستگی به خرید نفت آن نیز برای مصرف کنندگان نامطلوب باشد و امنیت انرژی مورد نظر آنها را تأمین نکند.

حشمت الله رضوی نیز تأکید کرد: کشور های منطقه با تولید بی رویه نفت، سبب ایجاد نوعی تقاضای کاذب در بازار شده اند؛ به طوری که در صورت بروز هر گونه بحران اجتماعی و سیاسی در این کشورها و نگرانی درباره عرضه نفت ، ممکن است بهای نفت خام تا مرز 200 دلار هر بشکه نیز افزایش یابد.

عبدالله رضوی گفت: اگر عرضه نفت ایران قطع شود و دیگران نتوانند به طور پایدار به سطح تولید کنونی خود ادامه دهند، چالش جدی در بازار به وجود می آید.

افزون بر اینها، باید توجه داشت که غربی ها زمانی را برای آغاز تحریم ها در نظر گرفته اند که با افت فصلی تقاضای جهانی نفت خام همزمان است و با اوج گیری دوباره تقاضای نفت خام جهان، کمبود نفت خام ایران آشکارتر می شود.

مسائل یاد شده، به خوبی نشان می دهد که تاثیر تحریم نفت ایران، چندان جدی نیست و بخش مهمی از آن، شامل تأثیرگذاری های روانی می شود.

میزگرد تحریم در شانا

جنگ روانی در بازار نفت

به گفته سامانی، تحریم های غرب برای صنعت نفت ایران را باید لایه ظاهری جریان های پشت پرده دانست و در واقع، این تحریم ها بخشی از تلاش گسترده غرب است برای مهار تحولات منطقه و جلوگیری از به هم خوردن توازن قوا به نفع ایران.

حشمت الله رضوی نیز تأکید می کند برای درک بهتر تحولات نفتی کنونی و پیش بینی نتیجه نهایی این تحریم ها، باید نگاهی عمیق تر به مناسبات سیاسی منطقه داشت و رفتار بسیاری از کشورهای همسایه ایران را در همین چارچوب تحلیل کرد.

به گفته این کارشناسان، در بعضی حوادث سیاسی، همچون جنگ داخلی و قطع تولید نفت لیبی، عرضه نفت خام عربستان افزایش می یابد؛ در حالی که هیچ نیازی به افزایش عرضه نوع نفت خام تولیدی این کشور وجود ندارد.

در شرایط کنونی نیز عرضه بیش از حد نفت خام نمی تواند کمکی به رفع نیاز پالایشگران مصرف کننده ایران باشد زیرا کیفیت نفت خام تولیدی دیگر کشورها با نفت خام ایران متفاوت است.

عبدالله رضوی معتقد است بسیاری از آمار منتشر شده درباره تقاضای جهانی نفت خام، وضعیت اضافه عرضه نفت، همچنین ذخایر نفت خام کشورهای مصرف کننده، تا حد زیادی ساختگی است.

وی گفت: آماری که غربی ها منتشر می کنند، برای ایجاد جنگ روانی است و یکی از دلایل افت جهانی بهای نفت خام در هفته های گذشته، سناریوسازی با هدف زمینه چینی برای آغاز تحریم ها بود زیرا آنها می دانستند تحریم، زمینه ساز افزایش قیمت نفت خام خواهد بود.

دبیر کمیته بازاریابی و فروش نفت کانون متخصصان جوان، برای نمونه به آمار هفتگی مؤسسه نفت آمریکا (ای پی آی) و اداره اطلاعات انرژی این کشور اشاره می کند که در آستانه تحولات سیاسی مهم جهان، بر خلاف پیش بینی کارشناسان، جهت گیری های پرسش برانگیزی می کنند.

رزاق پناه نیز ضمن تأیید این مسئله گفت: همان طور که ممکن است بالا رفتن قیمت تابع یک رشته تأثیرهای روانی باشد، پایین آمدن آن هم در واقع سازکارهای مشابهی را می تواند داشته باشد؛ ازاین رو با توجه به موضوع های یادشده، به خوبی آشکار می شود که تاثیر فشارها بر ایران، چندان جدی نیست و بخش مهمی از آن شامل تأثیرگذاری های روانی می شود.

