به گزارش شانا به نقل از پژوهشگاه صنعت نفت، سرود زاهدی، مدیر پروژه توسعه سیستم اختلاط پیوسته نفت خام برای پایانه بین‌المللی خارک، اختلاط نفت‌خام و فرآورده‌های نفتی را به‌عنوان یکی از مهمترین روش‌های تولید نفت‌خام و برش‌های نفتی با کیفیت دانست و اظهار کرد: در صنایع نفتی با هدف تولید محصولات با کیفیت بالا و متناسب با نیاز بازار و بیشینه‌سازی سود پالایشگاهی از روش اختلاط نفت‌خام در بخش‌های مختلف نظیر تولید، توزیع و انتقال نفت خام استفاده می‌شود.

وی به روش‌های فرآیند اختلاط نفت خام اشاره کرد و افزود: به‌طور کلی فرآیند اختلاط نفت خام به دو روش پیوسته و ناپیوسته امکان‌پذیر است. در گذشته، فرآیند اختلاط نفت خام به‌صورت ناپیوسته که همان روش سنتی است انجام می‌شد اما به‌تدریج و با توسعه سیستم‌های کنترلی امکان انجام آن به‌صورت پیوسته در خطوط لوله فراهم شد.

عملیات اختلاط با کمترین سرمایه و صرف زمان

مدیر پروژه توسعه سیستم اختلاط پیوسته نفت خام برای پایانه بین‌المللی خارک در تبیین روش ناپیوسته هم اظهار کرد: این روش سبب می‌شود که عملیات اختلاط با کمترین سرمایه و صرف زمان صورت گیرد و از سوی دیگر استفاده از این راهکار سبب شده تا محصولات پالایشگاهی با حداقل نوسان‌های ممکن در خواص از مقادیر مطلوب حاصل شوند یا نفت خامی با خواص بهینه وارد پالایشگاه‌ها شده یا در خطوط انتقال نفت خام جریان یافته و یا در پایانه‌ها وارد تانکرهای نفت خام شود.

زاهدی ادامه داد: در کشور ما، لزوم توسعه دانش فنی و طراحی سیستم اختلاط پیوسته نفت خام با توجه به ضرورت تنوع‌بخشی به نفت خام صادراتی کشور با هدف تأمین نیازهای طیف گسترده‌تری از مشتریان بین‌الملل نفت و کاهش تحریم‌پذیری نفت خام کشور از سال‌ها پیش احساس شده است.

وی با بیان این که طراحی سیستم اختلاط پیوسته نفت خام از چندی پیش به پژوهشگاه صنعت نفت واگذار شده است، تصریح کرد: در همین زمینه مطالعات مقدماتی و امکان‌سنجی فنی و اقتصادی، طراحی پایه و تفصیلی این واحد به همراه تهیه اسناد مناقصه برای فعالیت‌های خرید، نصب و راه‌اندازی تحت پروژه‌ای به سفارش اداره تحقیق و توسعه شرکت پایانه‌های نفتی برای نصب در پایانه خارک انجام شد.

تنوع در سبد صادراتی کشور

مدیر پروژه توسعه سیستم اختلاط پیوسته نفت خام برای پایانه بین‌المللی خارک با اشاره به اینکه واحد طراحی شده اختلاط پیوسته نفت خام برای تولید یک و نیم میلیون بشکه در روز تولید نفت خام سنتتیک طراحی شده است، تصریح کرد: این سیستم امکان اختلاط پیوسته ۵پنج نوع نفت خام در محدوده نفت‌های خام فوق سبک، فروزان، سنگین و فوق سنگین با نسبت‌های مختلف را فراهم می‌کند و این موضوع از یک سو سبب تنوع در سبد صادراتی کشور می‌شود و از سوی دیگر طیف گسترده‌ای از نیاز مشتریان در بازارهای بین‌المللی را پوشش خواهد داد.

زاهدی به‌کارگیری سیستم اختلاط پیوسته نفت خام در مقایسه با سیستم اختلاط ناپیوسته نفت خام هزینه سرمایه گذاری ثابت و تعمیر نگهداری را ۵۰ درصد و هزینه برق مصرفی را ۷۰ درصد کاهش می‌دهد.

وی به دیگر مزایای این سیستم نیز اشاره کرد و گفت: با استفاده از این روش، میزان زمان لازم برای عملیات به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد و از حداقل ۲۲ ساعت زمان اختلاط در سیستم اختلاط ناپیوسته به اختلاط در لحظه کاهش خواهد یافت و از سوی دیگر افزایش تعداد پمپ‌ها، مخازن و لوله‌ها سبب پیچیدگی عملیات سیستم اختلاط ناپیوسته نفت خام به نسبت سیستم اختلاط پیوسته نفت خام می‌شود.

قابلیت محاسبه خواص نفت خام

مدیر پروژه توسعه سیستم اختلاط پیوسته نفت خام برای پایانه بین‌المللی خارک با بیان اینکه نرم افزار محاسباتی بخش کنترل نظارتی (Supervisory control) سیستم اختلاط پیوسته نفت خام با نام RIPI Blend از سوی صنعت نفت پژوهشگاه طراحی و توسعه یافته است، افزود: این نرم‌افزار از یک سو قابلیت محاسبات خواص نفت خام حاصل از اختلاط نفت‌های خام با نسبت‌های مشخص و از طرف دیگر امکان تعیین نسبت‌های اختلاط برای تولید نفت خام سنتتیک با خواص مشخص از خوراک‌های با خواص مشخص را داراست.

زاهدی افزود: از سوی دیگر، در بخش کنترلی سیستم اختلاط پیوسته نفت خام در صورت تشخیص تغییری معنی‌دار در هریک از خواص خوراک‌های نفت خام ورودی، نرم افزار RIPI Blend را فعال کرده تا نسبت‌های جدید برای دستیابی به نفت خام سنتتیک با خواص مشخص تعیین شوند و این نسبت‌ها از سوی بخش کنترل سیستم اختلاط پیوسته نفت خام در سیستم اعمال شده و کیفیت محصول تولیدی را در حد مطلوب خود حفظ خواهد کرد.

وی گفت: از دیگر ویژگی‌های این نرم‌افزار، امکان تخمین میزان پایداری نفت خام سنتتیک حاصل از اختلاط است که در این حالت نسبت‌های اختلاط نفت خام به شکلی تعیین خواهند شد که حداقل احتمالِ رسوب‌گذاری، در خطوط لوله انتقال نفت خام تولیدی و یا مخزن ذخیره‌سازی نفت خام حاصل شود.