به گزارش خبرنگار شانا، در آستانه فصل سرد سال و افزایش مصرف گاز در کشور، عملیات گسترده تعمیرات اساسی سکوهای گازی میدان مشترک پارس جنوبی رو به پایان است. در این عملیات که از اواخر فروردین آغاز شده، تاکنون بیش از ۱۳۶ هزار نفرساعت کار ثبت شده و طبق زمان‌بندی اعلام شده، تلاش بی‌وقفه متخصصان برای اتمام تعمیرات امسال احتمالاً تا اواخر مهر ادامه داشته باشد.
این میدان مشترک نه‌تنها تأمین‌کننده بیش از ۷۰ درصد گاز مصرفی کشور است، بلکه با ارسال خوراک به پالایشگاه‌های گازی عسلویه و واحدهای پتروشیمی پایین‌دستی، نقشی تعیین‌کننده در تولید فرآورده‌های راهبردی کشور دارد. حدود ۴۰ درصد بنزین تولیدی ایران به‌صورت غیرمستقیم از میعانات گازی تولیدی از این میدان در پالایشگاه ستاره خلیج فارس تأمین می‌شود. این جایگاه ویژه، پارس جنوبی را به قلب تپنده صنعت انرژی ایران و محور اصلی پایداری تأمین سوخت در فصول سرد سال تبدیل کرده است.
شرکت نفت و گاز پارس به‌عنوان متولی اصلی بهره‌برداری، نگهداری و توسعه میدان گازی پارس جنوبی، مسئولیت راهبری بزرگ‌ترین منبع تأمین گاز کشور را به‌عهده دارد. این شرکت با نظارت بر فعالیت‌های تولیدی، عملیاتی و تعمیراتی، نقشی محوری در تضمین پایداری تولید، امنیت انرژی ملی و تحقق اهداف راهبردی صنعت نفت و گاز ایران ایفا می‌کند.
با توجه به اهمیت پایداری تولید گاز در فصل زمستان و نقش حیاتی میدان پارس جنوبی در امنیت انرژی کشور، شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا) گفت‌وگویی با علیرضا سرمدی، مدیر تولید و عملیات شرکت نفت و گاز پارس، انجام داده است. در این گفت‌وگو، جزئیات عملیات، چالش‌های فنی و مدیریتی و نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در اجرای این پروژه بررسی شده است.
یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های شما در نیمه ابتدایی سال، اورهال و آماده‌سازی تأسیسات برای تولید حداکثری در فصل سرد است، از تعمیرات امسال برای ما بگویید. این عملیات بزرگ دقیقاً از چه زمانی آغاز شد و چه تعداد نیرو در آن مشارکت داشتند؟
تعمیرات امسال از اواخر فروردین آغاز شد و تا اواخر مهر ادامه دارد و تاکنون بیش از ۱۳۶ هزار نفرساعت کار ثبت شده است. تا این لحظه ۱۲ هزار و ۷۰۰ دستور کار اجرایی انجام شده و پیش‌بینی می‌شود با اتمام کارها در روزهای آینده، تمام سکوها برای تولید حداکثری در فصل سرد سال آماده شوند.
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، امسال ۳۵ سکو از مجموع ۳۷ سکو در برنامه تعمیرات قرار داشتند که تاکنون تعمیرات اساسی ۳۲ سکو با موفقیت کامل انجام شده است. درمجموع حدود یک هزار و ۲۰۰ نفر به‌صورت مستقیم در هر دوره ۱۴ روزه حضور کارکنان در دریا، درگیر عملیات تولید یا تعمیرات هستند و همه مراحل کار با رعایت کامل ایمنی و انضباط زمانی انجام می‌شود. برنامه‌ریزی دقیق وزارت نفت و شرکت نفت و گاز پارس سبب شده هیچ وقفه‌ای در تولید گاز از سکوها ایجاد نشود، چراکه کوچک‌ترین تأخیر در تعمیرات می‌تواند بر تراز گاز کشور و ذخیره‌سازی سوخت نیروگاه‌ها اثر بگذارد، اما خوشبختانه امسال تمام برنامه‌ها طبق زمان‌بندی یا حتی زودتر از موعد اجرا شد.
در طول تعمیرات اساسی امسال با چالش ویژه‌ای مواجه شدید که عملیات را تحت تأثیر قرار دهد؟ آیا همه چیز طبق زمان‌بندی و برنامه‌ریزی پیش رفت؟
امسال تلاش کردیم با نظم و برنامه‌ریزی بهتر، مدت زمان تعمیرات را به حداقل برسانیم. در عین حال برخی پروژه‌های سنگین مانند تعویض شیرهای ایمنی و سیستم برق اضطراری (UPS) سکوهای ۶، ۷ و ۸ نیاز به زمان بیشتری داشت، اما با همکاری پیمانکاران داخلی، همه این اقدام‌های در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شد. همین کاهش زمان تعمیرات سبب شد تولید گاز در روزهای گرم سال افزایش یابد و ذخیره‌سازی سوخت مایع نیروگاه‌ها در آستانه زمستان به بهترین شکل انجام شود.
همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و پیمانکاران بومی در جریان تعمیرات اساسی امسال چگونه بود؟
با وجود اینکه تحریم‌ها شرایط سختی را بر صنعت نفت و گاز تحمیل کرده است، اما همین عامل سبب شده تکیه صنعت گاز بر توان داخلی افزایش یابد. اکنون تقریباً تمام قطعات و تجهیزات مورد نیاز سکوها از سوی شرکت‌های داخلی و دانش‌بنیان ساخته می‌شود. امسال نیز سیستم‌های برق اضطراری جدید سکوها از سوی همین شرکت‌ها طراحی و ساخته شد و در مدت کوتاه تعمیرات، نصب و جایگزین تجهیزات فرسوده پیشین شد.
برخی سکوهای ما در فصل سرد سال، گاهی به‌خاطر فرسودگی سیستم برق اضطراری با توقف تولید روبه‌رو می‌شدند؛ تأمین سیستم‌های جدید نیز به‌سادگی میسر نبود و نیاز به طراحی و ساخت دوباره داشت، اما با بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های داخلی، سیستم جدید آماده شد و در بازه زمانی تعمیرات این سکوها، تعویض سیستم‌های فرسوده در دستورکار قرار گرفت. این همکاری مداوم و مؤثر با شرکت‌های دانش‌بنیان در پارس جنوبی ادامه دارد.
شاخص‌ترین اقدام‌های انجام‌شده در تعمیرات اساسی امسال در سکوهای پارس جنوبی چه بود؟
امسال در جریان تعمیرات اساسی سکوهای دریایی چند کار شاخص انجام شد که هم به لحاظ افزایش تولید و هم از نظر رعایت نکات ایمنی، کمک شایانی به ما می‌کند. در سکوهای ۹ و ۱۰ شیرهای ۳۲ اینچی خروجی سکو یا همان شیرهای اضطراری تعویض شدند. همان‌طور که می‌دانید این شیرها در مواقعی که سکو با مشکلی مواجه می‌شود، باید خیلی سریع ارتباط با خط لوله دریایی را قطع کنند. چند سالی بود که این شیرها عملکرد صحیحی نداشتند، اما با برنامه‌ریزی انجام‌شده با وجود اینکه تأمین این شیرها بسیار مشکل است، تجهیزات جدید تهیه و با استفاده از شناورهای مخصوص تعویض شدند.
استقرار سیستم هم‌فشارسازی در سکوهای فازهای ۴ و ۵، همچنین فازهای ۶ و ۷ و ۸ به‌عنوان یکی از اقدام‌های کلیدی تعمیرات اساسی امسال بود. در سال‌های قبل، هرگاه سکو با توقف تولید مواجه می‌شد، زمان بسیار زیادی (شاید بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت) لازم بود این سکوها به مدار تولید بازگردند، اما با اجرای این سیستم مانند سایر سکوها، بازگشت چاه‌ها به مدار تولید در فاصله زمانی حدود یک تا دو ساعت امکان‌پذیر خواهد بود.
یکی از اتفاق‌هایی که امسال زندگی همه مردم را تحت تأثیر قرار داد، جنگ ۱۲ روزه و تهدیدهای رژیم صهیونیستی بود؛ آیا این وقایع زمان‌بندی تعمیرات را تحت‌الشعاع قرار داد؟ چه تدابیر فنی و عملیاتی برای عبور از این شرایط اتخاذ شد؟
جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی علیه کشور می‌توانست چالش بزرگی برای تولید گاز و تأمین انرژی کشور در پی داشته باشد، اما با برنامه‌ریزی دقیق، ایستادگی کارکنان و لطف پروردگار، حتی یک ساعت وقفه در تولید و تعمیرات اساسی ایجاد نشد. فارغ از شرایط سخت روحی و روانی که همگی نگران عزیزان خود بودند، همکاران ما به‌ویژه در موضوع نقل و انتقال خیلی در مضیقه بودند، در طول جنگ و حتی روزهای بعد از آن، امکان پرواز چه از طریق هلی‌کوپتر و چه هواپیما نبود، در برخی موارد همکاران بنده برای رسیدن به سکو و محل کار خود، بیش از ۴۸ ساعت در مسیر بودند، اما با روحیه بالا و تعهد مثال‌زدنی در محل کار حاضر شدند، بالاترین خطرها را به جان خریدند و اجازه ندادند برنامه‌ها متوقف شود.
وضع آموزش و آماده‌باش تیم‌های اچ‌اس‌ئی در سکوهای پارس جنوبی چگونه است؟ چه تغییرات و اقدام‌های ویژه‌ای در پروتکل‌های ایمنی در طول یک سال گذشته اعمال شده است؟
تاکنون تمام تعمیرات امسال در سکوهای پارس جنوبی بدون حادثه انجام شده است. تیم‌های اچ‌اس‌ئی به‌صورت دائمی و تمام وقت در کنار نیروهای عملیاتی حضور داشتند و همه فعالیت‌ها را لحظه‌به‌لحظه پایش کردند. برای هر سکو دستورکار ایمنی ویژه‌ای تدوین شد و آموزش‌های روزانه به نیروهای درگیر داده شد تا خطرات احتمالی کنترل شود. نتیجه این دقت، اجرای تعمیرات ۳۲ سکوی دریایی بدون حتی یک حادثه تا کنون بوده است.
در طول یک سال گذشته، چه اقدام‌هایی برای افزایش برداشت از میدان انجام شده و چه نتایجی در پی داشته است؟
با توجه به اینکه به نیمه دوم عمر میدان پارس جنوبی نزدیک می‌شویم و به مرور با افت طبیعی فشار مخزن مواجه خواهیم بود، به همین دلیل از سال‌های گذشته، پروژه‌هایی تعریف شده که بتوانیم افزایش برداشت از میدان را داشته باشیم. فاز نخست این برنامه شامل حفاری ۳۵ حلقه چاه درون‌میدانی با همکاری چهار پیمانکار داخلی است که از سال گذشته اجرا شده و تاکنون چند چاه جدید به مدار تولید آمده‌اند. پس از تکمیل این مرحله، فاز دوم این برنامه نیز اجرا می‌شود تا بخش بزرگی از کاهش تولید ناشی از افت فشار جبران شود. به موازات این اقدام‌ها، عملیات اسیدکاری چاه‌های قدیمی و فعالیت‌های توسعه‌ای دیگری همزمان در حال انجام است.
مهم‌ترین چالش‌هایی که کارکنان صنعت نفت و گاز برای فعالیت در این منطقه دارند و از چشم رسانه‌ها پنهان مانده و کمتر به آن توجه می‌شود، چیست؟
زندگی عملیاتی در دریا با زندگی عادی مردم بسیار متفاوت است. همکاران ما ۱۴ روز دور از خانواده، روی سکوهای دریایی در فاصله ۱۰۰ کیلومتری از خشکی کار می‌کنند. این دوری از خانواده و شرایط سخت آب‌وهوایی از بزرگ‌ترین چالش‌های روحی و جسمی آنان است. هر لحظه امکان دارد اتفاقی برای یکی از اعضای خانواده رخ دهد، اما همکار ما نمی‌تواند در کنار آنها باشد که این فشار روحی بسیار زیادی به انسان تحمیل می‌کند، از مردم و مسئولان انتظار می‌رود قدردان زحمات این عزیزان و خانواده‌های صبورشان باشند.
با توجه به فرارسیدن فصل سرما، اگر نکته یا صحبتی دارید که بخواهید با مردم در میان بگذارید.
با نزدیک شدن به فصل سرما، صرفه‌جویی در مصرف گاز مهم‌ترین کمک به استمرار تولید و تأمین انرژی کشور است. اگر همه مردم در مصرف انرژی مدیریت داشته باشند، ما می‌توانیم گاز بیشتری به نیروگاه‌ها و صنایع برسانیم و ارزش‌افزوده بیشتری برای کشور ایجاد کنیم.
وحید ضیایی
نظر شما