۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۱۶:۵۴
  • کد خبر: 276505
پالایشگاه ستاره خلیج فارس، افتخار همه ایرانیان

با نزدیک شدن به زمان آغاز تولید بنزین پالایشگاه ستاره خلیج فارس به عنوان یک دستاورد بزرگ ملی، متاسفانه برخی تریبون‌ها که در روزهای اخیر در رفتاری به دور از انصاف افتتاح پروژه‌های عظیم پارس جنوبی را به اقدامی انتخاباتی تعبیر می‌کردند، اکنون در رفتاری کاملا متناقض، سعی دارند پروژه ملی پالایشگاه ستاره خلیج‌ فارس را به موضوعی برای جدل‌های سیاسی و جناحی تبدیل کرده و به گونه‌ای وانمود کنند که دولت نقشی در تکمیل و راه‌اندازی این مجموعه نداشته است.

ضمن قدردانی از همه افراد، نهادها و شرکت‌هایی که چه به عنوان سهام‌دار و کارفرما و چه به عنوان مجری و پیمانکار در ساخت و راه‌اندازی این پالایشگاه نقش داشتند لازم می‌دانیم توضیحاتی را جهت تنویر افکار عمومی ارائه کنیم.

ایران در آستانه یک رویداد بزرگ و افتخار آفرین قرار دارد. پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگترین، مدرن ترین و پاک ترین پالایشگاه ایران و خاورمیانه با همت و تدبیر دولت یازدهم و علی رغم همه مشکلات و کارشکنی‌ها داخلی و خارجی به مرحله تولید رسیده است. این پالایشگاه نماد خودکفایی، خودباوری و  اقتصاد مقاومتی ، نویدبخش هوای پاک و مقوم امنیت سیاسی و اقتصادی کشور است. برای احداث این پالایشگاه راهبردی و راه اندازی آن هزینه های زیاد اقتصادی و فنی و انسانی زیادی در طول 11 سال پرداخت شده و خون دل های بسیاری خورده شده است. حال فاز نخست این طرح ملی به  مرحله بهره برداری رسیده و یکی از رویاهای تاریخی ایران در صنعت نفت یعنی خودکفایی بنزین به واقعیت نزدیک شده است. از این پس دیگر ایران مجبور نیست از خارج کشور بنزین وارد کند واز این پس ایران دیگر مجبور نیست به مانند شرایط تحریم، اقدام به تغییر کاربری مجتمع های پتروشیمی و تولید بنزین بی کیفیت کرده و زمینه افزایش آلودگی هوا و به خطر افتادن سلامت مردم را موجب شود.

در مقابل از این پس مردم بنزین و سوخت پاک و استاندارد را مصرف می کنند. از این پس دولت و مردم می توانند به خودکفایی بنزین و مهمتر از آن صادرات بنزین به دیگر کشورها افتخار کنند. موضوعی  که تا چند سال پیش به سبب وابستگی به واردات بنزین موجبات آسیب پذیری کشور و مردم شده بود. ظهور و بروز این افتخار مدیون کارگران، مهندسان و شرکت های ایرانی است است که در طول 11 سال گذشته با وجود همه مشکلات، مخاطرات و بی مهری ها، از مسیر تعیین شده برای خود اتکایی و پیشرفت کشور ، گام به پس بر نداشتند و مجدانه پای در مسیر راه اندازی و تکمیل طرح گذاشته و بر عزم و اراده خود پایدار ماندند.  

شاید اگر پالایشگاه ستاره خلیج فارس در مدت زمانی تعیین شده یعنی تا سال 90 با مدیریت مناسب به بهره برداری می رسید، طرح آمریکا و غرب در تحریم ایران به ویژه تحریم فروش بنزین به ایران با شکست مواجه می شد و در عمل بخش قابل توجهی از ساختار تحریم دچار آسیب می شد اما ضعف مدیریت در حوزه کلان و نداشتن چشم اندازی مشخص از برنامه های توسعه ای و اقتصادی به همراه عدم درک و شناخت درست از تحولات سیاسی، سبب شد طرح های راهبردی و مهم مانند پالایشگاه ستاره خلیج فارس قربانی سیاست‎ها و برنامه های کم اهمیت و پوپولیستی قرار گیرد.

این پالایشگاه اگرچه تا ابتدای دولت یازدهم ، در حدود نیمی از روند عملیاتی خود را طی کرده بود اما واقعیت آن است که اقدام‌های انجام شده در دولت‎های پیشین یعنی از سال 85 تا 92، عمدتا اقدامات عمرانی و آماده سازی محیطی برای ساخت و نصب تجهیزات فنی بوده است. به معنای دیگر عملیات ساخت و نصب تجهیزات پالایشگاه که به لحاظ مالی (تامین و تخصیص منابع)، فنی و مهندسی، تست و پیش راه اندازی و نهایتا روند تحویل به بهره بردار سخت، پیچیده و زمانبر می باشد  به گونه ای که اصولا قابل مقایسه با مراحل ابتدایی اجرای پروژه نیست (هرچند به لحاظ اسمی و عددی ممکن است که سهمی برابر داشته باشند). پالایشگاه ستاره خلیج فارس به عنوان یکی از پیشرفته ترین و بروزترین پالایشگاه‌های ایران از این قاعده و منطق مستثنی نیست.

پالایشگاه ستاره خلیج فارس به طور مشخص تا سال 92 درگیر مشکلات عدیده ای همچون تغییرات مکرر مدیریتی و اعضای هیئت مدیره، عدم تامین بموقع منابع مالی، فشار اقتصادی، فنی و مدیریتی تحریم های اقتصادی ، روند کند استفاده از معافیت‌های گمرکی و تشریفات ترخیص،  ضعف بنیه فنی و مالی پیمانکاران و ضعف بنیه فنی و مالی سازندگان داخلی مواجه بود و این مشکلات عملا روند تکمیل آن را سخت، پرهزینه و زمانبر ساخته بود.

وزارت نفت دولت یازدهم با اشراف به اهمیت و جایگاه پالایشگاه ستاره خلیج فارس در منظومه اقتصادی، سیاسی و امنیتی کشور  و با شناخت همه مشکلات و محدودیت‌هایی که این پالایشگاه تا آن زمان در فرایند تکمیل مواجه بود ، از زمان شروع به کار در مرداد  1392، تجهیز و تکمیل این طرح استراتژی را در اولویت قرار داد و تلاش کرد در سه  حوزه مدیریت واحد و منسجم پروژه (سهامداران و پیمانکار)، حوزه تامین و تخصیص مالی  و همچنین حوزه تامین و تجهیز اقلام فنی، روند عملیاتی طرح را شتاب بخشد.

این برنامه‌ها و تلاش‌ها در حالی بود که عملا فشارهای اقتصادی و فنی ناشی از تحریم های اقتصادی ادامه داشت و چه بسا تشدید گردید. بنابراین در حالی پالایشگاه ستاره خلیج فارس در دولت یازدهم روند توسعه ای خود را  (با وجود این‌که پالایشگاهی خصوصی محسوب می‌شد و در عمل وزارت نفت سهم اندکی در مالکیت سهام آن یعنی 17 درصد دارد)، طی می‌کرد که تحریم ها در سخت ترین شرایط قرار داشت و روند کاهشی قیمت نفت نیز آغاز شده بود. با این وجود با تدبیر وزارت نفت ، مبالغ عظیمی را به این پروژه از محل صندوق توسعه ملی و دیگر منابع تخصیص داد.

در حوزه مدیریت پروژه، وزارت نفت دولت یازدهم از همان ابتدا، بر ایجاد یک ثبات مدیریتی در این پروژه متمرکز گردید . بر این اساس، ترکیب سهامداران شرکت با هدف تسهیل در اخذ تسهیلات بانکی بیشتر تغییر کرد و به طور خاص  سهم شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی از 48 درصد به 17.9 درصد کاهش یافت و در مقابل سهم شرکت های غیردولتی مانند صندوق های بازنشستگی صنعت نفت و شرکت نفت و گاز تامین افزایش یافت؛ همچنین شرکت‌های معتبری برای نظارت بر کیفیت و راه‌اندازی به کار گرفته شدند . نظام مدیریت و ساختار سازمانی کارفرما و پیمانکار  نیز بازنگری، تغییر و تقویت شد و در عین حال وزارت نفت و شخص وزیر نفت فرایند اجرایی کار را تحت نظارت مستقیم قرار داد.  

در حوزه مالی پروژه، هزینه اولیه ساخت این پالایشگاه درابتدا حدود 2.6  میلیارد یورو  برآورد شد. به‌تدریج با طولانی شدن زمان طرح و پس از طی فراز و نشیب قریب  11 سال  و افزایش هزینه‌ها، برآورد بودجه کل طرح به مبلغ 3.8 میلیارد یورو افزایش یافت. حدود 31درصد منابع مالی تامین شده توسط سهام داران و بقیه از طریق تسهیلات ارزی از جمله برداشت از صندوق توسعه ملی تامین شده است. از حدود 3.8 میلیارد یورو، حدود 1.55 میلیارد یورو تا سال 1392 و حدود 2.22 میلیارد یورو به این پروژه تزریق مالی صورت گرفت است که سهم صندوق توسعه ملی در دو مرحله 638 میلیون یورو بوده است. این تخصیص‎ها عمدتا در دولت یازدهم و با کمک وزارت نفت صورت گرفته است.

در حوزه تامین و تجهیز اقلام فنی پالایشگاه، وزارت نفت رایزنی گسترده ای را با شرکت های داخلی و گاه خارجی برای تامین اقلام و همچنین نهادهای گمرکی و تجاری برای تسهیل در امر ترخیص اقلام در پیش گرفت و گره بسیاری از محدودیت ها و مشکلات در این زمینه را باز کرد.

حال پالایشگاه ستاره خلیج فارس به عنوان نماد خودکفایی و خوداتکایی ایرانیان، پس از 11 سال با وجود همه محدودیت‎ها و مشکلات، در آستانه بهره برداری است. در این زمان مناسب است از همه کارگران، مهندسان ، مدیران، شرکت ها و دولت‎هایی که به تناسب و توان خود سهمی در به سرانجام رساندن این پروژه بزرگ و راهبردی برای کشور داشته اند، قدردانی می‌کنم که بی‌شک قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء یکی از موثرترین حلقه‌های این مجموعه به شمار می‌رود و در این شرایط میمون و مبارک، نباید با پرداختن به مسائل حاشیه ای، سیاسی و سهمیه بندی و سهم خواهی، ارزش و اهمیت کار را در نزد مردمی که سال های طولانی در انتظار چنین روزی بودند، کوچک و تحقیر کرد.

به دستاوردها و افتخارهای ملی باید نگاه ملی و غیرسیاسی داشت شاید این مهم موجب سرعت گرفتن در فرایند رشد و پیشرفت کشور در دیگر حوزه‌ها شود.  

کد خبر 276505

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =