به گزارش شانا به نقل از ایرنا، زهیر اصفهانی اظهار کرد: در ماه‌های ابتدایی دولت سیزدهم، سه رخداد اقتصادی و راهبردی در کشور شکل گرفته که نخستین رخداد، امضای قرارداد شانگهای و مزایای اقتصادی حاصل از آن بوده، دومین رخداد افزایش صادرات نفتی کشور به یک میلیون بشکه بوده و سرانجام، سومین رخداد مربوط به سوآپ نفتی ایران ذیل قرارداد سه‌جانبه میان ایران، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان است.
وی قرارداد سوآپ گازی را از موفقیت‌های دستگاه دیپلماسی اقتصادی دولت دانست و گفت: با توجه به اینکه یک طرح ترانزیتی به اسم محور لاجورد با همکاری افغانستان، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان به‌منظور دور زدن ایران، همچنین اتصال افغانستان با اروپا شکل گرفته بود، قرارداد سه‌جانبه میان ایران، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان توانست دوباره همکاری‌های منطقه‌ای ذیل محور ایران به‌عنوان یکی از کشورهای باثبات در منطقه را تقویت کند. هرچند طرف‌های اروپایی به‌دنبال حذف ایران از مناسبات ارتباطی در حوزه اتصال اروپا به منطقه هستند اما این‌گونه همکاری‌ها، نقطه قوتی برای شکست طرح حذف ایران از مناسبات اقتصادی در منطقه بوده است.
اصفهانی افزود: از طرف دیگر نباید فراموش کنیم که فراتر از مزایای اقتصادی که بارها در رسانه‌ها مطرح شده، شاهد یک تغییر نگرش در حوزه ابعاد سیاسی و امنیتی نیز هستیم. همسویی و وابستگی متقابل سیاسی ذیل محورهای اقتصادی از رخدادهای مثبت قرارداد سوآپ گازی است که می‌تواند تنش‌های منطقه‌ای را تعدیل کند. نوع نگرش و پارادایم فکری صحیح در میان دیپلمات‌های اقتصادی دولت آیت‌الله رئیسی مبنی بر رقابت همراه با همکاری چندجانبه یکی از عوامل موفقیت‌آمیزی بوده که توانسته این نتایج را تا به امروز رقم بزند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین به سهل‌انگاری وزیر نفت دولت روحانی اشاره کرد و یکی از عوامل پسرفت ایران در حوزه تأمین منابع گازی را سیاست‌های نادرست بیژن زنگنه دانست و اظهار کرد: متأسفانه دولت روحانی پس از امضای برجام در سال ۹۴ دچار یک نوع توهم خودبزرگ‌بینی شده و رویکرد منطقه‌ای و حتی نگاه به شرق را از کل سیاست‌گذاری دولتی حذف کرد، همین موضوع سبب شده بود تا با وجود تهاتر گازی در قبال کالا که با ترکمنستان شکل گرفته بود، این تهاتر از سوی شخص وزیر نفت حذف شود و با ماجراجویی‌های زنگنه کار به جایی برسد که دولت ترکمنستان از ایران در قبال پرداخت نشدن تعهدها شکایت کند و ایران مجبور به پرداخت غرامت ۲ میلیارد دلاری شد. این خسارت بزرگی که شخص زنگنه به اقتصاد و حتی ماهیت دیپلماسی ایران زده تا به امروز نیز غیرقابل‌جبران است.
اصفهانی همچنین به آثار همسو با قراردادهای منطقه‌ای همچون سوآپ گازی به‌عنوان عاملی برای موفقیت در مذاکرات هسته‌ای اشاره کرد و گفت: یکی از منافع اصلی این قرارداد، پایداری شبکه گازی بوده، اما نمی‌توان از ابعاد فرامنطقه‌ای این قرارداد نیز چشم‌پوشی کرد. به‌طور طبیعی گسترش همکاری‌های منطقه‌ای سبب شکست تحریم‌های کشورهای اروپایی و آمریکا خواهد شد و این کریدور خوبی که در منطقه شکل گرفته یک پیام روشن را در آستانه مذاکرات هسته‌ای به همراه دارد و آن پیام، این است که پروژه ایران‌هراسی برای عدم همکاری اقتصادی با ایران با شکست مواجه شده است.
این کارشناس مسائل بین‌الملل، نگاه متوازن دیپلماسی اقتصادی در دولت سیزدهم را یکی از نقاط قوت این دولت دانست و گفت: با رویکرد دولت جدید، کشورهای منطقه به‌خوبی دریافته‌اند که دولت آیت‌الله رئیسی بر کریدورهای منطقه‌ای تمرکز داشته و نگاه متعادل به غرب و شرق را به‌طور هم‌زمان در دستور کار خود قرار داده است. متأسفانه در دولت پیشین با وجود پیشنهاد کشور چین برای امضای قرارداد ۲۵ ساله اقتصادی در سال ۹۴، این پیشنهاد تا سال ۹۸ بدون دلیل موجهی از سوی دولت روحانی مسکوت باقی ماند و همین امر، بسیاری از ظرفیت‌های همکاری اقتصادی را از ایران گرفت.
وی اظهار کرد: نوع نگاه تک‌جانبه در دولت روحانی با هیچ منطق دیپلماسی در جهان قابل ارزیابی نیست زیرا راهبرد همه کشورهای دنیا بر اساس منافع ملی شکل گرفته و در همین راستا هیچ‌گاه همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد قرار نمی‌دهند.
اصفهانی تصریح کرد: خود کشور روسیه ضمن همکاری‌های راهبردی خود با چین، نگاه به غرب و کشورهای اروپایی را در دستور کار خود قرار داده و سعی کرده همکاری‌های اقتصادی خود را در سراسر جهان گسترش دهد. آنچه مشخص شده این است که در دولت آیت‌الله رئیسی سه اصل اساسی در سیاست‌های اقتصادی یعنی عزت، حکمت و مصلحت به‌خوبی رعایت شده و با جدیت در حال پیگیری در همه حوزه‌های اقتصادی و دیپلماسی است.
نظر شما