۱۸ خرداد ۱۳۸۴ - ۱۵:۵۵
  • کد خبر: 54877
انرژی های نو ناتوان در برابر نفت

نفت- شاه بیت اقتصاد ایران- دوران رویایی خود را سپری می کند؛ دورانی که جهان با شوک جدید در عرصه انرژی مواجه است وانرژی های جانشین نیز به لحاظ سبک وشیوه عمل از قافله انرژی های متداول عقب مانده اند. شاید هنوز باید قیمت نفت خام در بازارهای جهانی به ارقام بسیار بالاتری صعود پیدا کند تا بتوانیم انتظار داشته باشیم که استحصال منابع انرژی تجدیدپذیر به لحاظ اقتصادی کاملاً مقرون به صرفه جلوه کند.

این بدین معنا است که آینده تجدیدپذیرها لزوما با سلیقه مصرف کنندگان یا به عبارتی شرایط بازار مصرف سازگار نخواهد شد، مگر این که شاهد سیاست گذاری جدیدی از سوی حکومت ها به منظور توسعه وترویج بهره برداری از این قبیل منابع باشیم؛ اما چه زمانی این سیاست گذاری به طور جدی اجرا خواهد شد ما نیز منتظرمی مانیم تا انرژی هایی نظیر آب، خورشید، باد و... بتوانند از عهده فرونشاندن عطش جهانیان به انرژی برآیند. اما استفاده ازانرژی های تجدیدپذیر بحث جدید ونویی نیست چراکه بیش از سه دهه در کشورهای پیشرفته وصاحب فن به این مهم پرداخته اند تا جایی که در برنامه ریزی سالانه انرژی خود درصدی از انرژی مورد نیاز کشورشان را ازطریق این گونه انرژی ها تامین می کنند. کشورما نیز به جهت موقعیت خاص جغرافیایی وپتانسیل فراوان برای بهره گیری از انرژی های تجدیدپذیر درشمار بهترین کشورهای جهان از نقطه نظربهره گیری از این انرژی قرار گرفته است اما متاسفانه درکنار این منابع، فراوانی منابع انرژی های فسیلی از یک سو وقیمت بالای فناوری های نو برای سرمایه گذاری اولیه از سوی دیگر سدی در برابرتوسعه استفاده از این فناوری های نو به وجود آمده است. با این وجود با افزایش قیمت انرژی وحامل های آن استفاده از انرژی های تجدیدپذیر درآینده قابل توجیه خواهد شد. اما با این که سوخت های فسیلی مانند سدی در برابر انرژی های نو قرار گرفته است استفاده ازاین نوع انرژی ها نزدیک به اقتصادی شدن است وتوسعه تحقیقات وکسب فناوری های مربوط به آن از اهمیت زیادی برخوردار است. مقایسه عادلانه نیست یوسف آرمودلی مدیر عامل سازمان انرژی های نو(سانا) درمورد عوامل روی آوردن به این نوع انرژی ها می گوید: عوامل متعددی باعث روی آوردن به انرژی های نو شده است که از جمله می توان به وجود محدودیت در منابع فسیلی وافزایش قیمت روز افزون آن، اثرات زیست محیطی که انرژی های فسیلی بر محیط زیست می گذارند و موجب تخریب محیط می شوند وفشار سیاسی که برای این نوع سوخت ها وجود دارد اشاره کرد. وی در مورد این که چرا هزینه تولید برق از انرژی های نو نسبت به دیگر سوخت ها گران تر است گفت: تکنولوژی استفاده ازانرژی های تجدیدپذیر نو وتازه است وباید مطالعات گسترده ای در این زمینه صورت بگیرد، اما مطالعه در مورد استفاده از سوخت های فسیلی برای تولید برق از صد سال پیش شروع شد ه است و واضح وآشکار است که پیشرفت بسیاری دراین زمینه صورت گرفته است. ضمن این که مقایسه بین این دو نوع انرژی عادلانه نیست. آرمودلی معتقد است: در مقایسه میان سوخت فسیلی و انرژی های تجدیدپذیر، هزینه زیست محیطی ناشی از استفاده ازمنابع فسیلی محاسبه نمی شود، این در حالی است که انرژی های نو عاری از هر نوع آلودگی زیست محیطی است. براین اساس هزینه نگهداری تاسیسات تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر بسیار کمتر از تاسیساتی است که از سوخت فسیلی استفاده می کنند. دراین زمینه یکی از اعضای هیئت علمی مرکز توسعه انرژی های نو سازمان انرژی اتمی ایران درارزیابی اقتصادی وزیست محیطی انرژی های نومی گوید: «چنانچه باور داشته باشیم که تولید وتامین انرژی به عنوان کلید پیشرفت توسعه صنعتی واقتصادی جوامع بشری در جهت رفاه وآسایش وبالا بردن سطح