۷ خرداد ۱۳۸۴ - ۱۴:۰۵
  • کد خبر: 54018
انرژی هسته ای؛ تیغ دو دم

انرژی هسته ای و کاربردهای آن تبدیل به «چاقویی» شده است که اگر دست «جراح» باشد، نجات بخش است و زندگی آفرین، اما اگر به دست «شرور» بیفتد، جان می گیرد و مرگ آفرین است. کشورهای دارنده این انرژی به خوبی ازاین حربه وکاربردهای آن آگاهی دارند و می دانند که باید برای مردم خودشان از «چاقوی جراحی» بگویند و برای مردم کشورهای دیگر نظیر ایران، زیان های «چاقوی در دست شرور» را یادآورشوند و رسانه های آن ها در این زمینه بسیار فعال عمل می کنند.

رسانه های غربی حتی مردم خودشان را هم به یک توهم واشتباه دچار کرده اند و تلاش می کنند آنان را در این اشتباه نگه دارند. این اشتباه از آنجا ناشی می شود که استفاده از انرژی هسته ای برای تولید بمب و دیگر جنگ افزارهای هسته ای به حد پایینی کاهش یافته است. در واقع سلاح های جدید به گونه ای طراحی شده اند که نیاز کمتری به اورانیوم غنی شده دارند. به گفته کارشناسان؛ نسل سلاح های هسته‌ای روز به روز تغییر کرده است و پیشرفته‌تر می‌شود. این پیشرفت ها در مواردی نظیر کاهش مقدار اورانیوم و پلوتونیم به کار رفته در سلاح هسته‌ای، استفاده از فناوری های مدرن تر در ساخت سلاح هسته‌ای ترکیبی و نسل جدید از نوع شکافت و همجوشی، دیده می شود. طراحی و ساخت سلاح های هسته‌ای با وزن بسیار کم، ساخت سلاح های هسته‌ای نوترونیک که در آن نیازی به اورانیوم غنی شده نیست و تولید سلاح های هسته‌ای با قدرت نسبتا کم، به عنوان سلاح های تاکتیکی در انهدام صنایع و کارخانه ها نیز از دیگر موارد هستند. این کارشناسان در زمینه کاربرد فعالیت‌های هسته‌ای در امور نظامی و غیر نظامی نیز براین باورند که اکنون سلاح های نوترونیک احتیاجی به غنی‌سازی ندارند و علاوه بر آن سلاح های غیر متعارف از نوع بمب های کبالت نیز از جمله سلاح‌هایی هستند که در آن از اورانیوم غنی شده استفاده نشده است. پس با توجه به این مطالب می‌توان گفت امکان رسیدن یک کشور به سلاح هسته‌ای بدون غنی‌سازی نیز وجود دارد.(1) این موضوع همانی است که دولتمردان و متولیان رسانه های غربی تلاش می کنند مردمشان از آن آگاهی نیابند و به طور طبیعی سعی در مخفی کردن آن از دید سایر مردم جهان نیز دارند. بنابراین گردخاکی که در زمینه دستیابی ایران به سلاح هسته ای و خطرهای آن به راه انداخته اند بیشتر برای پوشاندن کارهایی است که خود انجام می دهند و خطر واقعی نیز همین اقدامات است. از سوی دیگر در چند سال اخیر حجم و تعداد خبر هایی که در باره زیان های دستیابی به انرژی هسته ای منتشر شده است، بسیار بیشتر و مفصل تر از گزارش هایی است که درباره کاربردهای صلح آمیز این انرژی منتشر شده است. در صورتی که اهل فن و به خوبی می دانند که این کاربردها تا چه اندازه گوناگون و به همان میزان سودمند به حال کشورها و مردم آن است. این موضوع انسان را به یاد یک ضرب المثل قدیمی می اندازد که هر وقت می خواستند اشاره کنند که کسی می خواهد دیگری را گمراه کند، به او «نشانی کوچه علی چپ» را می دهد. ظاهرا غربی ها نیز به کاربرد کوچه علی چپ پی برده اند و از آن بهره می گیرند. آنان تلاش می کنند محل واقعی آوردگاه و پهنه جنگ هسته ای را در جایی غیر واقعی و خیالی نشان دهند و مردم دنیا، از جمله ملت ما را به کوچه علی چپ بفرستند. یکی از نمونه های بارز این روش، گزارش های مربوط به مزایای اقتصادی این انرژی از جمله ساخت نیروگاه های هسته ای است. این گونه خبرها را در میان هیاهوی کرکننده ای که در باره سلاح هسته ای به پا می کنند، گم می سازند؛ اما واقعیت آن است که نیروگاه های هسته ای یکی از موضوع های اصلی است. البته نه ساختمان نیروگاه، بلکه «فناوری ساخت واداره نیروگاه هسته ای» است که تلاش می شود در دایره بسته ای فعلی نگهداری شود و به دست دیگران نیفتد. ناگفته پیداست که «چرخه سوخت» و توان تهیه سوخت نیروگاه نیز در زمره همین موارد است. تعداد کشورهایی که بخشی از برق خود را از انرژی هسته ای تامین می کنند کم نیست. آنچه مهم است این است که بسیاری از این کشورها، برای اداره نیروگاه و تامین نیازهایشان باید به سراغ کشورهایی بروند که تعدادشان اندک است و چشم دیدن رقیب جدید را هم ندارند. به ویژه رقیبی که از خاورمیانه به میدان بیاید و سال ها نیز با انواع تنگناهای اقتصادی و سیاسی دست و پنجه نرم کرده باشد. بنابراین حرف اصلی این است که برق حاصل از نیروگاه هسته ای اگر چه در شمار انرژی ها نو به شمار می آید، اما همانند نیروگاه های آبی یا بادی و خورشیدی نیست که به سوخت رسانی نیاز ندارند و سوختشان را آب و باد و خورشید تامین می کنند. در این نیروگاه ها سوخت هسته ای باید آماده شود و در اختیار نیروگاه قرار گیرد. بنابراین، یک کار همیشگی است که در طول سال هایی که نیروگاه فعال است، باید انجام شود و تعطیل بردار نیست. به عنوان مثال اگر نیروگاه هسته ای بوشهر را درنظر بگیریم، وقتی راجع به سوخت آن سخن می‌گوییم، دو مبحث داریم؛ یکی «تامین سوخت اولیه‌ نیروگاه» و دیگری «تامین سوخت سال‌های بعد» سوخت اولیه سوختی است که ابتدا وارد راکتور می‌شود و در حدود 90 تن وزن دارد و در قرارداد تکمیل واحد اول منظور شده است. پس از گذشت یک سال از آغاز بهره ‌برداری، هر سال باید 30 تن از این 90 تن جا به‌ جا شود؛ یعنی 30 تن به عنوان سوخت مصرف شده خارج شود. بنابراین، عاقلانه ترین راه این است که قرارداد تامین سوخت را با روسیه امضا کنیم و در همان حال به فکر دستیابی به روش تولید سوخت نیز باشیم. یعنی همین کاری که انجام داده ایم و دنیا را به شگفتی واداشت. بسیاری در جهان براین باور بودند که خبرهایی که در این زمینه منتشر می شود واقعیت ندارد و شایعه ای برای تحت تاثیر قرار دادن دیگران است. اما در ایران دست اندرکاران انرژی هسته ای و بلند پایگان کشور با جدیت مشغول بودند تا این طرح مهم را به سرانجام برسانند. همگان ازجمله رییس جمهور خاتمی براین باور هستند که «اگر ما مدعی پیشرفت و دانش هستیم، نمی‌توانیم در این زمینه عقب بمانیم و باید به سراغ انرژی‌های جایگزین انرژی‌های فسیلی برویم. تاسیسات نطنز و اصفهان نشان می‌دهد که کار بزرگی صورت گرفته است، ولی مهم‌تر از آن توان و شایستگی نیروهای جوان ایرانی است که اگر به آنها میدان داده شود و به آنها اعتماد شود، معجزه خواهند کرد». به گفته رییس جمهوری ؛ «خوشبختانه بخش مهم و اساسی چرخه‌ سوخت در ایران تحقق پیدا کرده است و این کار با انگیزه و هوش جوانان و دانشمندان ایرانی صورت پذیرفته است. هیچ کس نمی‌تواند این مسئله را انکار کند و ارزش این توانایی و دستاورد بیش از هر چیز دیگر است. ایران برای توسعه و پیشرفت با مشکلات و محدودیت‌هایی بسیار روبرو بود، اما با اتکا به لطف خداوند و با اعتماد به توان نیروهای ارزنده و جوان داخلی توانست گام‌های بسیار بزرگی بردارد».(2) بنابراین آنچه که کارشناسان و خبرگان بر آن پافشاری میکنند این است که تکنولوژی ناقص به معنای «بندی برگردن» است که دارندگان بخش های مکمل سر رشته و بند را در دست می گیرند و به هر سو که بخواهند می کشانند. یک کارشناس انرژی هسته ای در این زمینه می گوید؛ «اگر کشوری به خواهد دارای تکنولوژی هسته‌ ای باشد، باید فرایند تولید سوخت هسته‌ ای از استخراج سنگ معدن و تبدیل آن به پودر اورانیوم یا همان کیک زرد و تبدیل آن به AUC و تبدیل آن به UF4 و تبدیل آن به UF6 را به عنوان فرایند فراوری اورانیوم و در مرحله‌ی بعد غنی سازی این مواد اولیه بداند و برای در اختیار داشتن آن اقدام کند». به گفته دکتر «محمد سعیدی» که معاون بین‌الملل سازمان انرژی اتمی کشورمان نیز هست، «در برخی کشورها فاز نخست یعنی فقدان یک فرایند تولید سوخت یا فقدان یکی از حلقه‌های تولید سوخت برابر با وابستگی در یک کشور است. یعنی از سنگ معدن به UF6 وجود دارد، ولی حلقه بعدی آن که غنی سازی و تبدیل UF6 به اورانیوم 5/ 3 تا 5 درصد می‌شود، مفقود است؛ چرا؟ به خاطر این که دارا بودن این دو فاز یا دو فرایند، کشور را به عنوان «کشوری هسته ای» به دنیا معرفی می‌کند. از این رو، نداشتن هر یک از حلقه‌ها به معنای وابستگی است. فقدان یک فرایند تولید سوخت یا فقدان یکی از حلقه‌های تولید سوخت، برابر با وابستگی در یک کشور است، همان گونه که در کره جنوبی شاهدیم». این اظهارات و تلاشی که کشورهای پیشرفته برای ساخت نیروگاه های جدید و پیشرفته هسته ای آغاز کرده اند، نشان می دهد که در شرایط کنونی «جنگ هسته ای» ارتباط چندانی با ساخت بمب اتمی ندارد. بلکه جنگ واقعی هسته ای در عرصه فعالیت صلح آمیز هسته ای رخ می دهد و در این پهنه است که کشور های دارای فناوری غنی سازی چشم دیدن رقیب را ندارند و به هر قیمت می خواهند او را از این میدان بیرون کنند. در این آوردگاه بسیار حساس و گرانبها نباید دنبال دوست و یار و همراه باشیم . چون هرکس دست همراهی بدهد، ابتدا سبک و سنگین می کند که باید منتظر چه میزان سود باشد. نمونه ای از این دوستی های منفعت طلبانه را می توان در پیشنهاد اخیر روسیه دید که می گوید غنی سازی اورانیوم را در آن کشور انجام دهیم. این پیشنهاد اگر چه برای کوتاه مدت ممکن است گره گشا باشد، اما در دراز مدت این روسیه است که بازیگردان خواهد بود و ممکن است هر طور که بخواهد ما را دچار دردسر سازد. و سرانجام آن که ایران وارد کارزار شده است و دامن همت به کمر بسته تا در این آوردگاه پیروز شود و سهم مناسبی از منافع حاصل از انواع فعالیت های هسته ای را به دست آورد. به ویژه آن که برخلاف همه تبلیغات منفی موج تازه ای از ساخت نیروگاه هسته ای در راه است و کشور های اسیایی و خاورمیانه نیز در شمار دوستداران پر و پا قرص نیروگاه ها هستند. حتی کشوری مانند اندونزی که مدت ها پیش ساختن نیروگاه هسته ای را رها کرده بود، دوباره آغاز کرده است.(3) یا در کشور های همسایه که آن ها نیز بر آن شده اند تا به این قافله بپیوندند. یک نمونه از این کشور ها امیر نشین کوچک «قطر» است که آژانس بین المللی انرژی اتمی به تازگی مجوز استفاده از انرژی هسته ای را به منظور مصارف صلح آمیز برای این همسایه ایران در حاشیه خلیج فارس، صادر کرده است. قطر پیشتر درخواست استفاده از انرژی هسته ای را در پنج پروژه در بخش های پزشکی، کشاورزی ، سیستم های هشدار دهنده زودهنگام نیز سنجش تشعشعات، به آژانس بین المللی انرژی اتمی ارایه داده بود. بهره گیری از انرژی هسته ای تازه در آغاز راه است و به قول شاعر: باش تا صبح دولتش بدمد؛ کین هنوز از نتایج سحر است. منابع: 1- ایرنا 18/ 2 / 1384 2 – خبرگزاری ها 11/1/1384 3 – خبرگزاری فرانسه آوریل 2005
کد خبر 54018

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =