به گزارش خبرنگار شانا در مناطق نفت خیز جنوب، کارخانه گاز و گاز مایع 900 واقع در 60 کیلومتری جنوب غربی گچساران در منطقه پازنان در سال 1355 با هدف تولید گاز سبک، نفتای سبک و سنگین، گاز مایع، گازوییل و نفت سفید احداث و راه اندازی شد.

این کارخانه در ابتدای راه اندازی روزانه 80 هزار بشکه نفتای سبک، 58 هزار بشکه نفتای سنگین، 25 هزار و 600 بشکه گاز مایع و 19 هزار و 500 بشکه گازوییل تولید می کرد.

در سال گذشته به طور میانگین روزانه 12 میلیارد و 145 میلیون فوت مکعب نفتا و روزانه 640 میلیون و 600 هزار فوت مکعب گاز در کارخانه گاز و گازمایع 900 تولید شده است.

کارخانه ان.جی.ال 900 با ظرفیت اسمی روزانه یک میلیارد و 359 میلیون فوت مکعب گاز طبیعی و 40 هزار بشکه میعانات گازی هم اینک روزانه 17 هزار بشکه نفتای سبک تولید می کند ضمن این که حجم گازهای ورودی به این کارخانه، یک میلیارد و 395 میلیون فوت مکعب در روز است.

نوع مصرف محصول تولیدی ان.جی.ال 900

نفت سبک تولیدی به پتروشیمی بوعلی واقع در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی ماهشهر ارسال می شود و بخشی از خوراک آن پتروشیمی را تامین می کند و گاز سبک تولیدی نیز ضمن افزایش فشار آن، در میدان های گازی گچساران و بی بی حکیمه تزریق می شود.

محل مصرف و نحوه انتقال محصول تولیدی این کارخانه

نفتای سبک تولیدی به وسیله خط لوله 10 اینچ به مجتمع پتروشیمی بوعلی ارسال شده و برای تولید محصولات این پتروشیمی شامل پارازایلین، بنزن، اورتوزایلین و محصولات جانبی دیگر به کار می رود؛ محصولات مازاد بر مصرف داخلی نیز به کشورهای دیگر صادر می شود، همچنین گاز سبک تولیدی نیز به وسیله خط لوله 26 اینچ برای تزریق در میدان های گازی گچساران و بی بی حکیمه ارسال می شود.

ویژگی خاص کارخانه ان.جی.ال 900

این کارخانه در میان کارخانه های گاز و گارمایع موجود در مناطق نفت خیز جنوب با توجه به فشار عملیاتی بالا منحصر به فرد است و دارای تکنولوژی پیچیده و سیستم کنترل آبزدایی با مواد جامد است؛ توربین انبساطی موجود در این کارخانه با تکنولوژی جدید بازسازی و در مدار عملیات قرار گرفته است.

روند عملیات در کارخانه گاز و گاز مایع 900

گاز و مایعات گازی ارسالی از 15 حلقه چاه واقع در منطقه پازنان 2 به عنوان خوراک کارخانه گاز و گازمایع 900 استفاده می شود؛ گاز غنی ورودی وارد چهار واحد فرآورش گازی 100، 200، 300 و 400 می شود؛ پس از آبزدایی و جداسازی مایعات گازی، گاز وارد توربین انبساطی شده و بعد از افت فشار مقدار زیادی مایعات سرد تولید می شود که به سیستم مایع ارسال، سپس گاز سبک با توربوکمپرسورها فشار افزایی شده و به منظور تزریق در میدان های گازی از کارخانه خارج می شود.

مایعات گازی ارسالی از منطقه تفکیک و مایعات سرد تولیدی کارخانه نیز وارد سیستم پالایشگاهی مایع شده که پس از فرآورش بستگی به نیاز محصولات، می توان نفتای سبک، نفتای سنگین، گاز مایع، نفت سفید و گازوییل تولید کرد؛ در حال حاضر سیستم فرآورشی کارخانه با تولید نفتای سبک برای تامین خوراک پتروشیمی بوعلی سینا در مدار عملیاتی قرار دارد.

پروژه های در حال انجام در کارخانه ان.جی.ال 900

14پروژه مهم با هدف افزایش ظرفیت و توان تولید کارخانه گاز و گازمایع 900 و جلوگیری از بروز آلودگی های زیست محیطی در منطقه پیرامون در دست انجام است که برخی از این پروژه ها در حال تکمیل و راه اندازی است.
پروژه نصب تابلوی کنترل جدید توربوکمپرسورهای 102 و 103 این کارخانه، یکی از این پروژه های مهم  است که تلاش کارشناسان خارجی در راه اندازی آن بی نتیجه ماند و حتی مشکلاتی نیز در سیستم سوخت، شیرهای نوسان گیر و ادوات جانبی آن ایجاد، خوشبختانه با تلاش کارکنان شرکت بهره برداری نفت وگاز گچساران در مدیریت عملیات و اداره های مهندسی تعمیرات، مهندسی فرآورش و بخش تعمیرات واحد پازنان 2 پیش راه اندازی شد.

با راه اندازی کامل این پروژه که 95 درصد پیشرفت فیزیکی دارد، از سوزاندن روزانه 40 میلیون فوت مکعب گاز جلوگیری می شود.

پروژه خرید و نصب مبدل های حرارتی در مسیر گاز ورودی به توربین انبساطی از دیگر پروژه های فعال در این کارخانه است؛ پیشرفت فیزیکی این پروژه به 100 درصد رسیده است و با راه اندازی و بهره برداری از این پروژه تولید نفتا در ان.جی.ال 900 روزانه دو هزار تا دو هزار و 500 بشکه افزایش خواهد یافت.

پروژه انتقال مایعات گازی از ایستگاه 1600 آغار دلان به کارخانه ان.جی.ال 900 از دیگر پروژه های مهم است؛ با راه اندازی این پروژه روزانه حدود یک هزار بشکه مایعات گازی به جای سوزانده شدن در ایستگاه 1600 آغاردالان به ان.جی.ال 900 ارسال و فرآورش خواهد شد.

پروژه های تغییر سیستم کنترل و اندازه گیری کارخانه از حالت نیوماتیک به سیستم کنترل گستردده DCS، خرید و نصب سه دستگاه پانل کنترل مربوط به توربوکمپرسورهای، تجهیز سیستم اندازه گیری گاز به محاسبه گر رایانه ای به منظور جریان سنج های گازی واحدهای مختلف، خرید و نصب کمپرسورهای هوا و دستگاه تولید نیتروژن کارخانه، سیستم کنترل خشک کننده های گازی، احداث ایستگاه پیش تراکم گاز ورودی و بازسازی و تعویض لوله های کوره نفتا از دیگر پروژه های مهم در کارخانه گاز و گاز مایع 900 است.

اقدام های زیست محیطی انجام شده در ان.جی.ال 900

دفع پساب واحد API این کارخانه یکی از دغدغه های مدیران و کارکنان شرکت بهره برداری نفت و گاز گچساران بود که با انجام یک پروژه پساب تولید این واحد به واحد نمک زدایی گچساران منتقل می شود، ضمن این که با اجرای یک پروژه دیگر، مایعات گازی مخزن شماره D.707 به سمت تاسیسات بهره برداری منتقل می شود که از این نظر نیز آلاینده های زیست محیطی در این حوزه عملیاتی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.