شرکت نفت مناطق مرکزی ایران مسئولیت توسعه، تولید، فرآورش و انتقال نفت و گاز بالغ بر ۸۵ میدان شناخته‌شده در بیش از ۱۸ استان را بر عهده دارد که شامل شرکت‌های بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی، نفت و گاز شرق، نفت و گاز غرب و منطقه عملیاتی سراجه قم می‌شود. هم‌اکنون حدود ۲۵ درصد گاز کشور در محدوده فعالیت این شرکت تولید و بخشی از آن برای مصرف در نیمه دوم سال در دو مخزن سراجه قم و شوریجه سرخس در خانگیران، ذخیره می‌شود. بر اساس تازه‌ترین گزارش منتشرشده در پایان سال ۱۴۰۳، تنها در منطقه خانگیران (به‌عنوان تنها میدان گازی در شمال شرقی کشور)، روزانه ۶۵ میلیون مترمکعب گاز تولید می‌شود که به‌منزله ۸ درصد از تولید کل گاز کشور است و نیازهای ۶ استان شمال شرقی شامل خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، گلستان، مازندران و بخشی از استان سمنان را تأمین می‌کند. این اعداد و ارقام نشان می‌دهد شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، نه‌تنها در تولید و تأمین گاز کشور نقش قابل‌توجهی دارد که در بحث مهم و راهبردی ذخیره‌سازی نیز بازیگر تأثیرگذاری است و نقش مهمی در تأمین گاز مصرفی شمال شرق کشور در زمستان برعهده دارد.
گفت‌وگوی ماهنامه ایران پترولیوم، با شیرین مهاجر، مدیر سرمایه‌گذاری و توسعه شرکت نفت مناطق مرکزی را در ادامه می‌خوانید:
اصلی‌ترین رویکرد شرکت نفت مناطق مرکزی در سال ۱۴۰۴ چه خواهد بود؟
شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، با توجه به گستردگی مناطق عملیاتی و داشتن سه شرکت بهره‌بردار در منطقه غرب، شرق و زاگرس، مسئولیت اصلی و عمده تأمین گاز کشور را در محدوده مناطق عملیاتی عهده‌دار است. بی‌شک توسعه و تولیدی کردن میدان‌های گازی، تأمین خوراک پایدار پالایشگاه‌های گازی و رفع ناترازی گازی در اولویت ما در کنار توسعه میدان‌های نفتی برای تحقق افزایش تولید برنامه هفتم توسعه قرار دارد.
با توجه به اینکه شعار سال ۱۴۰۴ سرمایه‌گذاری در تولید است، شرکت نفت مناطق مرکزی ایران هم به‌عنوان یکی از شرکت‌های تولیدی و توسعه‌ای زیرمجموعه شرکت ملی نفت ایران، تمام تلاش خود را برای افزایش تولید در دو مقوله نفت و گاز به کار گرفته است. پروژه‌های این شرکت، در سه بخش توسعه میدان‌های گازی، توسعه میدان‌های نفتی و احداث ایستگاه تقویت فشار و پروژه‌های پایین‌دستی شامل توسعه پالایشگاه گازی، احداث واحد شیرین‌سازی، مخازن ذخیره‌سازی نفت خام و... قرار دارد که همه در راستای افزایش تولید نفت و گاز کشور و نگهداشت توان تولید میدان‌های حوزه فعالیت این شرکت است.
در بخش میدان‌های گازی، توسعه به‌طور عمده شامل میدان‌هایی می‌شود که تاکنون در مدار تولید قرار نداشتند که در اصطلاح فنی در مقوله میدان‌های توسعه‌نیافته (Green Field) قرار دارند. بدیهی است که تحقق توسعه این میدان‌ها به رفع ناترازی گاز کشور و تأمین خوراک پایدار پالایشگاه‌های گازی کمک خواهد کرد. شرکت نفت مناطق مرکزی ایران، تأمین‌کننده خوراک ۵ پالایشگاه گازی کشور است و انتظار می‌رود در صورت به ثمر رسیدن تمامی این پروژه‌ها، حدود ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلیون مترمکعب گاز وارد مدار تولید شود.
درباره میدان‌های نفتی هم باید گفت که برخی از میدان‌ها، میدان‌هایی هستند که سال‌ها تولید داشته‌اند و برای نگهداشت توان تولید و افزایش بازیافت از آنها طرح‌های توسعه‌ای در نظر گرفته شده است. بعضی دیگر هم میدان‌هایی هستند که تاکنون تولید نداشتند؛ در واقع جزو میدان‌های گازی اکتشاف‌شده قرار دارند که توسعه آنها در قالب قراردادهای سرمایه‌گذاری به‌منظور ارزیابی میدان، توسعه آن و دو فاز تولید زودهنگام اجرا خواهد شد.
ارزش پروژه‌های این شرکت برای سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلار است؟
به‌طورکلی ظرفیت جذب سرمایه‌گذاری در پروژه‌های شرکت نفت مناطق مرکزی ایران که در قالب ۲۵ بسته معرفی شده، ۱۳.۵ میلیارد دلار است. اکنون تعدادی از این بسته‌های سرمایه‌گذاری، مجوزهای لازم مانند مجوز شورای اقتصاد را برای حدود ۷ میلیارد دلار از سازمان برنامه و بودجه کشور اخذ کرده‌اند و دریافت مجوز برای سایر بسته‌های سرمایه‌گذاری هم در دستور کار قرار دارد. در واقع سرمایه‌گذار می‌تواند برای هرکدام از این ۲۵ بسته اقدام کند، اما واگذاری پروژه‌هایی که مجوز سرمایه‌گذاری دریافت کردند، سریع‌تر خواهد بود. شرکت‌هایی که قصد سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفت مناطق مرکزی را دارند باید دارای توان مالی، فنی و اجرایی لازم متناسب با نوع پروژه باشند.
پروژه‌های شرکت نفت مناطق مرکزی چه جذابیتی می‌تواند برای سرمایه‌گذاران داشته باشد؟
ماهیت پروژه‌های نفتی و گازی، عمدتاً به لحاظ اطمینان خاطر از بازگشت سرمایه در کوتاه‌مدت و داشتن نرخ بازده داخلی بالای ۲۰ درصد نسبت به سایر مقوله‌های سرمایه‌گذاری، جذابیت بالایی دارند. به همین دلیل است که پروژه‌های شرکت ملی نفت ایران با توجه به پایین بودن هزینه تمام‌شده اجرا، از بازگشت سرمایه بالایی برخوردار است.
هرچند بسیاری از موارد توسعه، به رفع تحریم‌ها گره خورده است، اما باید گفت به لحاظ قراردادی و سرمایه‌گذاری، پروژه‌های جاری و خوبی داریم که در مقایسه با بسیاری از کشورها، برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی جذاب خواهد بود. از این رو شرکت نفت مناطق مرکزی از حضور سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی برای اجرای پروژه‌های خود استقبال می‌کند. از سوی دیگر با توجه به تجربه‌هایی که در اجرای قراردادهای IPC و EPCF کسب کرده‌ایم، قطعاً می‌توانیم تعامل مناسبی با سرمایه‌گذاران خارجی داشته باشیم، ضمن اینکه در شرایط فعلی، با توجه به اقدام‌هایی که شرکت ملی نفت ایران برای جذب سرمایه‌گذاری در این صنعت اندیشیده است، فرآیند واگذاری و اجرای پروژه‌ها تسریع شده و تسهیل یافته است.
در بسته‌های معرفی‌شده به مسئله استفاده از فناوری‌های نوین هم اشاره شده است؟
بخشی از قراردادهای توسعه میدان‌ها، انتقال فناوری‌های جدید است و در قراردادهای جدید نفتی پیوستی در این خصوص لحاظ شده و بسته به نوع پروژه و فعالیت اجرایی آن مقوله، استفاده از هوش مصنوعی هم می‌تواند یکی از گزینه‌هایی باشد که شرکت سرمایه‌گذار در راستای رصدکردن وضعیت مخزن، چاه‌ها و مقدار تولید، پیشنهاد دهد. هرچند در شرح کار اولیه قراردادهای توسعه میدان‌ها، کلیات لحاظ می‌شود، اما گزینه‌ای در قراردادها وجود دارد که استفاده از فناوری و دانش روز، جزو تعهدات سرمایه‌گذاران است. از طرفی، ما شرکت‌ها را به استفاده نوع خاصی از فناوری محدود نمی‌کنیم و دست سرمایه‌گذاران را باز می‌گذاریم تا با توجه به شرایط، ظرفیت‌ها و چالش‌های میدان‌ها، از فناوری‌های جدید در راستای توسعه میدان استفاده کنند. از ویژگی‌های جذاب قراردادهای جدید نفتی، قابلیت بازنگری شرح کار و به‌روزسانی آن بر اساس نتایج حاصل از میدان در راستای تولید صیانتی و افزایش بهره‌وری است.
نظر شما