پرداختی کلی و کوتاه به برخی دستاوردهای این مجموعه به مخاطب این امکان را می‌دهد به‌طور شفاف و به دور از هیاهوهای سیاسی در جریان بخشی از اقدام‌ها و موفقیت‌های آن قرار بگیرد:
۱- متنوع‌سازی تولید: افزایش توان سبد تولیدی وزارتخانه یکی از محورهایی بود که زنگنه از روز اول بر آن تاکید داشت و مهم‌ترین آن را تقویت بخش گاز اعلام کرد. در همین راستا طرح توسعه فازهای گازی پارس جنوبی از جمله اهداف کوتاه و میان‌مدت بود. قبل از آغاز به کار دولت حسن روحانی، عدد واردات گاز ایران از ترکمنستان معادل ۴ میلیارد دلار به صورت سالانه بود. با توجه به منابع گازی ایران در پارس جنوبی که شامل عددی حدود ۸ درصد از کل منابع گازی جهان است، مجموعه وزارتخانه تصمیم گرفت با یک برنامه‌ریزی منسجم فازهای ۱۲، ۱۳، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۸، ۱۹، ۲۰، ۲۱، ۲۲، ۲۳و ۲۴ را با سرعت بیشتری تکمیل کند و به بهرداری برساند و با اتصال به مدار سراسری شبکه توزیع، علاوه بر تامین نیاز کشور، حجم تولید میعانات گازی را افزایش دهد تا هم خوراک پتروشیمی افزایش پیدا کند و هم مازاد تولید به صورت کالای قابل صادرات به بازارهای جهانی عرضه شود.
۲- خودکفایی بنزین: اولویت دوم وزارتخانه، خودکفایی در تولید بنزین به عنوان نیاز راهبردی کشور و جلوگیری از واردات آن بود. در همین راستا پروژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس که به عنوان بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان با ظرفیت دریافت خوراک ۳۶۰ هزار بشکه روزانه در سال ۱۳۸۵ کلنگ‌زنی شده بود با تلاش‌های وزیر در سه فاز به طور کامل به بهره‌برداری رسید. نکته جالب این‌ه این پالایشگاه فرای پیش‌بینی‌های فنی با دریافت خوراک روزانه بیش از ۴۰۰ تا ۴۲۰ هزار بشکه میعانات گازی از پارس جنوبی با تولیدی معادل ۴۵ میلیون لیتر بنزین در روز در حال بهره‌برداری است.
۳- میدان‌های مشترک: اولویت سوم، کم کردن عقب‌افتادگی ایران در میدان‌های مشترک بود. طرح توسعه میدان‌های مشترک در غرب کارون که با توجه به هم‌مرزی با عراق دارای اهمیت ویژه هستند با چشم‌انداز افزایش حجم تولید نفت خام در دستور کار قرار گرفت که پس از توسعه این میدان‌ها، تولید نفت ایران به عددی حدود ۴ میلیون بشکه افزایش یافت که ۲ میلیون آن به مصارف ۹ پالایشگاه فعال کشور رسید.
۴- افزایش صادرات نفت: با توجه به افزایش تولید در حوزه پارس جنوبی و میدان‌های مشترک نفتی روزانه ۲ میلیون بشکه نفت خام از پایانه صادراتی خارک و ۵۰۰ هزار بشکه میعانات گازی از بندر عسلویه، در مقاطعی بیش از ۲.۵ میلیون بشکه نفت و میعانات گازی صادر می‌شد. اصرار و ایستادگی مجموعه وزارت نفت برای احقاق سهمیه صادراتی بدل شده در دولت قبل به نفع عربستان سعودی، یکی از مهم‌ترین اقدام‌های سیاسی مجموعه بود که با توجه به وزن شخصی زنگنه و لابی‌گری گسترده اقتصادی محقق شد. البته با توجه به آغاز دوباره تحریم‌ها، مجموعه وزارت برای صیانت از روش‌های فروش، عدد صادرات فعلی را اعلام نمی‌کند، اما همان طور که سخنگوی دولت تاکید کرد، این عدد قطعا بالاتر از میزان تحویلی از دولت قبل است.
۵- طرح‌های توسعه‌ای در پالایشگاه‌های کشور: برای ارتقای کیفیت و افزایش ظرفیت پالایشگاهی، پالایشگاه بندرعباس در زمان دولت روحانی افتتاح شد. طرح توسعه پالایشگاه اصفهان درحال اجراست و از همه مهم‌تر فاز دوم توسعه پالایشگاه آبادان با پیشرفت خوبی در حال انجام است.
۶- توسعه صنعت پتروشیمی: با اینکه بدنه پتروشیمی متعلق به بخش خصوصی است، برای تسهیل تامین خوراک و کنترل سیاست‌های اجرایی این حوزه، وزارت نفت به شرکت ملی پتروشیمی اختیارات حاکمیتی تفویض کرد تا با نگاهی تخصصی به دغدغه‌ها و چالش‌های این حوزه بپردازد. در کنار این، وزارت نفت با آغاز به ساخت یا تکمیل پتروشیمی دماوند در عسلویه، پتروشیمی سبلان، سیراف، دنا، صدف... و تکمیل طرح توسعه پتروشیمی پردیس و از همه مهم‌تر ایجاد قطب سوم پتروشیمی در منطقه استراتژیک مکران دست به افزایش ظرفیت این بخش زده است.
۷- تکمیل پروژه‌های فراموش شده: به‌طور مثال پالایشگاه گاز بیدبلند۲، مگاپروژه‌ای که سال‌ها مسکوت مانده و سبب از بین رفتن منابع کشور از طریق فلرینگ شده بود، در این دولت در حال تکمیل است. در این پروژه با جمع‌آوری گازهای همراه هم از اتلاف یک سرمایه ملی جلوگیری خواهد شد و هم از مقدار آلاینده‌های تولیدی کاسته می‌شود.
۸- اهتمام ویژه به بحث تامین گاز: اهتمام ویژه به بحث تامین گاز و اطمینان از امنیت تامین آن به قصد جلوگیری از وقوع قطعی آن با توجه به مصارف صنعتی و خانگی یکی دیگر از اهداف وزارت نفت بود. بسیاری از کارشناسان حوزه پالایشگاهی معتقدند پس از شروع تحریم‌های نفتی آمریکا و با توجه به کاهش شدید صادرات معیانات گازی و امکان افت شدید در لود پالایشگاهی پارس جنوبی به دلیل عدم وجود مخازن باید کشور دچار افت فشار گازی و نوسان تامین می‌شد، اما درایت وزارت نفت سبب شد با تزریق میعانات گازی به خط لوله پارس جنوبی به بندرعباس، خوراک پالایشگاه ستاره خلیج فارس افزایش پیدا کند و با این ترفند هم در عدد تولید بنزین پیشرفت حاصل شد و هم نگذاشت فازهای پارس جنوبی افت تولید پیدا کنند و به سبب این راهکار در خطوط انتقال گاز هم افت فشاری مشاهده نشد. عملکرد وزارت نفت در دوره وزیر کنونی نفت کامل نیست؛ منتها بلند کردن وزارت به ارث رسیده از دولت قبل، تصاحب سهمیه صادراتی از دست رفته، ثبات اداره و در نهایت تقابل با امریکایی که با همه نیرو قصد نابود کردن صنعت نفت ایران را دارد، کار ساده‌ای نبود. قطعا یک نیاز حیاتی وزارت در شرایط فعلی برخورداری از انتقادها و منتقدان مصلح است، اما می‌طلبد برای مقابله با جنگ تبلیغاتی برخی هسته‌های معلوم‌الحال، به دستاوردهای این مجموع هم پرداخته شود و برای رفع شبهه بیان شوند.
میثم شرفی، کارشناس نفت
منبع: روزنامه اعتماد
نظر شما