به گزارش خبرنگار شانا، محمد نظیفی امروز (سه‌شنبه، هفتم مرداد) در نشستی خبری ضمن تبریک روز خبرنگار و قدردانی از تلاش‌های اصحاب رسانه در پوشش تحولات حوزه انرژی با اشاره به اهمیت راهبردی صنعت نفت و گاز در اقتصاد ملی گفت: ایران با در اختیار داشتن منابع عظیم انرژی فسیلی، سابقه‌ای بیش از یک قرن در حوزه نفت و گاز دارد. اکتشاف میدان نفتی مسجدسلیمان، به‌عنوان نخستین میدان نفتی خاورمیانه، نقطه آغاز صنعت انرژی مدرن در ایران است.
وی افزود: با وجود ظرفیت‌های غنی، متأسفانه به‌دلیل سوءمدیریت در تخصیص و مصرف منابع، کشور از ایفای نقش مؤثر در بازارهای انرژی منطقه فاصله گرفته و حتی در تأمین نیاز داخلی نیز دچار چالش شده‌ایم. این وضع در حوزه آب نیز به‌دلیل فقر طبیعی منابع، به شکل حادتری نمایان است.
بازار، تنها راه‌حل ناترازی انرژی
مدیرعامل بورس انرژی تأکید کرد: اعتقاد ما در بورس انرژی این است که تنها راهکار پایدار برای تراز کردن حوزه‌های منابع، سازوکار بازار است. بورس انرژی این وظیفه را دارد که با ایجاد بستر شفاف، رقابتی و قابل دسترس، امکان تعامل بهینه میان عرضه و تقاضا را فراهم آورد.
به گفته نظیفی، بورس انرژی ایران تاکنون بازارهای متعددی را در زمینه حامل‌های انرژی شامل نفت، گاز و مشتقات آن، بازار برق در تابلوهای مختلف (عادی، سبز، آزاد)، بازار آب‌های نامتعارف و ابزارهای مالی و مشتقه مربوط به این حوزه‌ها راه‌اندازی کرده است.
وی از راه‌اندازی ابزارهای مرتبط با بهره‌وری و توسعه پایدار خبر داد و اظهار کرد: ابزارهایی چون گواهی‌های صرفه‌جویی در حوزه برق و گاز هم‌اکنون قابل معامله‌اند. در حوزه آب نیز این ابزار در اختیار شرکت‌های آب و فاضلاب قرار گرفته و راه‌اندازی بازار کربن نیز با همکاری سازمان محیط زیست در دست اقدام است.
رشد ۲۶ درصدی معاملات انرژی در سال ۱۴۰۳
مدیرعامل بورس انرژی از رشد ۲۶ درصدی معاملات انرژی در چهار ماهه امسال و سهم بالای بازارهای هیدروکربوری در ارزش کل معاملات خبر داد و گفت: در چهار ماه امسال، مجموع ارزش معاملات بورس انرژی به ۱۲۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. از این مقدار ۸۵ هزار میلیارد تومان مربوط به بازارهای هیدروکربوری، ۲۶ هزار میلیارد تومان بازار برق و بیش از ۴.۲ هزار میلیارد تومان مربوط به گواهی‌های صرفه‌جویی، ابزارهای مالی و مشتقات بوده است.
نظیفی ادامه داد: ارزش کل معاملات بورس انرژی در سال ۱۴۰۲، بالغ بر ۳۳۰ هزار میلیارد تومان بود که از این میان، ۲۸۰ همت به بازارهای هیدروکربوری و ۱۹ همت به بازار برق اختصاص داشت. نزدیک به ۲۰ همت نیز مربوط به ابزارهای مالی و گواهی‌های صرفه‌جویی بود.
رینگ بین‌الملل؛ نقطه قوت معاملات نفت و گاز
وی گفت: بازار هیدروکربوری با سهمی بیش از ۸۰ درصد، بیشترین ارزش معاملات را در بورس انرژی به خود اختصاص داده و حدود ۷۰ درصد آن در رینگ بین‌الملل انجام شده است. در این رینگ، معاملات به‌صورت ریالی و دلاری انجام می‌شوند.
مدیرعامل بورس انرژی افزود: پارسال گاز مایع با بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان، نفتا با ۳۵ هزار میلیارد تومان و نفت سفید با ۲۲ هزار میلیارد تومان، بیشترین حجم معاملات رینگ بین‌الملل را به خود اختصاص دادند. در رینگ داخلی نیز محصولاتی مانند نفت سفید، متانول و نفتای سنگین جزو اقلام پرمعامله بوده‌اند.
معاملات برق و آب؛ حرکت به‌سوی تنوع و بهره‌وری
نظیفی با اشاره به معاملات حوزه برق گفت: سال گذشته ۱۸ میلیون مگاوات‌ساعت برق فیزیکی با ارزش ۵۴۰۰ میلیارد تومان و ۹۹ میلیون مگاوات‌ساعت برق مشتقه با ارزش بیش از ۱۱ هزار میلیارد تومان در بورس انرژی معامله شد، همچنین ۶۶۰ هزار مگاوات‌ساعت برق سبز نیز به ارزش بالغ بر ۲۶۰۰ میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت.
وی در حوزه آب‌های نامتعارف گفت: امسال بیش از ۳۰۰ هزار مترمکعب آب از سوی شرکت آب و فاضلاب تهران در بورس انرژی عرضه و معامله شده و خریداران اصلی آن صنایع و شهرداری‌ها بوده‌اند. این بازار نوپا است و انتظار داریم با توسعه گواهی صرفه‌جویی آب و اوراق سلف پروژه‌های آب‌شیرین‌کنی، رشد چشمگیری داشته باشد.
۱۵ همت تأمین مالی در سال گذشته از مسیر بورس انرژی
مدیرعامل بورس انرژی با اشاره به نقش بورس انرژی در تأمین مالی پروژه‌ها گفت: پارسال حدود ۱۵ هزار میلیارد تومان تأمین مالی از طریق ابزارهای بورس انرژی انجام شد و امسال تاکنون این رقم به ۶ هزار میلیارد تومان رسیده است.
افق‌های پیش رو؛ مرجعیت و توسعه بازار
نظیفی به اهداف راهبردی این نهاد اشاره کرد و افزود: ایجاد مرجعیت برای تابلوهای بورس انرژی، افزایش عمق و ارزش بازارهای موجود، توسعه ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری، ارتقای زیرساخت فناوری بازار انرژی، گسترش تعاملات بین‌المللی و مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی مهم‌ترین اهداف این نهاد هستند.
وی ادامه داد: افزایش سهم بازار بورس انرژی در معاملات برق کشور تا سطح ۶۰ درصد، توسعه معاملات نفت خام، گازوئیل، بنزین و آب با استفاده از گواهی سپرده و ارتقای کیفیت و کمیت گزارش‌های آماری نیز در دستور کار قرار دارند.
مدیرعامل بورس انرژی همچنین به تعاملات مثبت بورس انرژی با نهادهای حاکمیتی و سیاستگذار اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون همکاری مؤثری با کمیسیون اقتصادی مجلس، کمیسیون اقتصادی دولت، وزارتخانه‌های نفت، نیرو، اقتصاد و سایر ارگان‌های مرتبط در جریان است که امید می‌رود به توسعه پایدار بازار انرژی کشور منجر شود.
عرضه گواهی صرفه‌جویی گازوئیل در بورس انرژی در آینده نزدیک
نظیفی با اشاره به برنامه‌های آتی بورس انرژی در خصوص اضافه شدن محصولات جدید از ورود گواهی صرفه‌جویی گازوئیل به تابلوی معاملات خبر داد و اظهار کرد: مسئله چند نرخی بودن گازوئیل از چالش‌های مهم اقتصاد کشور است و انتظار می‌رود با عرضه گواهی صرفه‌جویی، بخشی از این مشکل کاهش یابد. برنامه‌ریزی شده است گواهی صرفه‌جویی گازوئیل تا یک ماه آینده در تابلو بورس قابل معامله باشد و همچنین زمینه عرضه گازوئیل در بازار اسپات نیز فراهم شود.
وی با تأکید بر لزوم اراده جدی‌تر وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران در توسعه ابزارهای مالی مرتبط با نفت گفت: گواهی سپرده نفت خام از جمله ظرفیت‌هایی است که زیرساخت و دستورعمل آن پیش‌تر در بورس انرژی فراهم شده است.
مدیرعامل بورس انرژی با اشاره به توانمندی بازار برای عرضه این ابزار در رینگ داخلی و بین‌الملل تصریح کرد: دغدغه‌ها در این زمینه اقتصادی نیست بلکه بیشتر به مسائل حقوقی، تحریم‌ها و مقررات بین‌المللی بازمی‌گردد. بورس انرژی آماده است تا با همکاری نهادهای ذی‌ربط، بستر مطمئن و قانونی را برای توسعه این ابزارها و رفع نگرانی‌های فعالان صنعت فراهم کند.
نظر شما