فاز نخست طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی به 2 قرارداد مجزا از هم تفکیک می‎شود که البته هر دو قرارداد با شرکت پتروایران امضا شد؛ قرارداد نخست که به‎صورت بیع متقابل و مشتمل بر بخش‎های حفاری و Well Completion، طراحی، ساخت و نصب جکت بود و قرارداد دوم این پروژه که با یک دوره نگهداشت و بهره‎برداری ۶ ماهه با شرکت پتروایران‌ و سپس توسط پتروایران با شرکت اوانتگارد امضا شد.

در بخش نخست، با توجه به گذشت بیش از پنج سال از ساخت جکت و تاسیسات سرچاهی (Well Head) مقداری آسیب داشتیم که با مدیریت صحیح و تنظیم یک برنامه تعمیراتی بسیار دقیق، سکو و تاسیسات سرچاهی را به بالاترین سطح کیفی ممکن رساندیم؛ اما بخش بسیار مهم و خاص این پروژه از حیث کنترل کیفی مربوط به قرارداد دوم یعنی طراحی، ساخت و بهره برداری ۶ ماهه از FPSO بود.

ابتدا پس از خرید کشتی باید نظارتی جامع و دقیق از حیث کیفی روی آن انجام می‎شد و از این رو مجری طرح (مهندس علیرضا ضیغمی) و مدیر پروژه فاز۱ (مهندس اسعدی) تلاش بسیاری کردند تا شرکت DNV حاضر به همکاری شود. این شرکت در امر نظارت بر عملیات دریایی، از بهترین‎های جهان است. در ابتدا این شرکت به دلیل تحریم‎ها از همکاری اجتناب کرد و از آنجا که این مذاکرات همگام ‌با مراحل نهایی تدوین‌برجام بود، مسئولان DNV اعلام امادگی کردند در صورت توافق با ایران این پروژه را بر عهده بگیرند. شرکت DNV شرکتی چند ملیتی است و بسیار بزرگ که اصلی ترین استانداردهای جهانی دریایی را صادر می‎کند. این شرکت بعدا با شرکت آلمانی GL ترکیب شد و شد  DNV-GL. 

در این بازه زمانی (تا پیش از به نتیجه رسیدن مذاکرات) از خدمات مجموعه‎ای چینی به نام CCS استفاده شد که اگرچه مجموعه توانمندی بود، اما قابل مقایسه با DNV نبود. با این حال، در همان ابتدا توافق شد سطح بررسی و استانداردهای مورد استفاده مورد پذیرش و استانداردهای DNV باشد، تا اگر بعد از تحریم‎ها فرآیند انتقال کلاس صورت پذیرفت، دچار مشکل نشویم.

در دوران تبدیل این کشتی به FPSO بررسی‎ها و تست‎های جامعی روی بدنه و تاسیسات آن صورت گرفت و همه بدنه به‌طور کامل مورد تست التراسونیک UT قرار گرفت؛ در جریان تکمیل این بخش پروژه در چین بود که با اجرایی شدن برجام و پیگیری مصرانه مدیریت پروژه در بخش کارفرمایی و شرکت پتروایران، ورود رسمی شرکت DNV به این پروژه آغاز شد.

قرارداد امضا شده با شرکت DNV  قرارداد بسیار جامع و خوبی بود و طبق این قرارداد که فرمت همیشگی DNV بود، همه نقشه‎ها و طراحی‎ها می‎بایست به تایید این شرکت می‎رسید؛ بخش دیگر تحت شمول این قرارداد بخش خرید و ساخت تجهیزات بود که مطابق این توافق باید پیمانکار سازنده FPSO همه وندورهای خود را موظف به امضای قرارداد با DNV می کرد و هیچ تجهیزی بدون نظارت و تایید نماینده ناظر DNV بر ساخت آن، امکان ورود به پروژه را نداشت. در واقع DNV با سه تیم پروژه ما را رصد می‎کرد؛ تیم بررسی نقشه‎ها و طراحی‎ها، تیم‎هایی ناظر بر فرآیند ساخت تجهیزات توسط سازندگان و وندورها و تیم نظارت بر فرآیند ساخت و نصب ماژول‎ها و تجهیزات بر روی  FPSO.

اما باید توجه کرد نظارت DNV از جنس نظارت عالیه است و بر روی مجموعه‎های درگیر در بحث کنترل کیفی اعمال می‎شود؛ نظارت سطوح پایین‎تر DNV در پروژه FPSO توسط تیم کنترل کیفی و بازرسی فنی خود پیمانکار ساخت یعنی اوانتگارد و پس از آن DUBAI DRY DUCK صورت می گرفت.

البته DNV روی آزمایش‌های اصلی نظیر هیدروتست‎ها و بخش‎های کلیدی به‎صورت حضوری بازرس مستقر خود را بکار گرفته بود. جلسه‎های ما و مجموعه کنترل کیفی شرکت پتروایران با این شرکت به ‎صورت ماهیانه و یا در انتها بعضا یک هفته در میان انجام‌ می‎شد.

به لطف خدا اواسط بهمن ماه پارسال، تست‎های پروژه به اتمام رسید و اسفندماه FPSO در موقعیت کنونی مستقر شد. مطابق قرارداد با DNV این شرکت کل کشتی و بخش فراساحلی و نیز بخش تاپ‎ساید و پالایشی آن را تحت گارانتی خود قرار داده و مسئولیت آن از حیث کیفی بر عهده گروه DNV_GL است.

البته باز هم باید گفت از منظر کنترل کیفی هیچگاه نمی‎توان کاری را صد در صد تایید کرد، اما در مجموع می‎توان به صراحت گفت که این پروژه در قیاس با سایر پروژه‎های مرسوم صنعت نفت، کیفیت مطلوب‎تری دارد.

 
کاظم پورچرمی
مسئول بازرسی فنی طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی