به گزارش شانا، شهرام فرضی ضمن تشریح مهم‌ترین دستاوردهای معاونت امور مسئولیت‌های اجتماعی صنعت نفت در سال‌های اخیر گفت: آنچه مهم است تغییر نگاه و الگوی تحول در مسئولیت اجتماعی (CSR) است که بر این اساس برخورداری از مشاوران اجتماعی در چهار شرکت اصلی صنعت نفت مصوب شد و اینک مشاوران اجتماعی مدیران عامل هر چهار شرکت به‌عنوان پل ارتباطی سازنده میان معاونت امور مسئولیت اجتماعی در وزارت نفت و رده‌های سازمانی شرکت‌های اصلی و تابع، نقش مؤثری در فرهنگ‌سازی مسئولیت اجتماعی ایفا می‌کنند.

وی افزود: هم‌اکنون ۱۳۳ دبیر در سطح وزارت نفت معرفی شده‌اند که این همکاران با تدوین برنامه‌های سالانه مسئولیت اجتماعی، گزارش‌های سالانه خود را در قالب گزارش مسئولیت اجتماعی یا گزارش پایداری به امور مسئولیت اجتماعی ارسال می‌کنند.

معاون امور مسئولیت اجتماعی وزارت نفت از راهبری جریان مسئولیت اجتماعی این صنعت در تهیه، تنظیم و بازنگری آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه مسئولیت اجتماعی صنعت نفت، اطلاع‌رسانی، انتشار کتاب و نشریه تخصصی، آموزش و پژوهش، بسترسازی ترویج و تسهیل‌گری برنامه‌های مسئولیت اجتماعی، بسترسازی انجام مطالعات ارزیابی آثار اجتماعی- محیط زیستی، بررسی و تأیید برنامه‌های مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و نظارت بر حسن اجرای آنها، ارتباط، همکاری با مراجع داخلی و خارجی و سازمان‌های مردم‌نهاد، طراحی و اجرای چارچوب‌های ارزیابی و ممیزی استانداردها و گزارش‌دهی پایداری، تدوین و اعلام شاخص‌های ارزیابی عملکرد برنامه مسئولیت اجتماعی در بخش‌های مختلف کارکنان، جامعه محلی و محیط زیست، تشکیل کارگروه‌های تخصصی مرتبط با مسئولیت اجتماعی شرکت و توسعه پایدار، برگزاری نشست‌های تخصصی، کمپین‌ها و رویدادهای مرتبط با موضوع مسئولیت اجتماعی، همچنین برگزاری همایش‌های سالانه مسئولیت اجتماعی صنعت نفت به‌عنوان اهم وظایف این معاونت نام برد.

همکاری با دانشگاه‌ها

فرضی به همکاری معاونت مسئولیت اجتماعی صنعت نفت با دانشگاه‌ها اشاره کرد و افزود: این همکاری با ایده شناسایی وضع موجود و ارائه راهکارهای مشارکتی برای نزدیکی نفت با مردم شکل گرفته و موضوعاتی همانند آسیب‌شناسی اقدام‌های انجام‌شده در ده سال اخیر و بازتعریف نوع و چگونگی اقدام‌های مسئولیت اجتماعی، کمک به توان‌افزایی جامعه محلی با استفاده از ظرفیت‌های طبیعی و فرهنگی موجود در منطقه و ارائه روش‌های اجرایی از موضع بنگاه اقتصادی، تقویت تعامل با جامعه محلی، کاهش پیامدهای ناشی از فعالیت صنعت نفت و ارائه راهکارهای حفاظت از محیط زیست طبیعی و به‌کارگیری نیروی انسانی توانمند منطقه از جمله محورهای اصلی این همکاری است.

وی تصریح کرد: درصدد هستیم پیوست اجتماعی یا همان طرح جامع انجام ارزیابی‌های آثار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی حضور نفت در طرح توسعه سواحل مکران را با کمک دانشگاه‌های محلی به انجام برسانیم و اکنون منتظر تصویب اعتبار مورد نیاز هستیم.

برگزاری همایش‌های مسئولیت اجتماعی

معاون امور مسئولیت اجتماعی وزارت نفت به برگزاری همایش‌های مسئولیت اجتماعی و نقش و تأثیر آن در اشاعه فرهنگ مسئولیت‌پذیری میان شرکت‌های نفتی اشاره و بیان کرد: از دیگر کارهای اجرایی، برگزاری پنجمین همایش مسئولیت اجتماعی شرکتی صنعت نفت (ماش) در ۲۴ و ۲۵ دی‌ماه پارسال بود که به‌دلیل شیوع ویروس کرونا در کشور به‌صورت مجازی برگزار شد.

فرضی ادامه داد: این همایش با اهدافی همچون ارتقای دانش و بینش مسئولیت اجتماعی در نزد مدیران و کارشناسان صنعت نفت، ایجاد زمینه گفت‌وگو و توسعه تعامل میان ذی‌نفعان و شرکت‌ها، تشویق شرکت‌های نفتی به ارتقای کیفیت گزارش‌دهی و ارائه منظم گزارش پایداری شرکت و نیز ایجاد یا توسعه ساختار مسئولیت اجتماعی در مجموعه صنعت نفت برگزار شد.

وی افزود: هدف اصلی همایش‌های ما، ایجاد بستری برای معرفی فعالیت‌های مسئولانه در شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت است و گزارش‌هایی که در قالب گزارش پایداری به امور مسئولیت اجتماعی ارسال می‌شود، به کمک داوران و متخصصان این حوزه ارزیابی می‌شود و جوایزی به شرکت‌های برتر تعلق می‌گیرد. این گزارش‌ها با روند رو به رشدی روبه‌رو بوده است، به‌گونه‌ای که از ۳۳ گزارش در نخستین دوره و از ۶۷ گزارش در سال ۹۸ به ارائه ۹۷ گزارش در همایش پارسال رسید. گزارش‌های پایداری در حقیقت ویترین ماش و بازنمای فعالیت‌های مسئولانه شرکت‌ها در انطباق با معیارها و استانداردهای این حوزه و در ادامه تکوین سیر تحولی است که پیش‌تر ذکر شد.

معاون امور مسئولیت اجتماعی وزارت نفت تصریح کرد: امسال با توجه به فرآیندهای سال‌های پیش و از دیگر سو مطالبه شرکت‌ها مبنی بر برگزاری همایش مسئولیت اجتماعی، امور مسئولیت اجتماعی صنعت نفت برنامه‌ریزی برگزاری این رویداد اجتماعی - فرهنگی را در صورت تأمین شرایط لازم در دستور کار خود قرار داده است. بازنگری راهنمای گزارش‌دهی، توسعه و بازنگری شاخص‌های داوری و ارزیابی گزارش‌ها و برنامه‌ریزی برای تشکیل کمیته‌های علمی و اجرایی همایش از جمله این اقدام‌هاست.

فرضی از ارزیابی تأثیر اجتماعی و مسئولیت اجتماعی صنعت نفت، تدوین گزارش پایداری، تجربه‌ به‌کارگیری فرآیندهای منجر به اقدام در حوزه مسئولیت‌های اجتماعی طرح‌های غرب کارون، نقش کمیته‌های CSR در حکمرانی پایدار شرکت، مسئولیت اجتماعی راهبردی شرکتی و اقدام‌های مرتبط در شرکت‌های دانمارکی، مسئولیت اجتماعی شرکتی و مکانیسم توسعه پاک - تجارب اجرای پروژه شرکت پتروشیمی شیراز به‌منظور کاهش غلظت گاز  N۲O و NOX، تجربه مسئولیت اجتماعی بنگاه از زبان مؤلف کتاب روایت پرواز، ارزیابی آثار چیست و چه پیوندی با مسئولیت اجتماعی شرکتی دارد؟ و تشریح راهبردهای مسئولیت اجتماعی در صنعت پتروشیمی به‌عنوان اهم مسائل نشست‌های تخصصی دبیران کمیته‌های ماش یاد کرد و افزود: این ۹ نشست تخصصی از اواخر پارسال تاکنون به‌صورت ماهیانه و در بستر وب برگزار شده است.

وی اعلام کرد: همچنین با توجه به نقش پررنگ و مهم اطلاع‌رسانی در ایجاد بستر پاسخ‌گویی و شفافیت (به‌عنوان دو رکن اصلی مسئولیت اجتماعی)، تارنمای (csr.mop.ir) در پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نفت ایجاد شده است تا با انعکاس آخرین اخبار حوزه مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، قوانین و مقررات، راهنمای گزارش‌دهی، اسناد بالادستی مرتبط و نمونه گزارش‌های پایداری گام مؤثری در زمینه اطلاع‌رسانی، آموزش و ترویج مسئولیت اجتماعی بردارد. در همین زمینه چهار شرکت اصلی و برخی شرکت‌های تابع نیز برای اختصاص یک بخش مستقل در تارنمای خود، زمینه را برای اطلاع ذی‌نفعان و عموم جامعه از فعالیت‌های انجام‌شده حوزه مسئولیت اجتماعی و نیز درج گزارش‌های پایداری فراهم آورده‌اند.

نهادسازی

معاون امور مسئولیت اجتماعی وزارت نفت همچنین یادآور شد: در زمینه نهادسازی هم اقدام‌هایی انجام شده است. از جمله آنکه با تشکیل دبیرخانه مسئولیت اجتماعی، انتخاب دبیران و تشکیل کمیته‌های ماش، تاکنون ۱۰ شرکت در مجموعه شرکت ملی نفت ایران، ۵۰ شرکت در مجموعه شرکت ملی گاز ایران، ۱۵ شرکت در مجموعه شرکت ملی صنایع  پتروشیمی ایران و ۱۰ شرکت در مجموعه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران نسبت به تشکیل کمیته یادشده اقدام کرده‌اند.

فرضی گفت: افزون بر آن، در شرکت‌های زیرمجموعه یا تابع شرکت ملی نفت ایران ۱۳ نفر، شرکت ملی گاز ایران ۴۹ نفر، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران ۱۰ نفر و شرکت ملی صنایع پتروشیمی ۶۰ نفر به‌عنوان دبیر کمیته‌های ماش معرفی شده‌اند، همچنین مقرر شد شرکت‌ها در صورت نیاز نسبت به تشکیل دبیرخانه در سقف سمت‌های موجود اقدام کنند.

وی به امضای تفاهم‌نامه همکاری میان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی و معاونت اجتماعی صنعت نفت در زمینه ایجاد گروه مطالعات اجتماعی - فرهنگی نفت به‌منظور بررسی، احصا و حل نیازها و چالش‌های اجتماعی این صنعت، تخصیص چند دوره پسادکترا از سوی این دانشگاه به طرح‌های مطالعاتی - اجرایی وزارت (با اولویت مطالعه و اجرای نظام‌نامه مسئولیت اجتماعی وزارت) و ارائه خدمات مطالعاتی و اجرایی به فعالیت‌ها و پروژه‌های مرتبط با شرکت‌های اصلی، فرعی و تابع نفت اشاره و ابراز امیدواری کرد که در آینده این تفاهم‌نامه جنبه اجرایی پیدا کند.

معاون امور مسئولیت اجتماعی وزارت نفت درباره چشم‌انداز لازم برای پیشبرد و بهبود روند فعالیت‌های آینده مرتبط با مسئولیت اجتماعی در سطح صنعت نفت بیان کرد:  اگر به‌دنبال تحول در نگاه و عملکرد نسبت به مفاهیم اساسی مسئولیت اجتماعی هستیم این مهم باید در سطوح ملی، سازمانی و فردی تغییرات ایجاد کند و تعمیق و گسترش یابد.

وی ادامه داد: در سطح ملی، سازمان ملی استاندارد (با مشارکت و عضویت وزارت نفت در کمیسیون عالی مسئولیت اجتماعی) نخستین گام را در مسیر نظام‌مند و بومی‌ کردن مسئولیت اجتماعی با تدوین راهنمای مسئولیت اجتماعی برداشته است.

فرضی افزود: در سطح سازمانی بیشترین نقش متوجه مدیران، مسئولان و دست‌اندرکاران به‌ویژه مدیران عامل شرکت‌ها، مشاوران اجتماعی شرکت‌های اصلی و اعضای کمیته‌های CSR شرکت‌هاست که افزون بر باور به تأثیر مسئولیت اجتماعی در تقویت فضای کسب‌وکار شرکت، سازوکار نهادینه شدن فرآیند مسئولیت اجتماعی را فراهم کنند.

معاون امور مسئولیت اجتماعی وزارت نفت به تغییرات ایجادشده در سطوح فردی اشاره و تصریح کرد: در این سطح گسترش اخلاق حرفه‌ای در سازمان به‌گونه‌ای که تک‌تک اعضا افزون بر انجام وظایف مقرر و ذاتی واحد ذی‌ربط، خود را نسبت به مسئولیت سازمان در قبال جامعه و محیط زیست شریک دانسته و خود منتقد و متذکر و عامل اجرای آن باشند، می‌تواند ضامن پیشبرد و توسعه مفهوم CSR در سازمان باشد.

فرضی در پایان به روزآمد شدن نظام‌نامه مسئولیت‌های اجتماعی صنعت نفت اشاره و از آن به‌عنوان عاملی برای بهبود روند فعالیت‌های آینده یاد کرد و گفت: دریافت نظرهای همه شرکت‌ها و مشارکت آنان در تدوین ویرایش جدید ضامن بهبود نسبی این سند خواهد بود. ارائه برنامه‌ برای اجرای پروژه‌های مسئولیت اجتماعی و استقلال شرکت‌ها در تخصیص بودجه، می‌تواند نقشی اساسی در توزیع قدرت، افزایش اعتماد محلی و کاهش ریسک‌های تولید را در پی داشته باشد، همچنین تدوین سیاست‌های مداخله و چگونگی مشارکت پیمانکاران و شرکت‌های بخش خصوصی در انجام پروژه‌های ماش و توجه به ماهیت پایداری، تجمیع پیوست‌های محیط‌زیستی و اجتماعی و انجام آن پیش از آغاز پروژه‌ها، کاهش فاصله‌ میان اقدام‌های انجام‌شده و درخواست‌های ساکنان پیرامونی را به‌دنبال خواهد داشت.