پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد در پهنه خراسان رضوی و در قلب دشت‌های سرسبز سرخس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز تولید و فرآورش گاز کشور، نقشی بی‌بدیل در تأمین انرژی ایفا می‌کند. این پالایشگاه که سال‌هاست نماد پایداری و خودکفایی در صنعت گاز به‌شمار می‌رود هر سال با اجرای تعمیرات اساسی منظم و برنامه‌ریزی شده، ضریب اطمینان تولید را افزایش می‌دهد و زمینه تأمین پایدار سوخت زمستانی کشور را فراهم می‌سازد.
بهار ۱۴۰۴ برای این مجموعه، فصل تازه‌ای از تلاش و همدلی بود. تعمیرات اساسی پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد طبق برنامه و با حضور گسترده نیروهای متخصص انجام شد؛ پروژه‌ای بزرگ که با تکیه بر توان داخلی و همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان بدون حادثه و با رعایت کامل استانداردهای ایمنی و زیست‌محیطی پیش رفت. مدیریت دقیق زمان، کنترل هزینه‌ها، واقعی‌سازی پیمان‌ها و استفاده از ظرفیت نیروهای محلی از شاخص‌ترین ویژگی‌های این دوره از تعمیرات به‌شمار می‌رود.
این عملیات نه‌تنها به‌عنوان یک پروژه فنی، بلکه به‌عنوان الگویی از مدیریت ملی در استفاده از توان داخلی و دانش بومی شناخته شده است. تعمیرات اساسی پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد در سال ۱۴۰۴، به گفته کارشناسان یکی از نمونه‌های موفق تلفیق علم، تجربه و تعهد است؛ جایی که بیش از هر چیز، پایداری تولید، ارتقای ایمنی و بهبود بهره‌وری محور تصمیم‌گیری‌ها قرار گرفت.
شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا) برای آگاهی از جزئیات فنی و مدیریتی این تعمیرات اساسی به گفت‌وگوی اختصاصی با ناصر نوذری، رئیس تعمیرات اساسی پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد نشسته است. او در این گفت‌وگو از چگونگی اجرای دقیق تعمیرات، نقش نیروهای بومی، استفاده از تجهیزات ساخت داخل، همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و مدیریت ریسک‌ها در فرآیند تعمیرات سخن می‌گوید و به تجربه قابل الگوبرداری این پروژه برای سایر پالایشگاه‌های کشور اشاره می‌کند؛ تجربه‌هایی که می‌توانند مسیر آینده صنعت گاز ایران را ایمن‌تر، اقتصادی‌تر و بومی‌تر سازند.
تعمیرات اساسی پالایشگاه چه دستاوردهایی داشته است؟
تعمیرات اساسی یک فرآیند جمعی و مرحله‌ای است و تک‌تک اقدام‌ها اهمیت ویژه‌ای دارند. تلاش ما این بود که با حفظ یکنواختی و برنامه‌ریزی دقیق، کیفیت و پایداری تولید را تضمین کنیم. یکی از شاخص‌های کلیدی پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد، انجام تعمیرات اساسی در زمان مشخص و با کیفیت لازم است. تلاش کردیم زمان اجرای تعمیرات را کاهش دهیم و کیفیت و کامل بودن آن را حفظ کنیم که تأثیر مستقیم بر کاهش زمان توقف واحدها و استمرار تولید حداکثری دارد. همچنین تعمیرات اساسی در این مجموعه، یک پروژه بزرگ و مهم به‌شمار می‌آید که همبستگی و همکاری کارکنان، تضمین‌کننده موفقیت آن است.
این دوره، دستاوردهای فنی و عملیاتی قابل‌توجهی به همراه داشت. مهم‌ترین دستاورد، افزایش پایداری تولید و بالاتر از آن، پایداری تولید در سطح حداکثری است، به این معنا که توانستیم تولید پایدار و حداکثری را هم‌زمان محقق کنیم. افزون بر این، آموزش کارکنان، اشتغال نیروهای بومی منطقه و استفاده و بهرمندی از شرکت‌های خدماتی و تعمیراتی منطقه از دیگر نتایج مثبت این دوره به‌شمار می‌آید.
چه اقدام‌هایی در زمینه مدیریت هزینه‌ها در تعمیرات اساسی انجام شد؟
قیمت‌های قراردادها در حوزه پیمان‌ها واقعی‌سازی و تک به تک بیش از ۱۳۰۰ مورد بررسی و اصلاح شد، همچنین قطعات تعمیراتی از منابع داخلی و با کیفیت مناسب تأمین شدند تا هزینه‌ها کاهش یابد. برگزاری نشست‌های مستمر برای تأمین منابع و پشتیبانی، آموزش نیروهای پیمانکار و کارفرما و ایجاد ترکیبی از نیروی جوان و باتجربه ازجمله اقدام‌های دیگر بود که سبب کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری شد.
چه مقدار از نیروی انسانی بومی در اجرای تعمیرات استفاده شد؟
تیم اجرایی و سرپرستی تعمیرات اساسی متشکل از نیروهای متخصص و بومی منطقه است. آموزش کارکنان پیمانکار و کارفرما به‌صورت مستمر و ترکیبی از آموزش‌های میدانی و تئوری انجام می‌شود تا هم دانش فنی و هم توان عملیاتی ارتقا یابد. این رویکرد سبب شد اجرای پروژه با کیفیت بالا و کمترین ریسک ایمنی انجام شود.
چه اقدام‌هایی برای افزایش ایمنی کارکنان و کاهش ریسک‌ها انجام شد؟
آموزش‌های ایمنی و بهداشت صنعتی، کنترل سطح سلامتی و ایمنی کارکنان مطابق با قوانین تأمین اجتماعی و اداره کار و الزام به آموزش‌های فنی حرفه‌ای ازجمله اقدام‌هایی است که انجام شد، همچنین ترکیب نیروی با تجربه و جوان، نظارت دقیق بر عملیات و ارائه آموزش‌های تخصصی به افراد کلیدی سبب شد ایمنی کارکنان در بالاترین سطح تضمین شود.
چه دستاوردهایی از بهره‌گیری توان شرکت‌های دانش‌بنیان و تولید داخلی به دست آمد؟
بخش زیادی از مواد و قطعات مورد نیاز تعمیرات اساسی از شرکت‌های داخلی و دانش‌بنیان تأمین می‌شود. برخی از این شرکت‌ها سال‌ها با ما همکاری دارند و تجربه کافی کسب کرده‌اند. استفاده از توان داخلی نه‌تنها سبب صرفه‌جویی مالی شده است، بلکه به توسعه ظرفیت بومی و اشتغال منطقه نیز کمک کرده است.
چه تجربه‌ای از این تعمیرات اساسی قابل الگوبرداری برای سایر پالایشگاه‌ها است؟
تعمیرات اساسی موفق نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، همکاری تمام کارکنان و توجه به آموزش مستمر است، همچنین پروژه باید به‌عنوان مهم‌ترین پروژه پالایشگاه تعریف شود و تمام بخش‌های انسانی، فنی، بازرسی و ایمنی به‌صورت هماهنگ وارد عمل شوند. توانمندی در تأمین مواد، پیش‌بینی اقدام‌های پیشگیرانه و پیش‌بینانه و استفاده از نرم‌افزارهای کنترلی برای تجهیزات دوار و ثابت از دیگر تجربه‌های قابل الگوبرداری است.
آیا اقدام‌هایی در حوزه حفاظت از محیط زیست انجام شده است؟
اگرچه تصور می‌شود پروژه تعمیرات اساسی به‌طور مستقیم ارتباطی با مقوله محیط زیست ندارد، با تعمیرات دقیق و کامل به حفظ راندمان واحدها و در نتیجه کاهش انتشار آلاینده‌ها منجر می‌شود، همچنین از هدررفت گاز و آب مصرفی جلوگیری به عمل می‌آید. این اقدام‌ها تأثیرهای مثبت قابل‌توجهی در حفظ محیط زیست دارد.
مهم‌ترین چالش‌های این تعمیرات اساسی چه بود؟
چالش در هر پروژه‌ای وجود دارد، اما وظیفه ما در واقع مدیریت این چالش‌ها و مشکلات است، از قبیل مدیریت پیمان، تأمین مواد و اقلام یدکی، برنامه‌ریزی اجرایی، شرایط کارکنان، سطح آموزش و امکانات منطقه‌ای و مسائل بهداشت و درمان که با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری جمعی توانستیم پروژه را با کیفیت و ایمنی بالا به پیش ببریم.
جمع‌بندی دستاوردهای تعمیرات اساسی این دوره از پالایشگاه شهید هاشمی‌نژاد چیست؟
تعمیرات اساسی یک تلاش جمعی است که با اجرای برنامه دقیق و همکاری همگانی و با رعایت کامل ایمنی و از همه مهم‌تر بدون حادثه و با حفظ و ارتقای کیفیت کار، طبق برنامه انجام شد. در این دوره از تعمیرات اساسی توانستیم شرایط تولید پایدار و حداکثری را برای زمستان پیش‌رو مهیا کنیم. در واقع ایمنی و کیفیت مناسب از مهم‌ترین دستاوردهای این دوره بود و تمامی اقدام‌ها با بیشترین بهره‌وری انجام شد.
مژگان فرجی
نظر شما