گزارش خبرنگار شانا به نقل از پایگاه اینترنتی «پاکستان تریبون» حاکی است، گروه مذاکره کننده شش نفره پاکستان به سرپرستی «امان الله خان جدون»، وزیر نفت و منابع طبیعی این کشور، روز دوازدهم فوریه (بیست و سوم بهمن) برای حضور در نشستی دوروزه به منظور گفت و گو درباره احداث خط لوله «ترکمنستان-افغانستان-پاکستان» به ترکمنستان خواهد رفت تا مذاکرات خود را با کارشناسان و مقام های رسمی نفتی این کشور از روز سیزدهم فوریه (بیست و چهارم بهمن) آغاز کند. یک مقام رسمی وزارت نفت پاکستان به این پایگاه اینترنتی گفته است: پیش بینی می شود دو طرف در این دور از مذاکرات، بخشی از اختلاف نظرهای خود را بر سر چگونگی اجرای این پروژه برطرف کنند. گروه مذاکره کننده پاکستان، روز شانزدهم فوریه (بیست و هفتم بهمن) نیز برای برگزاری نشستی دوروزه، با محور چگونگی اجرای پروژه خط لوله صادرات گاز «ایران-پاکستان-هند» وارد دهلی نو خواهد شد. میزان ذخایر گاز مورد نیاز برای اجرای این پروژه و حجمی که به آن اختصاص خواهد یافت، کیفیت گاز دریافتی، چارچوب های اجرای پروژه، مسیر خط لوله، نقاط تحویل گاز، چگونگی انتقال گاز و تعرفه های آن، هزینه های ترانزیت، هزینه های کلی و عملیاتی و چگونگی تامین امنیت خط لوله، از اصلی ترین محورهای گفت و گوی هند و پاکستان در نشست کارگروه مشترک آنها برای بررسی چگونگی احداث این پروژه اعلام شده اند. تعریف روش های مختلفی به منظور تعیین قیمتی معقول برای گاز، از دیگر مواردی است که در این نشست بررسی خواهد شد. با وجود برنامه ریزی های انجام شده برای نهایی کردن چارچوب های تفاهم سه جانبه درباره خط لوله صلح در فروردین سال آینده، پیش بینی می شود هند و پاکستان در حاشیه نشست کارگروه مشترک خود برای بررسی چگونگی اجرای این پروژه، در باره دیگر پروژه هایی که برای تامین گاز این کشورها تعریف شده است، از جمله خط لوله صادرات گاز «ترکمنستان-افغانستان-پاکستان» و خط لوله صادرات گاز «GUSA» (خلیج جنوب آسیا) گفت و گو کنند که به گفته یک مقام رسمی وزارت نفت پاکستان، حدود 80 درصد از بحث های فنی مربوط به آنها نهایی شده است و مذاکرات هند و پاکستان در هفته آینده، بیشتر بر سر مسائل سیاسی این پروژه ها خواهد بود. خط لوله رقیب جان می گیرد پروژه خط لوله صادرات گاز «ترکمنستان-افغانستان-پاکستان»، یکی از رقیب های اصلی خط لوله صلح به شمار می رود که شرکت آمریکایی «یونوکال» طرح اولیه اجرای آن را اوایل دهه 90 میلادی ارائه کرد و انجام بررسی ها و مطالعات لازم را برای اجرایی کردن این پروژه به عهده گرفت؛ به گونه ای که به گفته کارشناسان، می توان عملیات اجرایی آن را هر زمان که مذاکره کنندگان به تفاهم برسند، آغاز کرد. کنسرسیومی از شرکت های عربستان سعودی، پاکستان، ترکمنستان، ژاپن و کره جنوبی به رهبری شرکت «یونوکال» که قرار است اجرای این پروژه را به عهده بگیرد، اعلام کرده است احداث این خط لوله را پس از اطمینان از ثبات افغانستان آغاز می کند. موقعیت جغرافیایی افغانستان، این کشور را به یکی از ارزان ترین مسیرهای انتقال گاز با خط لوله، از کشورهای گازخیز آسیای میانه به اقیانوس هند تبدیل کرده است و مقام های رسمی این کشور، با در نظر گرفتن تاثیری که اجرای پروژه خط لوله صادرات گاز «ترکمنستان-افغانستان-پاکستان» در ایجاد امنیت در این کشور می تواند ایفا کند، به دنبال سرعت بخشیدن به مذاکرات مربوط به آن هستند، زیرا این پروژه یکی از بزرگ ترین پروژه های سرمایه گذاری خارجی در افغانستان به شمار می رود و نهایی شدن اجرای آن می تواند سرمایه گذاری های خارجی بیشتری را به این کشور سرازیر کند. افغانستان برای به کارگیری بخشی از ظرفیت این خط لوله، برای تامین گاز مناطقی که در مسیر آن قرار دارند و نیز صادرات ذخایر گاز خود، برنامه ریزی کرده و امیدوار است که پس از 30 سال، مالکیت آن را به دست آورد. درآمد سالانه حاصل از دریافت حق ترانزیت و عوارض انتقال گاز از خاک افغانستان نیز حدود 100 میلیون دلار در سال برآورد شده است. اجرای پروژه خط لوله «ترکمنستان-افغانستان-پاکستان» در نشست وزیر صنایع و معادن افغانستان با وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان، در روزهای پایانی دی ماه امسال نیز مورد توجه قرار گرفت و دو طرف توافق کردند که گروه های مراقبت ویژه ای را برای تامین امنیت اجرای پروژه به کار گیرند که کار خود را با آغاز لوله گذاری این پروژه شروع خواهند کرد. به گفته وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان، مقام های ترکمنستان بر وجود ذخایر گاز کافی و مطمئن در این کشور برای اجرای این طرح تاکید کرده اند و با ارائه مدارک مربوط به این ادعا، مذاکرات مربوط به اجرای پروژه خط لوله صادرات، با سرعت بیشتری دنبال خواهد شد. هزینه احداث این خط لوله یک هزار و 680 کیلومتری، حدود 3 میلیارد و 500 میلیون دلار برآورد شده است و پیش بینی می شود با پایان اجرای این پروژه، سالانه 30 میلیارد متر مکعب گاز از مرکز دولت آباد در جنوب شرقی ترکمنستان، با گذر از خاک افغانستان، به پاکستان منتقل شود. کنسرسیومی که شرکت آمریکایی «یونوکال» رهبری آن را به عهده دارد و شرکت آرژانتینی «بریداس» در زمان حکومت طالبان در افغانستان، بر سر چگونگی اجرای این پروژه به تفاهم رسیده بودند که برنامه ریزی و فراهم کردن مقدمات اجرای آن را به دنبال داشت، ولی لوله هایی که برای اجرای آن در خاک افغانستان کار گذاشته شده بود، بر اثر حمله های موشکی آمریکا برای از بین بردن اقامتگاه اسامه بن لادن در سال 1998 میلادی، از بین رفتند و به نظر می رسد سرمایه گذاران و مجریان این پروژه به انتظار حاکم شدن آرامش در این کشور هستند، هرچند صرفنظر از ناامنی های حاکم در افغانستان که پیش بینی می شود در دوره ای بلندمدت ادامه خواهد داشت، بررسی ها نشان داده اند، هزینه واردات گاز از ترکمنستان در قیاس با ایران، برای هند 20 درصد بیشتر خواهد بود، ضمن آن که منابع گازی محدود ترکمنستان، با منابع گاز ایران که دومین دارنده ذخایر اثبات شده گاز در دنیا به شمار می رود، قیاس ناپذیر است. منابع: پایگاه های اینترنتی «پاکستان تریبون»، «مرکز مطالعات دریای خزر» و «افغانستان، سیاست و اجتماع».