به زبان سادهتر، ثبات امنیت و قدرت کشورها، در حوزههای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی پیوندی مستقیم با توانمندی آنها در حوزه نفت و انرژی دارد. این موضوع به ویژه در کشورهای تولیدکننده نفت و گاز، نقشی تعیین کنندهتر دارد و افزون بر مزیتهای اقتصادی، جایگاه منطقهای و بینالمللی این کشورها را تببین خواهد کرد.
با توجه به همه این واقعیتها، سیاستهای وزارت نفت در دولت یازدهم، بر مبنای توسعه همهجانبه و پایدار تعریف و با اولویتبندی واقع بینانه و مبتنی بر آیندهنگری برنامهریزی شد. محور این برنامهها نیز، سیاستهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی بود که پیشتازی صنعت نفت در آن را به روشنی میتوان در قالب نمادهایی چون جلوگیری از خام فروشی، افزایش تولید فرآوردههای راهبردی نفتی، توسعه صنعت پتروشیمی، تقویت توانمندی شرکتهای داخلی، بومیسازی فناوریهای نو و جهتگیری به سمت توسعه و تولید از میدانهای مشترک نفت و گاز مشاهده کرد.
در حوزه تولید فرآوردههای نفتی، بهرهبرداری از پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیجفارس به عنوان بزرگترین پالایشگاه تولید بنزین کشور، موفقیت و دستاوردی انکارناشدنی است. تولید روزانه 12 میلیون لیتر بنزین یورو 4 در فاز نخست این پالایشگاه و تداوم اجرای طرح توسعه آن با ظرفیت کامل 36 میلیون لیتری، نه تنها کشور را از واردات بنزین بینیاز خواهد کرد، بلکه ایران به جمع صادرکنندگان این فرآورده راهبردی خواهد پیوست.
در حوزه پتروشیمی که نماد بارز جلوگیری از خام فروشی و ارتقای ارزش افزوده نفت و گاز به شمار میرود، ظرفیت تولید محصولات به 63 میلیون تن و حجم صادرات به 19.1 میلیون تن در سال رسیده است که با به ثمر رسیدن طرحهای در دست اجرا، در سال 2020، ایران با توان تولید 130 میلیون تن و صادرات 65 میلیون تن به یکی از قطبهای صنعت پتروشیمی بدل خواهد شد.
دستاوردهای وزارت نفت دولت تدبیر و امید در حوزه نفت نیز، چشمگیر و البته آشکارتر است. رسیدن به ظرفیت تولید چهار میلیون بشکه در روز، پسگرفتن سهم بازار و بازگشت به جایگاه واقعی خود در عرصههای بینالمللی به ویژه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، بخشی از این موفقیتهاست که به توضیح و تفسیر نیاز ندارد. در بخش گاز، سه سال اخیر و به ویژه سال 1395، یکی از پرکارترین و البته موفقترین سالهای فعالیت این صنعت در دهه اخیر بود. تا پاییز امسال ظرفیت تولید گاز غنی کشور به 835 میلیون مترمکعب در روز رسید که در سه ماه بعدی، مرز 900 میلیون مترمکعب را پشت سر خواهد گذاشت؛ در حالی که میانگین تولید میعانات گازی نیز از 700 هزار بشکه فراتر خواهد رفت.
اما شاید بتوان بزرگترین دستاورد این دوره وزارت زنگنه را توسعه میدانهای مشترک به شمار آورد که به عنوان اولویت نخست در دستور کار قرار گرفته بود. با اجرای برنامهای شتابدار اما سنجیده، هم اکنون ایران روزانه افزون بر 420 میلیون مترمکعب گاز از پارس جنوبی تولید میکند که این رقم تا پایان سال جاری به بیش از 540 میلیون مترمکعب میرسد و برای نخستین بار، برداشت گاز ایران از این میدان با قطر برابر میشود، ضمن آن که برداشت از لایه نفتی پارس جنوبی نیز امسال آغاز میشود و به موازات آن توسعه غرب کارون هم با قدرت تمام پیگیری میشود که تولید روزانه 200 هزار بشکهای از آن از موفقیت این تلاشها حکایت دارد.
توجه به واقعیتها، قاطعیت و جدیت در پیگیری برنامهها، آیندهنگری و اولویت بخشی به مصالح و منافع به دور از سیاسی کاری، محور سیاستهای زنگنه در سکانداری حیاتیترین صنعت کشور در سه سال اخیر بود و حاصل آن ترسیم افقهای روشن در آینده صنعت نفت است که با تلاش جمعی همه کارکنان وزارت نفت در همه سطوح به بار نشست و به یقین با تداوم حمایت و همدلی، روزهایی روشنتر هم در راه است.
اکبر نعمت الهی
نظر شما