وی با بیان این که نباید هیچ تهدیدی را نادیده گرفت، افزود: از شش ماه پیش که این فشارها آغاز شده، با تدبیر و تجربه مسئولان، بسیاری از محدودیت ها که در ابتدا بزرگ جلوه می کرد، از پیش بینی ها ضعیف تر شده است، زیرا آخرین نقطه هر فشاری محدود است و همچون فواره وقتی به اوج خود برسد، ناگهان افول می کند و سرازیر می شود، در واقع هم اکنون در این شرایط به سر می بریم.

رئیس شانا اعلام کرد: یکی از رویکردهایی که ما برای مبارزه با تحریم ها می توانیم داشته باشیم، این است که تلاش کنیم هزینه این بدرفتاری ها را برای اروپایی ها و آمریکایی ها بالا ببریم و کاری کنیم که آنها از این قضیه بیشتر ضرر کنند.

عبدالله رضوی نیز به انتشار خبرهای مربوط به طرح موضوع بسته شدن تنگه هرمز در مجلس شورای اسلامی و تأثیر آن در جهش هفت دلاری بهای نفت در هفته گذشته اشاره کرد و گفت: با توجه به عبور روزانه 15 میلیون بشکه نفت خام از این تنگه، احتمال بسته شدن آن می تواند شوک بزرگی در بازار نفت ایجاد کند که تا کنون، ایران از این ابزار به صورت عملی استفاده نکرده است.

کاهش تدریجی فشار تحریم ها

به گفته سامانی، با وجود سیاست بازی های مختلف روی صحنه و پشت صحنه، غرب ناچار است بپذیرد که به هر حال به نفت ایران نیازمند است و با توجه به افول ذخایر نفتی بسیاری از کشورها در آینده نزدیک، جایگاه دومین دارنده ذخایر نفت و گاز جهان، قابل چشم پوشی نخواهد بود.

سامانی گفت: غربی ها معتقدند نباید تحریم ها را طوری ادامه دهیم که کاهش نفت ایران در بازار انرژی جهان حس شود و نبود آن قیمت ها را با شوک شدید رو به رو سازد.

به گفته وی، فهرست بلند بالای کشورهای معاف از تحریم های نفت ایران نیز به خوبی نشان می دهد که غرب از کمبود اساسی عرضه نفت ایران در بازارهای جهانی هراس دارد.

رئیس شانا در این باره گفت: یکی از دلایلی که آمریکایی ها و اروپایی ها چندان به دنبال تشدید تحریم ها نیستند، این است که نمی خواهند انحصارهای آنها در دنیا از بین برود.

رزاق پناه برای نمونه، به انحصار بیمه ای 13 شرکت اروپایی اشاره کرد که حدود 95 درصد محموله های نفتی را در دنیا بیمه می کنند اما با آغاز تحریم بیمه ای محموله های نفتی ایران، کشورهای مختلف برای شکستن این انحصار گام هایی برداشته اند و هر یک به تناسب شرایط خود روشی را برگزیده اند.

این کارشناس مسائل نفت افزود: درباره دیگر انحصارهای آمریکا مانند تعیین قیمت یا نظارت بر بازارها و کشتی رانی هم چالش هایی ایجاد شده است و تداوم تحریم های یک جانبه غرب می تواند سبب چاره جویی کشورهای درگیر شود و آنها را به فکر ایجاد تغییر در ساختارهای کنونی بیندازد.

به گفته رزاق پناه، تلاش کشورها برای رهایی از این نظارت ها، برای غرب نامطلوب خواهد بود و غربی ها نمی خواهند کشورهایی که مورد تحریم یا فشار واقع شده اند، برای این مسئله راه حل پیدا کنند تا سرمشقی برای دیگر کشورهایی باشد که به هر دلیل مورد غضب زورگویان قرار می گیرند.

عبدالله رضوی نیز با اشاره به گزارش نهادهای کارشناسی دولت های غربی، اعلام کرد این کشورها قصد دارند گریزگاهی برای مشتری های نفت خام ایران باز بگذارند.

با این همه وی تأکید کرد: ما نباید به این ارفاق ها دلخوش باشیم و باید وابستگی خود را به صادرات نفت خام به اروپا کاهش دهیم و نباید فراموش کنیم که جهان، به سوی چند قطبی شدن پیش می رود.

رزاق پناه نیز به افزوده شدن تدریجی کشورهای مختلف به فهرست معافیت از تنبیه های آمریکا برای خریداران نفت ایران اشاره کرد و افزود: نخست تنها چند کشور اروپایی و ژاپن از این تحریم ها معاف بودند، سپس چند کشور آسیایی و آفریقای جنوبی اضافه شدند و در نهایت، اندکی پیش از آغاز تحریم ها، چین و سنگاپور نیز به این گروه پیوستند.

وی تأکید کرد: اگر ایران بتواند فشارهای اولیه را پشت سر بگذارد که تا کنون نیز موفق بوده است، در آینده نیز خواهد توانست با چالش های جدید کنار آمده و با توان بیشتر علمی و صنعتی به حیات اقتصادی خود ادامه دهد.

رئیس شبکه اطلاع رسانی نفت و انرژی در ادامه گفت: غرب از ابتدا هم به ناکارآمدی این فشارها آگاهی داشت و می دانست که جمهوری اسلامی ایران با ‌‍‌‌ٰپشت سر گذاردن شرایط دشوار سال های دفاع مقدس و پس از آن بازسازی وتوسعه از پخته گی و تجربه کافی برای رویارویی با این گونه فشارها برخوردار است و از هر فرصتی برای تجهیز و ارتقای توان خود استفاده خواهد کرد.

این کارشناس مسائل نفت ادامه داد: علت پافشاری بر این حربه ناکارآمد، فقط جلب رضایت صهیونیست ها و ارتجاع عربی در منطقه است، زیرا هیچ انسان عاقلی باور ندارد که در جهان کنونی بتوان با وضع تحریم، کشوری با این توانایی ها را از پای در آورد و آن را به پذیرش شرایط غیرمعقول و در تضاد با منافع  ملی وادار ساخت. 

لزوم همگرایی و تقویت توان داخلی

عبدالله رضوی گفت: می توانیم تهدید ناشی از تحریم های غرب را به فرصت تبدیل کنیم و چنین کاری، پیش از این در دو مورد انرژی هسته ای و فناوری نانو اتفاق افتاده است.

وی ادامه داد: آنها هر قدر فشار آوردند نتوانستند مانع دستیابی دانشمندان کشور به فناوری هسته ای شوند و به اذعان خود توقف غنی سازی موجب از بین رفتن دانش آن در کشور نخواهد شد.

شیخ بابایی نیز گفت: این را هم در نظر داشته باشیم که در بعضی مباحث، مثل بنزین، توانستیم واردات را قطع کنیم و به خود کفایی برسیم و می توانیم این رویه را در بقیه زمینه ها نیز ادامه دهیم.

وی با تاکید بر اینکه باید با ایجاد ارزش افزوده بیشتر از خام فروشی نفت خام جلوگیری کنیم، تصریح کرد: کشور می تواند علاوه بر خودکفایی در سوخت، به فکر بازارهای جدید و فروش سوخت به سایر کشورها نیز باشد.

به گفته عبدالله رضوی، یکی از واکنش های مناسب در برابر تحریم، می تواند با اصلاحات در حوزه بازاریابی و فروش نفت خام آغاز شود.

وی گفت: باید شناخت بیشتری ازبازارهای جهانی نفت خام کسب کنیم و با تنوع بخشیدن به خریداران در چنین شرایطی با آسودگی بیشتر به فروش نفت خود مبادرت ورزیم و ضمن حفظ مشتری های سنتی به استراتژی «شناخت بهتر بازارهای جهانی و آشنایی بیشتر با کشورهای کوچک» نیز روی آوریم.

دبیر کمیته بازاریابی و فروش نفت کانون متخصصان جوان معتقد است برای فروش نفت ایران به کشورهایی که تا کنون امکان خرید آن را نداشته اند، از جمله کشورهای کوچک آسیایی و مشتریانی که فروش نفت به آنها قطع شده بود، باید تلاش بیشتری به خرج دهیم.

از دیگر راه های عمده مقابله با تحریم ها که در میزگرد شانا مورد تأکید قرار گرفت، افزایش ظرفیت داخلی ذخیره سازی نفت خام بود که توان ایران را در مدیریت عرضه نفت خام بالا می برد.

سامانی گفت: غربی ها به شدت بیم آن دارند که ایران به ذخیره سازی نفت خام اقدام و این کار را نهادیه کند.

عبداله رضوی با بیان این که افزایش توان داخلی در جهت سازمان دهی بهتر کشتی های تجاری می تواند ناوگان شرکت ملی نفتکش را در جهت مأموریت های خود فعال تر کند، افزود: لازم است شرکت ملی نفتکش، سازمان دهی بهتری داشته باشد؛ به گونه ای که بتوانیم در تحویل محموله های نفتی به مشتریان، با ارائه خدمات بهتر، جذابیت نفت خام ایرانی را برای آنان بیشتر کنیم.

از جمله تأثیرهای مهم تحریم های غرب، تقاضای بیشتر مشتریان ایران برای تحویل نفت خام ایرانی با نفتکش های ایرانی بوده و مسئولیت مدیران ناوگان نفتکش کشورمان را افزایش داده است.

به گفته سامانی، سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی نفت و به ویژه گسترش ظرفیت تولید و صادرات محصولات پتروشیمی، از دیگر راه های مؤثر بلند مدت برای مبارزه با تحریم ها به شمار می آید.

رزاق پناه گفت: اگر به توصیه مقام معظم رهبری در ابتدای سال توجه و سرمایه های سرگردان مردم را در صنایع پایین دستی به کار گرفته شود و محصول نهایی فرآورده های پتروشیمی و  نفتی صادر شود، اشتغال مولد در کشور گسترش می یابد و شاهد افزایش صدور کالاهای غیر نفتی خواهیم بود و گردش مالی حاصل از این تبادلات، به رونق اقتصادی کشور می انجامد.

عبدالله رضوی نیز تأکید کرد: به جای خام فروشی نفت، روی نفت ارزش افزوده ایجاد و این کالا را به فرآورده تبدیل و در نهایت فرآورده را صادر کنیم؛ این کار سبب ایجاد اشتغال و رونق و رشد اقتصاد خواهد شد.

به گفته وی، درست است که سرمایه گذاری در ساخت پالایشگاه ها به زمان زیادی نیاز دارد اما می توانیم از همین حالا این کار را شروع کنیم.

این متخصص جوان نفتی گفت: «مینی ریفاینری» ها (Mini Refinery) هم امکان دیگری هستند که می شود فناوری آن را به دست آورد؛ روسیه هم اکنون چنین فعالیتی را آغاز کرده است.

به اعتقاد عبدالله رضوی، این رویکرد وابستگی به صادرات نفت خام را کاهش می دهد و بازارهای ارزشمندی در کشورهایی همچون عراق، افغانستان و پاکستان برای ما ایجاد می کند.

وی با تأکید بر این که وزارت نفت به خوبی راه های عبور از تحریم را می داند و هیچ نگرانی از این بابت وجود ندارد، گفت: با توجه به تجارب 33 ساله ایران در رویارویی با تحریم ها به نظر می رسد نیازمند همدلی بیشتر و برنامه ریزی و سازماندهی عاقلانه و آگاهانه برای مقابله با این تحریم ها هستیم.

رضوی ادامه داد: این سازماندهی ها می تواند در میان مدت مشکلات کوتاه مدت ناشی از تحریم ها را حل کند و همان گونه که مقام معظم رهبری فرمودند، به آنها به عنوان فرصتی برای توجه بیشتر به صنعت کشور و منابع مالی داخلی بنگریم.

 استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی ایران نیز از دیگر راه هایی است که می تواند با توجه به انعطاف و آزادی عمل بیشتر این بخش، تحریم های غرب را به چالش بکشد.

در همین راستا، وزیر نفت به تازگی اعلام کرده است برای صادرات نفت خام ایران، می توان از ظرفیت های کنسرسیومی متشکل از شرکت های عضو اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفت، گاز و پتروشیمی استفاده کرد.

کد خبر 191964

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =