مهدی یوسفی به شانا می گوید: در طی فصل سوم و چهارم 2014 تحت تاثیر افزایش فصلی تقاضا مازاد عرضه در بازار کاهش خواهد یافت اما این به معنای افزایش اساسی در قیمتها نخواهد بود.
گفتگوی خبرنگار شانا با کارشناس ارشد موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در ادامه می آید.
باوجود پیش بینی ها چرا قیمت نفت در نیمه دوم امسال کاهش یافت؟
از لحاظ عوامل اساسی بازار یعنی، عرضه و تقاضا، از ابتدای سال پیش بینی می‌شد که سطح قیمتها در سال 2014 روند نزولی داشته باشد، چرا که برآورد می‌شد نرخ رشد تقاضا کمتر از نرخ رشد عرضه جهانی بوده و بازار با مازاد عرضه مواجه و تقاضا برای نفت خام اوپک نیز کمتر سطح تولید این سازمان در سال 2013 باشد و آماری هم که از وضعیت عرضه، تقاضا و موازنه بازار در فصل اول و دوم 2014 منتشر شده بیانگر این مسئله است.
نوسانات فصلی چه میزان روی کاهش قیمت نفت تاثیر گذار است؟
آمارها نشان می دهد که در دو فصل اول و دوم سال 2014 بین 700 تا 900 هزار بشکه در روز مازاد عرضه وجود داشته و این مازاد سبب افزایش سطح ذخیره سازیها شده و بازگشت سطح ذخیره سازیهای کشورهای عضو OECD (سازمان همکاری اقتصادی و توسعه) به متوسط پنج سال گذشته را در پی داشته است. این در حالیست که در ابتدای سال 2014 سطح ذخیره سازیهای نفت خام و فرآورده کشورهای عضو OECD پایین تر از متوسط پنج سال گذشته بود. علاوه بر این در بازار آتی‌ها نیز قیمتها در حالت "پس بهین" قرار داشت.
"پس بهین" به چه معناست؟
بدین معنا که قیمت قراردادهای ماه اول بالاتر از قیمت قراردادهای ماههای بعد بود، یعنی این که معامله گران بورس نیز انتظار داشتند که روند قیمتها در سال 2014 نزولی باشد. با این حال قیمتها در چند ماه گذشته تحت تاثیر عوامل ژئوپلتیکی نظیر، بحران عراق، لیبی و اوکراین قرار داشته است که با آرام تر شدن بحرانهای مذکور در طی سه هفته گذشته قیمت نفت روند نزولی به خود گرفته است.
اتفاقات روسیه و اوکراین چقدر بازار نفت را تحت تاثیر قرارداده است؟
پس از آن که ارتش اوکراین توانست برخی مناطق را از شورشیان باز پس گیرد، با ورود تانکهای روسی به شرق این کشور جلو پیش روی ارتش اوکراین گرفته شد و در برخی مناطق شورشیان توانستند دوباره مواضع خود را پس بگیرند، این تحولات با تهدید اتحادیه اروپا مبنی بر تشدید تحریم علیه روسیه همراه بود، با این حال در هفته گذشته اعلام شد که دولت اوکراین و شورشیان در مورد آتش بس به توافق رسیده اند و این توافق از دور روز گذشته اجرایی شد، اگرچه تحلیل گران بازار در مورد ادامه توافق آتش بس تردید دارند، ولی با این حال این تحول تاثیر منفی بر قیمت نفت گذاشت و سبب کاهش قیمت نفت شد.
داعش و حضور آن در عراق چه تاثیری بر کاهش قیمت نفت داشت؟
در عراق نیز پس از آن که داعش توانست به سرعت مناطق شمال شرقی این کشور را اشغال کند، این نگرانی در بازار شکل گرفت که ممکن است دامنه ناآرامیها به جنوب این کشور سرایت کند که بخش عمده تولید عراق را شامل می شود، اما در دو هفته گذشته نه تنها سرعت پیش رویهای اولیه داعش متوقف شد، بلکه در برخی از مناطق این نیروها به عقب رانده شده اند بویژه در هفته گذشته نیروهای ارتش عراق به کمک نیروهای پیشمرگ کرد و همینطور نیروهای داوطلب شیعه توانستند شهر آمرلی در شمال عراق را از نیروهای داعش باز پس گیرند و سبب کاهش نگرانی بازار از گسترش ناآرامیهای عراق به جنوب کشور شوند.
آیا افزایش تولید نفت لیبی در دو هفته گذشته به روند کاهشی قیمت نفت کمک کرده است؟
بله درست است، تولید لیبی که به دلیل نارآرامیهای داخلی به کمتر از 200 هزار بشکه در روز رسیده بود در دو هفته گذشته به حدود 650 هزار بشکه در روز رسید و بر اساس اعلام شرکت ملی نفت این کشور، تولید تا پایان ماه سپتامبر به یک میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
به جز مواردی که اشاره شد دیگر چه عواملی سبب رسیدن قیمت نفت به این سطح شدند؟
در کنار مسایل ژئوپلتیک مسائلی نظیر رشد کمتر از حد انتظار اقتصاد آمریکا در فصل دوم 2014 و کاهش شغلهای جدید ایجاد شده در ماه آگوست در آمریکا، کاهش شاخص pmiچین در ماه آگوست، افزایش تولید نفت اوپک در ماه آگوست و نگرانی نسبت به کاهش رشد اقتصادی در آلمان به روند کاهش قیمت نفت کمک کرد.
روند کاهشی قیمت نفت تا چه زمانی ادامه پیدا می کند؟
به طور کلی پیش بینی می شود در طی چند ماه آینده در صورت عدم تشدید بحرانهای سیاسی در منطقه خاورمیانه و سایر مناطق، قیمت برنت در محدوده 95 تا 105 دلار در بشکه نوسان داشته باشد. در طی فصل سوم و چهارم 2014 تحت تاثیر افزایش فصلی تقاضا برای سوختهای زمستانی بویژه نفت حرارتی در نمیکره شمالی، مازاد عرضه در بازار کاهش خواهد یافت، اما این به معنای افزایش اساسی در قیمتها نخواهد بود، بلکه از کاهش قیمت برنت به کمتر از 95 دلار در بشکه جلوگیری خواهد کرد.
از طرف دیگر کاهش قیمت برنت به کمتر از 90 دلار در بشکه دور از انتظار است (البته به دلیل وجود سفته بازی در بازار آتی نفت خام و هجوم معامله گران برای فروش قراردادهای خرید، امکان کاهش قیمت به زیر 90 دلار در یک مقطع خیلی کوتاه وجود دارد) چرا که از یک طرف سبب غیر تجاری شدن بخشی از نفتهای غیر متعارفی که تاکنون وارد بازار شده می شود و از طرف دیگر کشورهای اوپک نیاز مبرم به درآمدهای نفتی دارند و با اتخاذ سیاست کاهش تولید مانع این امر شده و احتمالا حمایت سایر تولیدکنندگان غیر اوپکی را به دنبال خواهد داشت.
آیا نشست فوق العاده اوپک در شرایط حاضر ضروری است؟
کشورهای اوپکی باید با انجام هماهنگیهای لازم، آمادگی برگزاری نشست اضطراری را داشته باشند تا در صورت ادامه روند کاهشی قیمت، نشت اضطراری برگزار شود، چرا که زمان نشست بعدی اوپک قرار است در 27 نوامبر برگزار شود و تا زمان برگزاری نشست بیش از دو ماه و نیم زمان باقی است.
نظر شما