میدان گازی پارس جنوبی به‌عنوان بزرگ‌ترین میدان گازی مشترک جهان، نقشی راهبردی در تأمین انرژی کشور و توسعه اقتصادی ایران دارد. این میدان که میان ایران و قطر در خلیج فارس مشترک است، بیش از نیمی از ذخایر گاز طبیعی کشور را در خود جای داده و سهم چشمگیری در تولید روزانه گاز، میعانات گازی و خوراک واحدهای پتروشیمی دارد. توسعه فازهای مختلف این میدان، افزون بر پاسخ‌گویی به نیاز داخلی، بستر صادرات و ارزآوری پایدار را نیز برای کشور فراهم کرده است.
پارس جنوبی نه‌تنها نماد توان فنی و مدیریتی صنعت نفت و گاز ایران است، بلکه موتور محرک اقتصاد ملی در بخش انرژی به‌شمار می‌رود. عملکرد پایدار و ایمن سکوها و تأسیسات فراساحلی این میدان، تأثیر مستقیمی بر تداوم تأمین گاز در فصول سرد، تولید برق و صنایع پایین‌دستی دارد، از این رو حفظ آمادگی عملیاتی و ارتقای بازده این سکوها همواره از اولویت‌های اصلی شرکت نفت و گاز پارس و مجموعه وزارت نفت بوده است.
تعمیرات اساسی یا «اورهال» سکوهای گازی پارس جنوبی از مهم‌ترین فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده در حوزه بهره‌برداری و نگهداشت تأسیسات فراساحلی محسوب می‌شود. این عملیات با هدف اطمینان از پایداری تولید، افزایش ضریب ایمنی و کاهش نرخ خرابی تجهیزات حیاتی انجام می‌گیرد. به‌دلیل شرایط سخت محیطی خلیج فارس و فشارهای بالای عملیاتی، تجهیزات مستقر در سکوها نیازمند پایش، بازسازی و جایگزینی دوره‌ای هستند تا از بروز توقف تولید و حوادث صنعتی جلوگیری شود.
اورهال سالانه سکوهای پارس جنوبی شامل مجموعه‌ای از اقدام‌های فنی از قبیل بازرسی خطوط لوله، تعویض ولوها و کمپرسورها، تعمیر سیستم‌های کنترل، بازسازی توربین‌ها و اجرای تست‌های عملکردی است. این فعالیت‌ها به‌طور معمول در دوره‌های زمانی محدود و با برنامه‌ریزی دقیق انجام می‌شوند تا اثر حداقلی بر جریان تولید گاز داشته باشند.
اهمیت این عملیات زمانی دوچندان می‌شود که بدانیم پایداری تولید از سکوهای پارس جنوبی به‌طور مستقیم بر تأمین گاز کشور در فصول پیک مصرف تأثیر می‌گذارد. اجرای موفق عملیات اورهال، افزون بر افزایش عمر مفید تجهیزات، سبب کاهش هزینه‌های نگهداشت در بلندمدت، ارتقای ایمنی کارکنان و تضمین استمرار تولید پایدار انرژی در سطح ملی می‌شود.
۹۲ درصد پیشرفت، تا پایان مهر صددرصد
هادی فخرزاده، رئیس تعمیرات مدیریت تولید عملیات شرکت نفت و گاز پارس با اشاره به اینکه از مجموع ۳۹ سکوی فعال پارس جنوبی، ۳۵ سکو تحت پوشش تعمیرات اساسی قرار گرفت و تاکنون بیش از ۹۲ درصد پیشرفت حاصل شده است، بیان کرد: با تکمیل سکوی باقی‌مانده تا پایان مهر به پوشش صددرصدی می‌رسیم.
وی افزود: در سه سکوی دریایی، شش عدد شیر ۳۲ اینچی با وزن تقریبی ۱۸ تن تعویض و سیستم‌های برق اضطراری دو سکوی SPD-۷ و SPD-۸ با تجهیزات ساخت داخل جایگزین شدند، همچنین در بخش خطوط لوله، نقاط دارای کاهش ضخامت شناسایی، ترمیم و تقویت شد.
رئیس تعمیرات مدیریت تولید عملیات شرکت نفت و گاز پارس با بیان اینکه در میانه اجرای تعمیرات اساسی سکوها، کشور با شرایط فوق‌العاده‌ای مواجه شد، اظهار کرد: وقوع جنگ ۱۲ روزه همزمان با فعالیت‌های اورهال، هیچ خللی در روند کار ایجاد نکرد. همکاران با تلاش بی‌وقفه، رعایت کامل دستورعمل‌های ایمنی و مدیریت دقیق توانستند بدون کوچک‌ترین وقفه یا آسیب، تعمیرات را ادامه دهند و تولید پایدار گاز را برای زمستان تضمین کنند. این موفقیت نمونه‌ای از تعهد و همت کارکنان در سخت‌ترین شرایط عملیاتی است.
فخرزاده اظهار کرد: تعمیرات اساسی در شرایط دشوار اقلیمی و حتی در روزهای پرتنش منطقه‌ای بدون توقف انجام شد. در برخی موارد مانند سکوی SPD-۱۳C عملیات هفت روز زودتر از برنامه به پایان رسید که نشان‌دهنده تعهد و هماهنگی کامل تیم‌هاست.
وی تأکید کرد: تمام اقدام‌ها با رعایت استانداردهای زیست‌محیطی انجام شده و هیچ پسماند صنعتی به دریا راه نیافته است. انتظار می‌رود مردم نیز با صرفه‌جویی در مصرف گاز، یاری‌گر تلاشگران صنعت نفت باشند تا زمستانی بدون دغدغه برای کشور رقم بخورد.
عملیات دقیق، بدون حادثه و همزمان با فشارافزایی
علی‌اصغر عادل‌نیک، رئیس عملیات تولید ناحیه یک سکوهای پارس جنوبی با اشاره به گستردگی عملیات تعمیرات اساسی سکوهای این میدان مشترک گفت: ناحیه یک شامل ۱۹ سکوی تولیدی است که هرکدام نقش مهمی در تولید پایدار گاز کشور دارند. در تابستان امسال با وجود دمای بالای ۵۰ درجه و رطوبت بیش از ۹۵ درصد، تعمیرات اساسی طبق برنامه و بدون حادثه در حال انجام است و به‌زودی به پایان می‌رسد. همکاران ما در شرایط سخت اقلیمی با تعهد و همدلی بی‌نظیری فعالیت کردند.
وی با بیان اینکه در عملیات امسال، افزون بر تعمیرات مکانیکی، تست‌های ایمنی، بازرسی خطوط لوله و به‌روزرسانی سیستم‌های کنترلی نیز انجام شد، افزود: نتیجه این اقدام‌ها افزایش قابلیت اطمینان تجهیزات و کاهش توقف‌های ناخواسته در طول سال است.
رئیس عملیات تولید ناحیه یک سکوهای پارس جنوبی اظهار کرد: تلاش شبانه‌روزی متخصصان پارس جنوبی سبب شده تولید گاز بدون وقفه ادامه یابد. هدف ما این است که مردم در فصل زمستان هیچ دغدغه‌ای بابت تأمین گاز نداشته باشند.
تداوم تولید حتی در شرایط تحریم و بحران
حسام قبادی ارفعی، جانشین تعمیرات اساسی سکوهای دریایی پارس جنوبی نیز درباره ویژگی‌های فنی عملیات اورهال گفت: تعمیرات امسال با تمرکز بر تجهیزات حیاتی سکوها شامل توربین‌ها، ولوها و کمپرسورها انجام شد. با اتکا به توان داخل، بخش عمده‌ای از قطعات موردنیاز در کارگاه‌های داخلی طراحی و ساخته شد تا از وابستگی به خارج کاسته شود.
وی افزود: در این عملیات تمام سیستم‌های کنترلی، برق و ابزار دقیق مورد بازبینی قرار گرفتند. توربین‌های گازی پس از بازرسی کامل و انجام تست عملکردی دوباره وارد مدار تولید شدند و سکوها بدون توقف طولانی به تولید ادامه دادند.
جانشین تعمیرات اساسی سکوهای دریایی پارس جنوبی با اشاره به شرایط خاص منطقه گفت: با وجود محدودیت‌های ناشی از تحریم و شرایط امنیتی، عملیات در هیچ مرحله‌ای متوقف نشد. این پایداری نتیجه تجربه، برنامه‌ریزی دقیق و روحیه مسئولیت‌پذیری نیروهای داخلی است که توانسته‌اند سخت‌ترین پروژه‌ها را مدیریت کنند.
ارفعی بیان کرد: اورهال موفق امسال نشان داد صنعت نفت ایران به مرحله‌ای از بلوغ فنی رسیده که حتی در شرایط دشوار نیز می‌تواند تولید پایدار را تضمین کند. این دستاورد متعلق به همه کارکنان خدوم در دریا و خشکی است.
برنامه‌ریزی دقیق، رمز موفقیت اورهال
محسن تیموری‌اصل، رئیس برنامه‌ریزی تعمیرات شرکت نفت و گاز پارس با اشاره به اهمیت برنامه‌ریزی در موفقیت پروژه گفت: تعمیرات اساسی امسال نتیجه ۶ ماه برنامه‌ریزی، هماهنگی فنی و تدارکات دقیق بود. برای هر سکوی دریایی، برنامه اختصاصی تعمیرات، زمان‌بندی و دستورکارها تهیه شد تا عملیات بدون اتلاف زمان پیش برود.
وی افزود: در مجموع بیش از ۱۳۲ هزار نفرساعت کار برای اجرای ۱۲ هزار دستورکار تعمیراتی ثبت شد. این حجم کار، بیان‌کننده تلاش شبانه‌روزی صدها نفر نیروی متخصص در بخش‌های مختلف است که با رعایت اصول ایمنی، وظایف خود را به‌موقع انجام دادند.
رئیس برنامه‌ریزی تعمیرات شرکت نفت و گاز پارس ادامه داد: در پایان هر دوره تعمیرات، نشست‌های پسااورهال برگزار و تمام نقاط قوت و ضعف بررسی می‌شود تا برای سال آینده اصلاحات لازم صورت گیرد. این فرآیند یادگیری مستمر سبب افزایش بهره‌وری و کاهش توقف تولید در سال‌های اخیر شده است.
تیموری‌اصل اظهار کرد: پارس جنوبی یک مجموعه زنده و پویاست، بنابراین استمرار تعمیرات پیشگیرانه و پیشگویانه تضمین‌کننده پایداری تولید در زمستان و امنیت انرژی کشور خواهد بود.
تعمیرات اساسی، ستون ثبات انرژی
پیمان کناربلند، جانشین رئیس بهره‌برداری سکوهای ناحیه ۲، درباره عملکرد این ناحیه گفت: این ناحیه شامل ۱۷ سکوی تولیدی است که بخش قابل توجهی از گاز کشور را تأمین می‌کنند. از این تعداد، ۱۶ سکوی تولیدی نیازمند تعمیرات بودند که عملیات اورهال امسال با تمرکز بر ایمنی، کیفیت و کاهش زمان توقف تولید، در حال انجام است و به‌زودی به پایان می‌رسد.
وی افزود: در این دوره تعویض شیرهای حیاتی، تست سامانه‌های ایمنی، بازرسی ضخامت خطوط لوله و تعمیر سیستم‌های کنترل از جمله اقدام‌های اصلی بود. تمام مراحل تحت نظارت مستقیم واحد اچ‌اس‌ئی انجام شد تا ایمنی کارکنان و محیط زیست تضمین شود.
جانشین رئیس بهره‌برداری سکوهای ناحیه ۲ ادامه داد: یکی از دستاوردهای مهم این ناحیه اجرای برنامه‌های آموزشی برای کارکنان جدید بود تا سطح دانش فنی و آشنایی با الزامات ایمنی ارتقا یابد. همین رویکرد آموزشی سبب کاهش خطای انسانی و افزایش کیفیت عملیات شد.
کناربلند گفت: عملیات اورهال امسال در ناحیه ۲ بدون حادثه و مطابق با برنامه به اتمام رسید و آمادگی کامل برای ورود به فصل سرد فراهم شده است. این موفقیت نتیجه تلاش جمعی کارکنان و مدیریت منسجم در همه سطوح است.
پایداری تولید، نتیجه تلاش بی‌وقفه
عملیات گسترده اورهال سکوهای پارس جنوبی در سال ۱۴۰۴، بار دیگر توانمندی، همت و خودباوری نیروهای متخصص صنعت نفت ایران را به نمایش گذاشت. اجرای همزمان تعمیرات اساسی در ده‌ها سکوی گازی، آن هم در شرایط سخت اقلیمی و عملیاتی خلیج فارس، بدون هیچ‌گونه توقف تولید یا حادثه جدی، نشانه‌ای از بلوغ فنی و مدیریتی مجموعه شرکت نفت و گاز پارس است.
تجربه سال‌های اخیر نشان داده که اورهال‌های منظم و هدفمند، کلید حفظ ظرفیت تولید پایدار گاز در پارس جنوبی است. این اقدام افزون بر افزایش ضریب اطمینان تجهیزات و کاهش توقف‌های ناخواسته، سبب صرفه‌جویی قابل‌توجه در هزینه‌های نگهداری و ارتقای ایمنی کارکنان شده است. به‌ویژه در زمستان، این پایداری نقش مستقیم در تأمین مطمئن گاز مصرفی خانوارها و صنایع دارد.
اتکا به توان ساخت داخل، یکی دیگر از نقاط درخشان اورهال امسال بود؛ تجهیزاتی نظیر سیستم‌های برق اضطراری، قطعات شیرآلات و ابزار دقیق همگی با دانش و توان مهندسان ایرانی ساخته و نصب شدند. این روند نه‌تنها وابستگی به منابع خارجی را کاهش داده، بلکه فرصت رشد و اشتغال را در بخش‌های پایین‌دستی صنعت گاز افزایش داده است.
بی‌تردید، موفقیت عملیات امسال نتیجه همدلی، هماهنگی و تلاش بی‌وقفه کارکنان دریا و خشکی است. استمرار این مسیر، همراه با فرهنگ صرفه‌جویی در مصرف انرژی از سوی مردم، می‌تواند ضامن پایداری تولید گاز و امنیت انرژی کشور در سال‌های پیش‌رو باشد؛ مسیری که پارس جنوبی همچنان پیشتاز آن است.
سیدامیر افتخاری‌پور
نظر شما