رئیس پردیس بالادستی پژوهشگاه صنعت نفت در گفتگو با خبرنگار شانا، به تشریح برنامه های آتی پژوهشگاه در حوزه منابع هیدروکربوری غیرمتعارف پرداخت و تصریح کرد: مطالعه و بررسی منابع گاز متان در لایه های زغالی موجود در مخازن عظیم زغالسنگ ایران از جمله این برنامه هاست. 

بیش از یک میلیارد تن ذخایر قطعی زغالسنگ در ایران

سیدصالح هندی با بیان این که ایران در میان کشورهای خاورمیانه، تنها کشور دارای مخازن عظیم زغالسنگ است، ادامه داد: طبق آخرین آمار، حجم ذخایر قطعی زغالسنگ ایران 1.1 میلیارد تن، ذخایر احتمالی آن 1.7 میلیارد تن و میزان ذخایر زمین ‌شناسی در حدود 14 میلیارد تن برآورد شده است که بر مبنای آن، کشورمان از نظر ذخایر قطعی زغالسنگ در رتبه 26 و بر اساس میزان کلی ذخایر در رتبه 12 مخازن زغالسنگ جهان قرار دارد.

وی استخراج زغالسنگ را بدلیل قرار گرفتن مخازن در اعماق زمین، مشکل و پرهزینه عنوان کرد و گفت: هم اکنون بطور متوسط استخراج 30 درصد از ذخایر موجود اقتصادی است.

امکان تولید متان از 70 درصد از مخازن عظیم زغالسنگ  

هندی با اشاره به این که حداقل 70 درصد این زغالسنگها می‌توانند از نقطه نظر تولید گاز متان مورد توجه قرار گیرند، گفت: با توجه به حجم ذخایر قابل توجه این منبع انرژی در کشور و شرایط مناسب آن برای تولید گاز متان (از نظر نوع و درجه بلوغ مواد آلی)، مد نظر قرار دادن آن به عنوان منبع انرژی جدید، اکتشاف و ارزیابی آن دارای اهمیت است. 

وی با اذعان بر این که منابع زغالسنگ ایران در رسوبات تریاس، ژوراسیک زیرین و میانی قرار دارند و این رسوبات زغالدار در برگیرنده واحدهای چینه‌ شناسی محلی و ناحیه‌ ای گسترده ‌ای هستند که معمولا با نام "گروه شمشک" شناخته می‌شوند، تشریح کرد: رسوبات گروه شمشک یک واحد تخریبی با ضخامت بیش از چهار هزار متر شامل رسوبات شیلی، سیلتی و ماسه ‌سنگی است که در سراسر فلات ایران از شمال تا مرکز گسترده شده است و به عنوان گروه زغالدار ایران شناخته می ‌شود.

به گفته هندی، گروه شمشک در شمال، مرکز و شرق ایران گسترش داشته و در سه منطقه اصلی شامل کرمان، طبس و البرز متمرکز است و ادامه رسوبات این گروه از سمت شرق به داخل کشور افغانستان و از شمال تا کشور ارمنستان تداوم دارد. 

احتمال وجود مخازن گازی فشرده در نزدیکی لایه های زغالی

رئیس پردیس بالادستی پژوهشگاه صنعت نفت در ادامه با بیان این که به نظر می ‌رسد گاز تولیدی از لایه‌ های زغالی به لایه ‌های رسوبی و یا سازندهای مجاور مهاجرت کرده باشد، افزود: بنابراین احتمال وجود مخازن گازی در ماسه‌ سنگها، وجود شیلهای گازی و حتی وجود مخازن گازی فشرده در بخش‌های عمیق‌تر حوضه دور از ذهن نیست که قطعیت یافتن این احتمالات به مطالعات بیشتر و دقیقتر ژئوشیمیایی، رسوب ‌شناسی و تکوین حوضه رسوبی نیاز دارد. 

هندی یادآور شد: پژوهشگاه صنعت نفت با تکیه بر تجهیزات دستگاهی، نیروهای متخصص در گروه های مختلف و همچنین همکاران متخصص و با تجربه در داخل و خارج کشور، برای تعریف، مدیریت و اجرای این طرح بزرگ و ملی توانمند است. 

به گزارش شانا، پژوهشگاه صنعت نفت با بیش از نیم قرن تجربه، هم اکنون با تاکید وزیر نفت در حال برنامه ریزی برای در دست گرفتن فرایند تحقیق و توسعه چند مخزن اصلی و بزرگ نفت و گاز کشور است و بزودی توافقنامه هایی را در این زمینه به امضا می رساند.