شانا _ گروه عکس: پروژه حفاظت از دلفینهای گوژپشت خلیج فارس با هماهنگی و تأیید اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر و با هدف ارائه راهکارهای علمی و عملی مناسب برای حفظ سرمایههای زیست محیطی و بهویژه گونههای جانوری خلیج فارس در سواحل زیبای این استان اجرا میشود. این پروژه مطالعاتی با هدف بررسی پراکنش و رصد جمعیت دلفینهای گوژپشت خلیج فارس در پارک ملی دیر- نخیلو در منطقه حفاظتشده «مند» و به منظور حفاظت از این گونه جانوری، با حمایت مالی و پشتیبانی پتروشیمی نوری (برزویه) در حال اجراست.
عکس: سید حسن حسینی
پتروشیمی نوری (برزویه) همسو با مسئولیتهای اجتماعی خود، از اواخر سال 92 با حمایت سازمان حفاظت محیط زیست و انجمن غیردولتی «طرح سرزمین» اقدام به حمایت از دلفینهای گوژپشت خلیج فارس کرده است. در این پروژه حمایتی که ازسوی گروه پایش به صورت مستمر و ماهانه و با حمایت مالی و معنوی پتروشیمی نوری انجام میشود، تعداد، مشخصات ظاهری و رفتارهای دلفینها در محدوده زیستشان رصد میشود. دلفینهای گوژپشت گونهای متفاوت از دیگر دلفینهای خلیج فارس هستند که در سالهای اخیر در معرض انقراض قرار گرفتهاند و هم اکنون تعداد آنها اندکی بیشتر از 30 دلفین است.
نمایی از ساحل روستای کالو در شهرستان دیر استان بوشهر
به علت بالا نیامدن آب، تجهیزات پایش دلفین توسط گروه انجمن طرح سرزمین به قایق انتقال داده میشود.
به علت بالا نیامدن آب، گروه در حال هل دادن قایق به منظور رسیدن به عمق مناسب برای حرکت قایق هستند. این گروه در هر بار انجام این پایش همه مراحل از جمله همراه بردن و برگرداندن لوازم در شرایط سخت جزر و مد آب دریا و شرایط آب و هوایی سخت را بهعهده دارند.
نمایی از روستای کالو در شهرستان دیر استان بوشهر
پایش ماهانه دلفینها را گروهی چهار نفره شامل دو مشاهدهگر، یک نفر برای ثبت دادهها و یک عکاس انجام میدهند. البته این گروه را قایقران و نماینده HSE پتروشیمی همراهی میکند. در صورت مشاهده نکردن و ثبت نشدن اطلاعات و تصاویر کافی از دلفینها، گروه گاه تا چند روز این پایش را تکرار میکند.
دلفین گوژپشت (Sousa plumbea) با نام انگلیسی Indian ocean Hump-backed Dolphin و پورپویز بیباله (Neophocaena phocaenoide) که هر یک براساس فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت در زمره گونههای تهدیدپذیر و آسیبپذیر هستند در آبهای گرم و کمعمق ساحلی در اقیانوس هند، آرام، دریای سرخ و خلیج فارس زندگی میکنند. در مصبها، خورها و جنگلهای حرا نیز مشاهده شدهاند.
این گونه منزویتر و متفاوتتر از دلفینهای بینی بطری است که در سواحل قشم و هنگام دیده میشوند و بهطور معمول در دستههای سه یا چهارتایی حرکت میکنند.
یکی از اعضای گروه در حال ثبت نقاط رؤیت دلفینهای گوژپشت بهمنظور پایش جمعیت این گونه دلفین در آبهای پارک ملی دیر - نخیلو
به گفته کارشناس انجمن غیردولتی طرح سرزمین ماهیگیران و مردم محلی دلفین را برکت میدانند و برایشان ارزشمند است، اما امکان دارد به سبب نزدیکی به موتور قایقها یا تورهای ماهیگیری به طور سهوی آسیب ببینند. با وجود این، آموزشهای محلی برای مردم بومی و دانشآموزان تاثیر زیادی بر بهبود کیفیت زندگی گوژپشتهای خلیج فارس و دیگر پستانداران دریایی داشته است.
دلفینهای گوژپشت، از باله پشتی خود برآمدگی دارند که آنها را از گونههای دیگر متمایز می کند و به همین دلیل به آنها گوژپشت میگویند. این گونه منحصر به محدوده جغرافیایی خلیج فارس و آبهای این منطقه است که ویژگیهای خاصی دارد و در طول عمر 30 تا 40 ساله خود از این محدوده دور نمیشوند و در عمق کمتر از 25 متر باقی میمانند.
باله پشتی دلفینها اثر انگشت و بهترین نشانه برای تشخیص تفاوت آنهاست و میتوان از روی لک، سائیدگی، بریدگی یا رنگ دانه سفید پوست در قسمت روی قوز و باله پشتی، تشخیص داد که بالغ شدهاند و تفاوتهایشان را ثبت کرد.
این گونه منحصر به محدوده جغرافیایی خلیج فارس و آبهای این منطقه است که ویژگیهای خاصی دارد و در طول عمر 30 تا 40 ساله خود از این محدوده دور نمی شوند و در عمق کمتر از 25 متر باقی میمانند.
در این گونه نوزاد دلفین دو تا سه سال در کنار مادر میماند تا شیر بخورد و آموزش بگیرد و در این مدت نرهای گروه از این نوزاد دلفین حفاظت میکنند. البته در این محدوده موارد تهدیدی از سوی جانداران دریایی برای این دلفینهای کم سن و سال وجود ندارد.
نظر شما