زندگی مادی ومعنوی انسان ها محسوب می شود و منابع سوخت های فسیلی به ویژه نفت در آینده ای نه چندان دور تخلیه خواهد شد وتلاشی در جهت یافتن منابع انرژی جایگزینی وتاکید برمهار جریان های انرژی تجدیدپذیروتبدیل آنها به انرژی های مورد نیاز ساکنان شهر وروستاهای کشور، حیاتی ترین اصل برنامه های توسعه اقتصادی کشورخواهدبود‍«. دراین روستا وطبق پیش بینی های به عمل آمده ظرفیت تولید برق درانرژی های تجدیدپذیر کشوراز24/50 مگاوات درسال 84 به 151 مگاوات درسال 87 تخمین زده شد. دراین صورت برای رسیدن به این رقم به تصمیم گیری، تفکر، برنامه ریزی ودرنهایت سرمایه گذاری نیاز است وباید ضمن پشتیبانی از طرح های به کارگیری انرژی های نو زمینه برای فعالیت بخش غیردولتی در این عرصه فراهم شود. بدیهی است با کسب تجربه و دانش فنی دراین خصوص می توان در آینده به هدف های بالاتری درزمینه انرژی های نو دست یافت. اما در حالی که کشورما برای رسیدن به برق از طریق انرژی های تجدیدپذیر آهسته گام برمی دارد، آلمان 20 درصد و دانمارکی ها 15 درصد از برق مورد نیاز خود را از طریق یکی از انواع انرژی های نو(باد) تامین می کنند اما باید توجه داشت که این ارقام درسطح کلی آن چنان قابل توجه نیستند که حتی به چشم بیایند زیرا به رغم نگرش های مثبتی که به این قبیل انرژی ها وجود دارد، سهم آنها در بازار انرژی های جهانی تنها 2 درصد است. بنا به گفته پائول رابرتز، روزنامه نگار متخصص امور انرژی در حالی که یک نیروگاه برق با سوخت زغال سنگ را می توان درزمینی 25 هکتاری بنا کرد، برای ایجاد یک مزرعه بادی به هکتارها زمین بایر نیاز است. دراین صورت است که باید گفت: حتی با وجود قیمت های کنونی در بازارهای جهانی مصرف نفت خام هیچ منبع انرژی جانشینی قادر به رقابت با سوخت فسیلی در حدی نیست که بتواندحاکمیت کنونی آنها را دربازار دچار خدشه سازد. با علم به این موضوع فشار وارده بر بازار مصرف انرژی هرگز نخواهد توانست جامعه را از نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ جدا سازد فقط حکومت ها در سراسر جهان قادر به تحقق بخشیدن به این رویای ظاهرا دست نیافتنی خواهند بود. درکنار مشکلاتی که فراروی این نوع انرژی ها قرار گرفته است، هزینه های سرمایه گذاری اولیه این نوع از انرژی ها به خصوص انرژی خورشیدی به یکی از معضلات تبدیل شده است به طوری که در اواخر دهه 1990 بسیاری از شرکت های جدید با تمرکز فعالیت خود برروی منابع انرژی جانشین با رشد قارچ گونه به یکباره در عرصه رقابت حاضر شدند اما چندان طولی نکشید که آنها یکی پس از دیگری اعلام ورشکستگی کردند و حتی نتوانستند جواب هزینه های سنگین سرمایه گذاری اولیه خود را بپردازند. در این زمینه یوسف آرمودلی، مدیر عامل سانا با توجه به هزینه سنگین برای سرمایه گذاری اولیه انرژی خورشیدی در ایران معتقد است برق تولیدی به وسیله این انرژی به دلیل این که پنل های فتوولتاییک و پدیده ای که در اثر تابش نور بدون استفاده از مکانیزم های محرک، الکتریسته تولید می کند، بسیار گران است و مقرون به صرفه نیست، ضمن این که پایین بودن راندمان سلول های خورشیدی نقش مهمی در این راستا ایفا می کنند وقطعاً اگر راندمان آنها بالا برود با صرفه خواهدبود. باتمام این اوصاف جاده منتهی به جامعه کمتر وابسته به نفت هموار است و واضح ومبرهن است که انرژی های تجدیدپذیر نقش حیاتی را درسبد انرژی جهانی در سال های آتی ایفا خواهند کرد. پس باید بر روی آن به عنوان یک انرژی جانشین سرمایه گذاری اساسی صورت بپذیرد در ضمن این که باید به یاد داشته باشیم که شناخت بهترین راه هرگز تضمین کننده پذیرش ذهنی جامعه وحرکت گام به گام آن به سوی اهداف متعالی نخواهد بود. منبع: اعتماد، 18خرداد 1384
کد خبر 54877

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =