عوامل تاثیرگذار بر مصرف سوخت حمل‎ونقل درون‎شهری

انرژی مصرفی در بخش حمل‎ونقل در برگیرنده همه انرژی‎هایی است که برای جابه‌جایی افراد و کالاها از طریق جاده‎ها، خطوط ریلی، هوایی و آبی مصرف می‎شود.

مصرف انرژی در بخش حمل‎ونقل تابع رشد فعالیت‎های اقتصادی کشور و همچنین جمعیت آن است. رشد اقتصادی کشور به‌طور مستقیم و غیرمستقیم سبب افزایش حمل‎ونقل مواد اولیه به کارخانجات، حمل‎ونقل محصولات و همچنین افزایش حمل‎ونقل جمعیت فعال کشور می‎شود، بنابراین می‎توان گفت افزایش تقاضای حمل‎ونقل به تبع رفاه اجتماعی و توسعه اقتصادی اجتناب‌ناپذیر است.

بررسی‎های انجام شده نشان می‎دهد انرژی مصرفی در بخش حمل‎ونقل، بخش عمده‎ای از انرژی مصرفی جهان را تشکیل می‎دهد، این درحالی است که کاهش منابع انرژی فسیلی، افزایش مصرف انرژی در صنایع غیر حمل‎ونقلی، افزایش آلایندگی‎های حاصل از سوخت‎های فسیلی و ... دغدغه‎های روزافزونی در بحث انرژی در کشورهای مختلف ایجاد کرده که توجه جدی متولیان امر را به خود معطوف کرده است.

مصرف نهایی انرژی در سال 95، 1348.65 میلیون بشکه معادل نفت خام بوده است که حدود 24 درصد آن معادل 320 میلیون بشکه نفت خام در بخش حمل‎ونقل مصرف شده است (48 درصد بنزین، 34 درصد نفت گاز و 15 درصد گاز طبیعی است) که از این مقدار مصرف انرژی در بخش حمل‎ونقل، حدود 273 میلیون بشکه معادل نفت خام آن در بخش فرآورده‎های نفتی بوده است.

سیاست‎های انجام شده برای کاهش مصرف سوخت در بخش حمل‎ونقل درون‎شهری را می‎توان در سه بخش تقسیم بندی کرد:

سیاست‎های کنترل مصرف انرژی ناوگان: سیاست‎هایی مانند تدوین استانداردهای مصرف سوخت و آلایندگی، ارتقای فناوری در خودروها و بهبود کارایی مصرف سوخت ناوگان در این حوزه است.

سیاست‎های مدیریتی – نظارتی: سیاست‎هایی مانند کنترل مالکیت خودروی شخصی و کاربرد آن، دریافت مالیات، افزایش هزینه تردد، تعیین محدوده ترافیک، افزایش هزینه پارکینگ و دیگر عوامل کنترل ترافیک در این بخش است.

سیاست‎های ارتقا و گسترش سامانه‎های حمل‎ونقل جایگزین: سیاست‎هایی مانند گسترش شبکه و زیرساخت‎های حمل‎ونقل عمومی شامل ریل، خط ویژه اتوبوس و همچنین حمل‎ونقل غیر موتوری (دوچرخه و پیاده‎روی) در این بخش است.

بررسی‎های مختلف نشان می‎دهد که عمده کلانشهرهای دنیا درباره ارتقای توسعه سیستم حمل‎ونقل عمومی اقدام‌های گسترده‎تری را انجام داده‌اند، ضمن اینکه ایجاد و توسعه سیستم‎های حمل‎ونقل عمومی با اولویت مترو، امکان اجرایی شدن دیگر سیاست‎ها را نیز سهل‎تر می‎کند، زیرا استفاده کمتر از خودروی شخصی منوط به این است که زیرساخت‎های حمل‎ونقل عمومی در شهرها موجود باشد.

مطابق با اهداف تعیین شده در قانون توسعه حمل‎ونقل عمومی در انتهای برنامه ششم باید سهم حمل‎ونقل همگانی از سفرهای شهری به 75 درصد برسد که این عدد در سال 94، حدود 45 درصد بوده است، بنابراین ضرورت دارد تا اقدام‌های بیشتری در این باره انجام شود.

به ازای هر سفر درون‎شهری با مترو 0.65 لیتر در مصرف بنزین، 0.28 لیتر در مصرف نفت گاز و 0.03 متر مکعب در مصرف گاز طبیعی صرفه‎جویی می‎شود. بر همین اساس به استناد مصوبه شماره اقتصاد طرح «توسعه حمل‎ونقل مسافر با قطار شهری در تهران و هشت کلانشهر» امکان حمایت از توسعه ناوگان مترو مهیا شده است.

طبق این مصوبه مقرر شده است هزار دستگاه واگن برای شهر تهران و هزار دستگاه برای هشت کلانشهر تبریز، مشهد، اصفهان، شیراز، کرج، قم، اهواز و کرمانشاه در پنج سال اضافه و متناسب با تعداد سفرهای اضافی از طریق واگن‌های جدید، به میزان 9.8 سنت به ازای هر نفر سفر به صورت تجمعی در تهران و کلانشهرها حداکثر 2.6 میلیارد دلار (1.42 میلیارد دلار در تهران و 1.18 میلیارد دلار در کلانشهرها) بازپرداخت شود.

با اجرای کامل این طرح در طول دوره، حدود 17.4 میلیارد لیتر بنزین، 7.4 میلیارد مترمکعب سی‌ان‌جی و 0.7 میلیارد لیتر گازوئیل صرفه‌جویی و در ضمن 47.1 میلیون تن معادل دی‎اکسید‎کربن محقق خواهد شد.

مریم مهدی‎نژاد
منبع: شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت

کد خبر 287035

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =