شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز در خشکی کشور و زیرمجموعه شرکت نفت مناطق مرکزی است و نقش ویژه در تأمین انرژی کشور دارد، این شرکت با فعالیت در ۶ منطقه عملیاتی در استان‌های فارس، بوشهر و هرمزگان، مدیریت تولید از ۱۰ میدان گازی و سه میدان نفتی فعال را به‌عهده داشته و برای تأمین پایدار گاز در فصل سرد سال، آمادگی لازم را دارد.
یکی از محورهای اصلی فعالیت‌های شرکت، انجام تعمیرات اساسی و نگهداری پیشگیرانه روی خطوط لوله، تأسیسات و چاه‌های نفت و گاز است. این اقدام‌های گسترده هم ایمنی کارکنان را تضمین می‌کند و هم ظرفیت تولید گاز و میعانات گازی را در طول زمستان حفظ خواهد کرد تا مردم و صنایع کشور با کمبود انرژی مواجه نشوند.
این شرکت همچنین با بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال، هوشمندسازی خطوط لوله و حمایت از تولیدات داخلی و شرکت‌های دانش‌بنیان، تلاش می‌کند هم ایمنی و کیفیت تولید افزایش یابد و هم آمادگی کامل برای تأمین گاز در فصل سرد و شرایط سخت انرژی فراهم شود.
شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی (شانا) با توجه به ضرورت حفظ پایداری تولید گاز در فصل زمستان و نقش حیاتی شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی در تأمین انرژی کشور، گفت‌وگویی با سید محمود میرباقری، مدیرعامل این شرکت انجام داده است. در این گفت‌وگو اقدام‌های عملیاتی برای آمادگی تأسیسات، چالش‌های فنی و مدیریتی و نقش شرکت‌های دانش‌بنیان و تجهیزات داخلی در تضمین تولید پایدار گاز بررسی شده است که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
وضع امروز شرکت را چگونه توصیف می‌کنید؟
شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس جنوبی یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز در خشکی و از شرکت‌های زیرمجموعه شرکت نفت مناطق مرکزی ایران است. این شرکت اکنون در ۶ منطقه عملیاتی در استان‌های فارس، بوشهر و هرمزگان فعالیت دارد و مدیریت تولید از ۱۰ میدان گازی و سه میدان نفتی فعال به‌عهده این شرکت است.
در ۶ ماه نخست امسال حدود ۱۸۲ هزار نفرساعت کار تعمیراتی و پیشگیرانه در خطوط لوله و تأسیسات فرآیندی انجام شده و بیش از ۲۲۰ مورد عملیات اصلاحی و ترمیمی روی چاه‌های نفت و گاز صورت گرفته است. شرکت زاگرس جنوبی آمادگی دارد در فصل سرد سال، متوسط روزانه ۱۶۲ میلیون مترمکعب گاز و حدود ۱۷ هزار بشکه نفت و ۴۸ هزار بشکه مایعات گازی (درمجموع نزدیک به ۶۵ هزار بشکه در روز نفت و مایعات گازی) تولید کند و با راه‌اندازی میدان خارتنگ از سوی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران در زمستان امسال و افزایش ظرفیت تولید این شرکت به مقدار ۳ میلیون مترمکعب در روز، قادر است همانند سال‌های گذشته تولید خود را تا مرز ۱۶۸ میلیون مترمکعب در روز برساند.
زمستان همیشه فصل فشار بر شرکت‌های تولیدکننده گاز است؛ چه اقدام‌هایی انجام داده‌اید تا شرکت در پیک مصرف دچار افت تولید نشود؟
ایستگاه تقویت فشار گاز وراوی در سال گذشته با همکاری شرکت نفت مناطق مرکزی، راه‌اندازی شد که حدود ۴ میلیون مترمکعب به تولید روزانه میدان وراوی افزود، همچنین پروژه ایستگاه تقویت فشار گاز هما با پیشرفت بیش از ۹۰ درصد در حال اجراست و در صورت تکمیل و راه‌اندازی به افزایش بیش از ۴ میلیون مترمکعب گاز دیگر منجر می‌شود.
طرح احداث ایستگاه‌های تقویت فشار در میدان‌های شانول، تابناک و دالان نیز در برنامه توسعه‌ای شرکت نفت مناطق مرکزی ایران قرار دارد و امید می‌رود تا سال‌های ۱۴۰۷ و ۱۴۰۸ این ایستگاه‌ها به بهره‌برداری برسند.
تعمیرات اساسی امسال در شرکت بهره‌برداری نفت و گاز زاگرس چگونه انجام شد؟
در تابستان امسال، هم‌زمان با گرمای شدید، شرایط دشوار مناطق عملیاتی و جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، حدود ۱۸۲ هزار نفرساعت کار تعمیراتی روی خطوط لوله ۳۰ اینچ تابناک، ۲۴ اینچ آغار و ۴۸ اینچ کنگان انجام شد، همچنین برای نخستین بار از سال ۱۳۹۵ تاکنون پروژه توپکرانی هوشمند خطوط لوله با راندن توپک مذکور انجام و نقاط ضعف خطوط انتقال مشخص شد. این اقدام زمینه‌ساز برنامه‌ریزی دقیق‌تر تعمیرات در سال آینده و افزایش ایمنی شبکه انتقال گاز خواهد بود، همچنین اقدام‌های اصلاحی انجام‌شده روی چاه‌های نفت و گاز به افزایش تولید، بیش از ۲.۳ میلیون مترمکعب گاز و ۱۳۰۰ بشکه نفت در روز منجر شده است.
چقدر از قطعات و تجهیزات مورد نیاز تعمیرات اساسی از داخل کشور تأمین شده است؟ همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان در این بخش تا چه حد مؤثر بوده است؟
بر اساس سیاست‌های شرکت ملی نفت ایران، هر جا کالای داخلی موجود باشد، استفاده از مشابه خارجی مجاز نیست. هم‌اکنون بیش از ۷۰ درصد تجهیزات درون‌چاهی و سرچاهی از تولیدات داخلی تأمین می‌شود و حدود ۲۷ پیمانکار مستمر داخلی در زمینه تعمیرات و نگهداری با شرکت همکاری دارند. این موضوع نشان از حمایت جدی از سازندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی دارد.
درباره پروژه‌های توسعه‌ای و نوسازی تأسیسات (مثل کمپرسورها و خطوط انتقال)، چه طرح‌هایی در دست اجراست و کدام‌یک تا پایان امسال به بهره‌برداری می‌رسد؟
طرح «ضربتی» توسعه میدان‌های گازی در شرکت نفت مناطق مرکزی از ابتدای سال ۱۴۰۰، آغاز شد. در این چارچوب، با پیگیری مستمر مدیریت ارشد شرکت نفت مناطق مرکزی و همکاری و مشارکت حداکثری، شرکت زاگرس جنوبی، میدان «دی» را با ظرفیت ۲.۵ میلیون مترمکعب در روز و میدان «خشت» را با ظرفیت ۱۰ هزار بشکه در روز در سال گذشته مورد بهره‌برداری قرار داد. راه‌اندازی میدان «خارتنگ» نیز در برنامه امسال قرار دارد و میدان‌های دیگری ازجمله پازن، سفیدزاخور، ارم و مدار در مراحل بررسی و توسعه هستند. از مجموع ۲۹ میدان توسعه‌نیافته در محدوده فعالیت شرکت، جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی برای فعال‌سازی آنها در دستور کار قرار گرفته است.
این روزها همه از تحول دیجیتال در صنعت نفت صحبت می‌کنند. زاگرس جنوبی در این مسیر چقدر جلو رفته است؟
با هماهنگی پژوهش نفت مناطق مرکزی ایران، مطالعات دیجیتال‌سازی در میدان خانگیران از شرکت بهره‌برداری نفت و گاز شرق آغاز شده است و نتایج این طرح‌ها به‌عنوان الگوی اجرای سایر میدان‌ها استفاده خواهد شد. هدف نهایی بهره‌گیری از فناوری دیجیتال و هوش مصنوعی در مدیریت تولید و عملیات است.
فعالیت شرکت در مناطق گسترده و گاه سخت‌گذر جنوب کشور انجام می‌شود. چگونه ایمنی کارکنان و تجهیزات در این مناطق تضمین می‌شود؟
شرکت زاگرس جنوبی با وجود گستردگی فعالیت در سه استان و ۶ منطقه عملیاتی، در چند سال اخیر هیچ‌گونه حادثه منجر به جرح یا فوت نداشته است. در کنار ارتقای ایمنی، توجه ویژه‌ای به رفاه کارکنان شده و پارسال ۱۳ پروژه رفاهی و ورزشی شامل اماکن تفریحی و ورزشی برای کارکنان در مناطق عملیاتی تعریف شد و در کمیته بررسی و عملیات فنی مصوب و در حال پیگیری است.
در بحث محیط زیست و کاهش مشعل‌سوزی چه دستاوردهایی داشته‌اید؟ آیا پروژه مشخصی برای کاهش گازهای سوزانده‌شده در دست اجرا دارید؟
امسال با انجام تعمیرات به‌موقع و بهسازی تجهیزات فرآیندی، میزان گازهای سوزانده‌شده در مشعل به‌طور محسوسی کاهش یافته است، همچنین پروژه‌هایی با هدف جمع‌آوری و بازیافت گازهای ارسالی به مشعل در دست اجرا قرار دارد که سبب کاهش گازهای ارسالی به مشعل شده است، ازجمله این پروژه‌ها می‌توان به جمع‌آوری گازهای مشعل منطقه سروستان و تبدیل آن به انرژی برق اشاره کرد.
در حوزه مدیریت آب و پساب نیز با راه‌اندازی و روزآمد کردن پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی و اجرای طرح‌های بازچرخانی پساب تصفیه‌شده برای آبیاری فضای سبز، مصرف آب خام به مقدار قابل‌توجهی کاهش یافته است. افزون بر این با انجام پایش مستمر و منظم وضع زیست محیطی و رعایت الزامات قانونی در قالب خوداظهاری به تعهد سازمانی خود در حفظ محیط زیست عمل کرده است.
ارتباط شما با مردم و جوامع محلی چگونه است؟ چه برنامه‌هایی در حوزه مسئولیت اجتماعی اجرا کرده‌اید؟
با وجود نبود بودجه مستقل در این زمینه، شرکت تلاش کرده است در حد اختیارات موجود به نیازهای مناطق پیرامونی پاسخ دهد. ازجمله این اقدام‌ها می‌توان به برق‌رسانی به روستای نار و کنگان، بازسازی مدارس روستایی و عشایری و تعمیر خانه‌های بهداشت در مناطق عملیاتی اشاره کرد.
کارکنان صنعت نفت همیشه به سخت‌کوشی و تعهد مشهورند. برای حفظ انگیزه این نیروها چه کرده‌اید؟
کارکنان زاگرس جنوبی در دشوارترین شرایط جغرافیایی برای تولید پایدار گاز تلاش می‌کنند و تحقق تولید فراتر از تکلیف در این شرکت مرهون همکاری و همدلی یکایک کارکنان است.
آینده زاگرس جنوبی را در پنج سال آینده چگونه می‌بینید؟
با اجرای طرح‌های توسعه‌ای و بهره‌برداری از میدان‌های جدید، ظرفیت تولید گاز شرکت تا سال ۱۴۰۸ بین ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش می‌یابد و زاگرس جنوبی در آینده شرکتی پویا و پیشرو در تولید انرژی کشور خواهد بود.
در پایان برای مردم، کارکنان شرکت و مخاطبان صنعت نفت چه پیام دارید؟
دست تک‌تک همکاران را می‌بوسم که با تلاش بی‌وقفه، گرمای خانه‌های مردم را در فصل سرد سال حفظ می‌کنند. از هم‌وطنان عزیز می‌خواهم در مصرف گاز صرفه‌جویی کنند تا بتوانیم با مدیریت مصرف، پایداری انرژی را حفظ کنیم.
سید امیر افتخاری‌پور
نظر شما