امید کیانی در گفت‌وگو با خبرنگار شانا درباره مأموریت‌های این مدیریت اظهار کرد: مدیریت تعمیرات مسئول برنامه‌ریزی و اجرای تعمیرات اساسی ماشین‌آلات بالای ۴۰۰۰ اسب بخار، مولدهای برق اضطراری و تجهیزات ثابت فرآیندی از جمله مخازن، مبدل‌ها، برج‌ها، شیرآلات و دیگر تجهیزات واحدهای بهره‌برداری، نمک‌زدایی، تلمبه‌خانه‌های نفت، نیروگاه‌های برق، ایستگاه‌های تقویت فشار گاز، ایستگاه‌های تزریق گاز و کارخانه‌های گاز و گاز مایع در سطح مناطق نفت‌خیز جنوب است؛ مأموریتی که ارتباط مستقیمی با پایداری تولید و اقتصاد کشور دارد.

وی با بیان اینکه برنامه‌ تعمیرات اساسی از سال قبل تدوین می‌شود، افزود: بر اساس برآورد حجم کار، تعداد کارخانه‌ها، ایستگاه‌ها و ماشین‌آلات مشخص و تلاش شده است فرهنگ پیش‌بینی و پیش‌نگری، جایگزین اقدام‌های واکنشی و دقیقه نودی شود؛ موضوعی که در سال ۱۴۰۴ نتایج ملموسی به همراه داشت.

آمادگی تجهیزات فرآیندی برای فصل سرد

مدیر تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات فرآیندی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب با اشاره به حجم بالای دستورکارهای ابلاغی در سال جاری گفت: در سال ۱۴۰۴ بیش از ۱۶۰۰ فقره دستورکار به مدیریت تعمیرات ابلاغ شد که بخش عمده آنها در ۸ ماهه سال قابل ترخیص بود که حدود ۸۵ درصد کارهای قابل ترخیص به انجام رسید و بر اساس آمار ثبت‌شده در سامانه نگهداری و تعمیرات (نت)، در طول تاریخ تعمیرات اساسی مناطق نفت‌خیز جنوب کم‌سابقه بوده است.

کیانی در پاسخ به پرسشی درباره نقش بومی‌سازی در عبور از محدودیت‌های تحریمی بیان کرد: در سال‌های اخیر با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، بخش عمده‌ای از قطعات حساس توربین‌ها و ماشین‌آلات فرآیندی بزرگ و راهبردی، به‌ویژه در بخش‌های داغ توربین‌ها، در داخل کشور طراحی و ساخته شده است، به‌طوری که امروز برای مثال حدود ۹۵ درصد قطعات برخی توربین‌های بالای ۴۰۰۰ اسب بخار مانند راستون TB-4000 داخلی‌سازی شده‌اند و در مدار تولید قرار دارند.

وی به اقدام‌های انجام‌شده در حوزه تجهیزات فرآیندی واحدهای بهره‌برداری و نمک‌زدایی اشاره کرد و گفت: پیش‌گرم‌کن‌ها و مخازن فرآورشی نقش مهمی در کیفیت نفت تولیدی دارند. با پیش‌بینی به‌موقع و اجرای تعمیرات اساسی پیش از فصل سرد برای پیش‌گرمکن‌های نفت و آب، امکان مانور عملیاتی و حفظ کیفیت نفت برای مصرف داخلی و صادرات در فصل سرد فراهم شد که این موضوع به‌طور مستقیم بر پایداری تولید و افزایش راندمان عملیاتی اثرگذار است.

کاهش زمان تعمیرات کارخانه‌های گازی 

مدیر تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات فرآیندی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب درباره اقدام‌های انجام‌شده برای کاهش گازسوزی و هدررفت گاز اظهار کرد: امسال ۲۲ کارخانه گازی که تا هشت ماه از سال قابلیت ترخیص داشتند، با تأمین کمبودهای کالایشان از سوی مدیریت تعمیرات، به‌طور کامل تعمیرات اساسی شدند. در برخی موارد با اتخاذ تدابیر فنی و مدیریتی، زمان تعمیرات از حدود ۳۰ روز به ۱۲ تا ۱۴ روز کاهش یافت که این اقدام نقش مؤثری در کاهش گازسوزی و جلوگیری از هدررفت گاز داشته است.

کیانی در پاسخ به پرسشی درباره چالش نیروی انسانی در حوزه تعمیرات اساسی گفت: هم‌اکنون با وجود بازنشستگی نیروهای باتجربه و محدودیت‌های جذب نیرو، آموزش، انتقال تجربه و کار گروهی در اولویت قرار گرفته است. خوشبختانه این حجم سنگین از کار کم‌سابقه تعمیرات اساسی در گرمای بیش از ۶۰ درجه تابستان خوزستان، با رعایت الزامات ایمنی و بدون بروز هیچ حادثه و حتی شبه‌حادثه انجام شد که نشان‌دهنده بلوغ ایمنی در عملیات تعمیرات اساسی است.

وی اظهار کرد: استمرار این مسیر نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت، تأمین به‌موقع کالا، حمایت از ساخت داخل و ایجاد انگیزه در نیروهای عملیاتی است. تجربه سال‌های اخیر نشان داده است که با اتکا به توان داخلی می‌توان پایداری تولید را حفظ و وابستگی به خارج را به حداقل رساند.

چالش نیروی انسانی و ضرورت انتقال تجربه

مدیر تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات فرآیندی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در پاسخ به پرسشی درباره برون‌سپاری تعمیرات اساسی گفت: به‌دلیل بازنشستگی نیروهای باتجربه، در کنار اجرای مستقیم تعمیرات از سوی نیروهای شرکتی، از ظرفیت برون‌سپاری نیز استفاده کردیم، البته برون‌سپاری در ماشین‌آلات دوار با تجهیزات ثابت قابل مقایسه نیست؛ تعمیرات اساسی یک توربین گازی به‌دلیل حساسیت فنی و قیمت بالای قطعات، گاهی تا ۱۰ برابر یک مخزن هزینه دارد و نیازمند نظارت دقیق مهندسی و فنی است.

کیانی با بیان اینکه با وجود کمبود شدید نیروی انسانی متخصص، نظارت بر قراردادها، سرکشی فنی و رفع چالش‌های اجرایی به‌عهده همکاران ماست، افزود: در کنار این موضوع، بخش بازرسی فنی مدیریت تعمیرات، امروز در سطح شرکت ملی نفت و حتی وزارت نفت، حرف برای گفتن داشته و نیروهای متخصصی تربیت شده‌اند که به‌صورت تخصصی، راهبری مهندسی و بررسی فنی تعمیرات اساسی ماشین‌آلات دوار را به‌عهده دارند.

وی ادامه داد: در برخی پروژه‌های برون‌سپاری، برای نخستین بار تعمیرات اساسی ماشین‌آلات و تجهیزاتی انجام شد که حتی فهرست قطعات (Spare Part List) آنها وجود نداشت. نمونه آن یک کمپرسور برند آمریکایی بود که با مهندسی معکوس و نظارت کامل نیروهای داخلی مدیریت تعمیرات، قطعاتش ساخت داخل شد و اخیراً با موفقیت در مدار عملیاتی قرار گرفت.

احیای مرکز آزمایش ژنراتورهای گازی رولزرویس

مدیر تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات فرآیندی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب یکی از اقدام‌های شاخص را احیای مرکز آزمایش جت‌های رولزرویس (Rolls Royce Gas Generator) در جوار کارگاه مرکزی آغاجاری اعلام کرد و گفت: این مرکز که از سال‌ها قبل تحت لیسانس رولزرویس طراحی و عملیاتی شده و از سال ۱۳۹۳ به‌دلیل بروز حادثه و مشکلات فنی از مدار خارج بود، با تنظیم شرح کار و برآورد تخصصی، برگزاری مناقصه و استفاده از توان بخش خصوصی، فرآیند بازسازی و بهینه‌سازی دوباره آن آغاز شده است. با فعال شدن این مرکز، افزون بر پوشش نیاز داخلی، امکان خدمات آزمایش توربین به شرکت‌های دیگر از جمله شرکت گاز و خطوط لوله و مخابرات نیز فراهم می‌شود.

کیانی با اشاره به نقش کارگاه مرکزی اهواز اظهار کرد: بخشی از فعالیت‌های ما به دیزل‌ژنراتورها و مولدهای برق اضطراری به‌ویژه در حوزه ایمنی و اطفای حریق، مربوط می‌شود. به‌دلیل انباشت تعمیرات، بخشی از این خدمات نیز به بخش خصوصی واگذار شد، اما همزمان با جذب نیروهای جدید از طریق خدمات پیمانکاری، کارگاه داخلی احیا و تعداد گروه‌های تعمیراتی افزایش یافت.

وی تأکید کرد: اعتقاد من این است که تا حد امکان، خدمات تعمیراتی باید در داخل استان خوزستان انجام شود. این رویکرد هم به اشتغال‌زایی کمک می‌کند و هم گردش مالی را در استان نگه می‌دارد. اکنون نیز تعداد زیادی از شرکت‌های داخلی در قالب برون‌سپاری با مدیریت تعمیرات همکاری دارند و این همکاری‌ها در کنار توان داخلی، نتایج مطلوبی به همراه داشته است.

پیشتازی ۱۶ درصدی مدیریت تعمیرات 

مدیر تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات فرآیندی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب با اشاره به عملکرد هشت‌ ماهه سال ۱۴۰۴ مدیریت تعمیرات گفت: طبق برنامه مصوب، تا پایان آذر امسال باید حدود ۴۷ درصد اهداف محقق می‌شد، اما بر اساس داده‌های سامانه «نت»، بیش از ۶۳ درصد برنامه‌ سالانه اجرا شده و حدود ۱۶ درصد جلوتر از برنامه هستیم. این دستاورد با وجود محدودیت نیرو، شرایط سخت آب‌وهوایی، گرمای طالقت‌فرسای بهار و تابستان خوزستان، جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و کمبود کالا به‌دست آمده و نتیجه تلاش جمعی کارکنان است.

کیانی از جذب نیروهای جوان در قالب قراردادهای حجمی به‌عنوان یکی از برنامه‌های کوتاه‌مدت نام برد و افزود: این نیروها در کنار همکاران باتجربه آموزش می‌بینند و همزمان بخشی از برون‌سپاری‌ها را کاهش می‌دهند. این اقدام افزون بر انتقال تجربه و ایجاد اشتغال، از نظر اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.

وی با تأکید بر اهمیت آموزش اظهار کرد: آموزش باید عملی و در کنار کار انجام شود. انتقال دانش از نیروهای باتجربه به نسل جوان، یکی از اقدام‌های اصلی ماست. برای مثال دوره‌های تخصصی جوشکاری، ایمنی و کار با تجهیزات نوین برگزار شده است و تلاش کرده‌ایم فرهنگ به‌روزرسانی دانش فنی در مجموعه نهادینه شود.

به‌کارگیری فناوری‌های نوین

مدیر تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات فرآیندی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در پرسشی درباره همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: استفاده از فناوری‌های نوین مانند ساخت افزایشی و چاپ سه‌بعدی فلزی، امکان تولید قطعات یکپارچه و با کیفیت بالاتر را فراهم کرده است. این فناوری‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری هستند، اما در بلندمدت هزینه‌ها را کاهش و کیفیت تعمیرات اساسی را ارتقا می‌دهند.

کیانی با بیان اینکه استهلاک تجهیزات سبب افزایش تعمیرات خارج از برنامه شده است، افزود: در کنار تعمیرات اساسی برنامه‌ریزی‌شده، تعمیرات غیرمترقبه (Breakdown) نیز رو به افزایش است. این موضوع فشار مضاعفی بر نیروی انسانی وارد می‌کند، اما با حضور میدانی مدیر و معاونان تعمیرات و تصمیم‌گیری سریع در پای کار، تلاش کرده‌ایم مدت زمان تعمیرات اساسی و توقف تولید به حداقل برسد.

وی اظهار کرد: آماده‌به‌کاری توربین‌ها و کمپرسورها نقش مستقیمی در کنترل تولید گاز، جلوگیری از گازسوزی و حفظ محیط زیست دارد. کاهش زمان تعمیر ایستگاه‌ها و بازگرداندن سریع آنها به مدار عملیاتی، به‌صورت عددی در کاهش آلایندگی و افزایش تولید قابل مشاهده است.

مدیر تعمیرات تجهیزات صنعتی و ماشین‌آلات فرآیندی شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب بزرگ‌ترین دغدغه آینده تعمیرات، نیروی انسانی متخصص دانست و عنوان کرد: اگر نتوانیم نیروهای کارآمد را حفظ کنیم، تعمیرات ضربه می‌خورد. با وجود محدودیت‌های موجود تلاش کرده‌ایم با ایجاد انگیزه، آموزش و حضور در کنار کارکنان، این سرمایه انسانی را حفظ کنیم.