به گزارش خبرنگار شانا، هنوز ساعت ۱۰ نشده بود و حاضران در مراسم افتتاحیه بیست‌ونهمین نمایشگاه صنعت نفت بودند. مردی با چهره آشنا، با همان تشریفات و حفاظت خاص نهاد ریاست جمهوری پا به نمایشگاه گذاشت؛ بی‌هیاهو، بی‌تبلیغ. رئیس‌جمهوری، مسعود پزشکیان، از درب سالن ۳۸B وارد شد؛ نه برای تماشا که برای دیدن. فرق است میان این دو؛ تماشا، نگاهی است سطحی و گذرا، اما دیدن، دقیق شدن است، لمس کردن با چشم و دل. چنان با دقت از همان غرفه اول به صحبت‌های مسئولان شرکت‌های حاضر در سالن گوش می‌کرد که تعجب مدیران نفتی حاضر در جمع را به خود جلب کرد.
سالن ۳۸B، پر بود از توان بومی‌سازی، جایی که شرکت‌های دانش‌بنیان با دست‌های خالی ولی دل‌های پرامید، آمده بودند تا نشان دهند صنعت نفت دیگر منتظر خارجی‌ها نیست؛ از قطعات توربین و تجهیزات حفاری گرفته تا فناوری‌های نوین پردازش داده. هر غرفه، روایتی بود از تلاشی شبانه‌روزی برای خودکفایی. پزشکیان اما عجله‌ای نداشت. اگرچه همراهان حفاظتی‌اش مدام زیرلب زمزمه می‌کردند که «وقت محدود است» و «برنامه فشرده است»، انگار زمان برای او متوقف شده بود. هرجا که می‌رفت، می‌ایستاد، گوش می‌داد، سؤال می‌پرسید. گاهی به وزیر نفت اشاره می‌کرد که «این را پیگیری کن» یا «مشکل اینها باید حل شود.»
در برابر یکی از غرفه‌ها، جوانی با هیجان از فناوری جدیدی گفت که در دانشگاه رشد کرده و حالا در شرکت‌شان تجاری‌سازی شده است. پزشکیان با لبخندی پدرانه گوش داد و بعد گفت: «باید ارتباط بین دانشگاه و صنعت بیشتر شود. ما هرجا که موفق شدیم، همین پیوند برقرار بوده است.»
رئیس‌جمهوری نه فقط شنونده که همراه بود. وقتی مهندسی از دغدغه‌های تأمین مالی گفت، وقتی دیگری از مشکلات ثبت سفارش قطعات گفت، پزشکیان بی‌پاسخ نگذاشت، راهکار خواست.
هلدینگ گروه گسترش نفت و گاز پارسیان؛ در مسیر کاهش انتشار کربن
در میان ازدحام و هیاهوی نمایشگاه، رئیس‌جمهوری وارد غرفه هلدینگ گروه گسترش نفت و گاز پارسیان شد. نگاه تیزبینش روی طرح‌های ارائه‌شده لغزید و روی مسئله جمع‌آوری گازهای همراه مکث کرد. مسئولان شرکت توضیح دادند که این طرح زیرمجموعه پروژه کاهش انتشار کربن است و باید هرچه سریع‌تر اجرایی شود.
پزشکیان تأکید کرد که پس از انجام کار، نتیجه آن مستقیم به وزیر نفت و خودش اطلاع داده شود تا امکان حمایت‌های لازم فراهم شود. «دولت در کنار مجموعه نفت و گاز داخلی خواهد بود»، این جمله‌ای بود که رئیس‌جمهوری به‌عنوان تضمین همکاری بیان کرد.
انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی؛ مسیر توسعه و مسئولیت اجتماعی
در میان هیاهوی سالن ۳۸B نمایشگاه، رئیس‌جمهوری وارد غرفه انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی شد. احمد مهدوی، رئیس انجمن، با صدایی محکم از تلاش‌های این مجموعه گفت. تلاش‌هایی که در راستای برنامه پیشرفت هفتم، اهداف صنعت پتروشیمی را دنبال می‌کند.
رئیس‌جمهوری با شناختی دقیق از نقش این صنعت در اقتصاد کشور، دستورهای لازم برای تسریع در روند توسعه صنایع پتروشیمی را صادر کرد. یکی از مهم‌ترین دستورها، تأمین خوراک پایدار و رفع موانع موجود بود؛ موضوعی که بارها از سوی فعالان این حوزه مطرح شده بود. شاید نقطه اوج این بازدید، زمانی بود که مهدوی از نقش پتروشیمی‌ها در حوزه مسئولیت اجتماعی سخن به میان آورد.
پزشکیان ناگهان مکث کرد، نگاهش را از روی طرح‌های پیش رو برداشت و با صدای بلند گفت: آینده کشور در دستان بچه‌های ایران و جوانان است. همان‌جا تأکید کرد که صنایع پتروشیمی باید در مسئولیت اجتماعی خود به ساخت مدارس بیشتر توجه کنند، مدارسی در شأن فرزندان این سرزمین. این سخنان چنان تأثیرگذار بود که مهدوی بی‌درنگ قول داد این کار را در اولویت انجمن قرار دهد.
پتروفرهنگ؛ گام‌های بلند در صنعت انرژی
در غرفه پتروفرهنگ، محور اصلی صحبت‌ها تولید شش نوع محصول راهبردی و فعالیت در حوزه انرژی خورشیدی بود. رئیس‌جمهوری با دقت گوش سپرد و وقتی بحث طرح‌های پایین‌دستی، آنهایی که زنجیره ارزش افزوده را در مناطق عسلویه، مکران و پارسیان تکمیل می‌کنند، به میان آمد، با استقبال از این اقدامات گفت: مقدمات کار را فراهم کنید، ادامه بدهید. حوزه انرژی خورشیدی نیز زمینه خوبی است، این مسیر را با قدرت ادامه دهید. همچنین، در مورد قیمت خوراک پیشنهادی تأکید کرد که این پیشنهاد باید بر اساس بهره‌وری تدوین شود، نه صرفاً حمایتی و یارانه‌ای.
شرکت پتروسازه مبین؛ پایان گازهای مشعل
ایستگاه بعدی، غرفه شرکت پتروسازه مبین بود. رئیس‌جمهوری پرسید: طرح‌های شما برای گازهای مشعل چه زمانی به بهره‌برداری می‌رسد؟ مدیرعامل با اطمینان پاسخ داد: با راه‌اندازی طرح‌های ما، روزانه ۸ میلیون مترمکعب گازهای مشعل فازهای پارس جنوبی جمع‌آوری و به مدار تولید پالایشگاه بیدبلند بازگردانده می‌شود. رئیس‌جمهوری توصیه کرد که این پروژه حتماً زودتر وارد فاز عملیاتی شود.
شرکت سرمایه‌گذاری توسعه کاتالیست؛ بهره‌برداری از گرمای دودکش‌ها
در غرفه شرکت سرمایه‌گذاری توسعه کاتالیست، میثم خادمیان درباره تولید ۲۰ نوع کاتالیست هیدروتریتینگ توضیح داد که با همکاری پارک فناوری نفت و ظرفیت سالانه ۲۰۰۰ تن تولید می‌شود، اما آنچه رئیس‌جمهوری را به فکر فرو برد، طرحی بود که کنترل و استفاده از گازهای آلاینده حاصل از گازسوزی نیروگاه‌ها را امکان‌پذیر می‌کرد.
خادمیان گفت: ما می‌توانیم از گرمای دودکش‌ها، انرژی تولید کنیم! این ایده چنان برای رئیس‌جمهوری و وزیر نفت جذاب بود که دستور فوری تشکیل جلسه‌ای در روز شنبه (۲۰ اردیبهشت) برای بررسی امکان همکاری مشترک بین این شرکت و هلدینگ غدیر را صادر کرد.
پتروفن؛ تولید ماده شیمیایی MDI در شیراز
در غرفه پتروفن، خدابخش، یکی از مدیران این شرکت، محصول تازه‌تولیدشده‌ای را معرفی کرد: ماده شیمیایی MDI که تولید آن در داخل کشور به لطف حمایت‌های شرکت ملی گاز ایران ممکن شده است. او درخواست کرد که دولت در توسعه این مجموعه کمک کند و رئیس‌جمهوری نیز پاسخ داد: حتماً حمایت می‌کنیم.
زیدون کوش؛ ۴۰ سال تجربه در پروژه‌های EPC
در غرفه شرکت زیدون کوش، نصرالله خادمی، مدیرعامل این شرکت، درمورد سابقه اجرای پروژه‌های EPC توضیح داد. رئیس‌جمهوری پس از شنیدن توضیحاتی درباره پروژه‌های EPC و سابقه ۴۰ ساله شرکت، با تشکر ویژه، انرژی تازه‌ای به جمع تزریق کرد، چنانکه خستگی از تن پیرمرد به در شد.
هلدینگ پتروانرژی؛ بویلرهای واترتیوپ هیدروژن‌سوز
در غرفه پترو انرژی، فرشاد منوچهری توضیح داد که آنها برای نخستین بار در کشور بویلرهای واترتیوپ هیدروژن‌سوز را ساخته‌اند. این بویلرها به‌جای آنکه هیدروژن فلرها را بسوزانند، آن را به سوخت تبدیل و بخار حاصل را برای تولید برق استفاده می‌کنند. رئیس‌جمهوری دستور داد که در سایر پروژه‌های پتروشیمی نیز این تکنولوژی موردبررسی قرار گیرد تا اگر مانعی برای اجرای آن وجود دارد، برطرف شود.
گروه کیمیا؛ از پتروشیمی تا داروسازی
ایستگاه پایانی بازدید، گروه کیمیا بود؛ شرکتی که توسعه زنجیره پتروشیمی در حوزه داروسازی را هدف قرار داده است. بهزاد محمدی، یکی از مدیران ارشد این گروه، توضیح داد که گروه کیمیا اولین هلدینگ ایرانی است که محصولات پتروشیمی را برای داروسازی تولید می‌کند. رئیس‌جمهوری پس از شنیدن این توضیحات، توصیه کرد که شرکت در توسعه کار خود از شرکت‌های دانشی بهره بگیرد، زیرا ارزش افزوده این مسیر چنان بالاست که تا ۷۰ برابر نسبت به خوراک اولیه افزایش پیدا می‌کند.
بازار داغ عکس یادگاری نفتی‌ها با رئیس‌جمهوری
پزشکیان در خلال بازدید، بارها و بارها بر توان داخلی تأکید کرد. گفت: در این سال‌ها ثابت شده است که تحریم ما را متوقف نمی‌کند، بلکه ما را به خودباوری نزدیک‌تر می‌کند. این شرکت‌ها، این جوان‌ها، همان سرمایه‌هایی هستند که باید قدرشان را دانست.
همراهی وزیر نفت نیز درخور توجه بود. در تمام طول مسیر، محسن پاک‌نژاد کنار رئیس‌جمهوری حرکت می‌کرد. هرجا لازم بود توضیح می‌داد، معرفی می‌کرد و تلاش داشت توانمندی شرکت‌ها را به‌درستی نشان دهد. پزشکیان نیز بارها خطاب به او تأکید کرد که این ظرفیت‌ها باید در پروژه‌های کلان دیده شود.
از کنار هر غرفه که عبور می‌کرد، عکس‌هایی هم گرفته می‌شد، اما نه از آن دست عکس‌های رسمی با نگاه‌های خشک و ژست‌های بی‌روح. گاه رئیس‌جمهوری خودش پیش‌قدم می‌شد. با همان لبخند گرم و بی‌تکلّف، دست روی شانه مهندسی می‌گذاشت و می‌گفت: بیا یک عکس باهم بگیریم. این روزها باید ثبت شود.
در یک غرفه، مهندس جوانی که دستگاهی برای پایش هوشمند میدان‌های نفتی طراحی کرده بود، با چشمانی که از دیدن رئیس‌جمهوری می‌درخشید، گفت: این نخستین بار است که یک رئیس‌جمهور به حرف ما این‌طور گوش می‌دهد. جمله‌ای که اگرچه کوتاه بود، اما نشان می‌داد بازدید امروز، چیزی بیش از یک تشریفات رسمی است.
همدلی پزشکیان برای حل موانع قانونی
پزشکیان نه‌تنها گوش می‌داد، بلکه هم‌دل بود. وقتی یکی از غرفه‌داران از مشکلات صدور ضمانت‌نامه بانکی گفت، چهره‌اش در هم رفت. پرسید: چرا باید شرکتی که کار کرده است و نمونه دارد، نتواند وام بگیرد؟ اینها فقط حرف نبود، در چهره‌اش نشانه‌ای از اراده برای تغییر دیده می‌شد.
رفتار پزشکیان به سبک همان مدیران نفتی دغدغه‌مند بود. او ساده بود، خاکی بود و نگران. نگران اینکه این ظرفیت‌ها، این توانایی‌ها پشت درهای بسته بمانند. به همین خاطر بود که بارها گفت: «ما باید به داخل تکیه کنیم. این نمایشگاه نشان داد که می‌توانیم.»
بازدید حدود دو ساعت طول کشید، اما در این دو ساعت، نه فقط رئیس‌جمهوری از غرفه‌ها بازدید کرد که اعتمادبه‌نفس تازه‌ای در دل شرکت‌ها جوانه زد. حضور پزشکیان، تلنگری بود بر مسئولان که سیاست باید به صنعت نزدیک‌تر شود.
در پایان بازدید، وقتی رئیس‌جمهوری سالن را ترک می‌کرد، هنوز صدا و حرف‌هایش در گوش غرفه‌داران بود. یکی می‌گفت: کاش همیشه این‌طور به ما سر بزنند، نه فقط ایام نمایشگاه. دیگری می‌گفت: حرف‌هایش دلگرم‌مان کرد. شاید همین کافی باشد که یک بازدید، تبدیل شود به انگیزه‌ای جمعی برای ساختن آینده‌ای که به‌دست خودمان بنا می‌شود.
جواد اصغری
نظر شما