شانا: هر چند مسئولیت اصلی شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی همانگونه که از نامش بر می آید فقط صادرات این مواد است اما به نظر می رسد این شرکت فعالیت های اخود را گسترش داده و پروژه های دیگری هم بر عهده گرفته است لطفا در این زمینه توضیح دهید؟ حیدری: این مهم را نباید از نظر دور داشت که شرکت پایانه هاى صادرات مواد نفتى مسئولیت صادرات نفت خام ایران را به بازارهای مختلف جهان همچنین کشورهایی که جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت می شناسد، بر عهده دارد و به عنوان متولی اصلی صادرات مواد نفتی کشور برای رسیدن به این هدف حوزه فعالیتش را در 4 پایانه صادراتی خارگ، پارس ، نکا و ماهشهر متمرکز کرده است، دو فعالیت قابل توجه ذخیره سازی و اندازه گیری میزان نفت خام نیز از دیگر عملیات این شرکت است. شانا: در مورد ذخیره سازی صحبت کردید بفرمایید میزان ذخیره سازی در مهم ترین پایانه صادراتى کشور(خارگ) به چه میزان است؟ حیدری: با اقدامات انجام گرفته و احداث مخازن جدید، ظرفیت ذخیره سازی در پایانه خارگ افزایش می یابد و تا پایان امسال به نزدیک 23 میلیون بشکه در روز خواهد رسید البته ظرفیت ذخیره سازی این پایانه در حال حاضر بالغ بر 14 میلیون بشکه در روز است و این در حالی است که ظرفیت مخازن در دست تعمیر پایانه خارگ نیز 3 میلیون بشکه است که با احتساب این میزان روزانه بیش از 17 میلیون بشکه مواد نفتی ذخیره سازی می شود. شانا: برای دستیابی به این هدف چه پروژه هایی را در دست اجرا دارید؟ حیدری: می توان گفت،در حال حاضر ساخت 3 مخرن جدید یک میلیون بشکه ای، 5 مخزن 500 هزار بشکه ای، 2 مخزن 250 هزار بشکه ای و 2 مخزن 100 هزار بشکه ای در دستور کار این شرکت قرار دارد که تا اواخر امسال کار ساخت آنها به پایان می رسد.همچنین ساخت یک مخزن نفتی 140 هزار بشکه ای که مناقصه آن در دست اجراست، نیز از جمله اقداماتی است که به منظور ایجاد ظرفیت سازی جدید در این پایانه انجام شده است. البته تعمیر 8 مخزن نفتی با ظرفیت 4 میلیون بشکه هم به منظور ذخیره سازی نفت خام در خارگ از دیگر اقدامات در این زمینه است، که تا اواخر امسال پایان می یابد. شانا: به منظور افزایش کیفیت صادرات نفت خام اجرای پروژه نوسازی و بازسازی اسکله های «تی» و«آذر پاد» را در پایانه صادراتی خارگ، در دستور کار قرار دارد در این زمینه بیشتر توضیح دهید؟ حیدری: یادآوری این مهم ضروری است که پس از پایان جنگ تحمیلی تا کنون تعمیرات اساسی بر روی این اسکله ها انجام نگرفته بود ولی در حال حاضر برنامه نوسازی اسکله های «تی» و «آذر پاد» در دستور کار شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی قرار دارد.برداشتن سیستم ضربه گیر پیوسته از اسکله ها برای پهلوگیری کشتی ها و تبدیل آن به سیستم نقطه ای( مونو پایل) عمر این اسکله ها را تا حد قابل توجهی افزایش می دهد و این از جمله اقداماتی است که در حال حاضر شرکت به آن پرداخته است عملیات اجرایی این پروژه در اوایل سال آینده به پایان می رسد. همچنین افزایش ضریب ایمنی اسکله ها، کاهش هزینه های تعمیراتی و افزایش سرعت پهلو گیری کشتی ها نیز از جمله مزیت های مهم پروژه بازسازی اسکله های «تی» و «آذر پاد» است . اجرای پروژه نوسازی و بازسازی اسکله های پایانه خارگ را کنسرسیومی متشکل از یک شرکت ایرانی و ژاپنی بر عهده دارند و در حال حاضر نیز از 6 اسکله «تی» ، 5 اسکله در حال بازسازی است. شانا: در مورد موقعیت اسکله « تی» بیشتر توضیح دهید؟ حیدری: البته باید گفت،اسکله شرقی (T) یکی دیگر از اسکله های صادراتی در پایانه صادراتی خارگ است که در سال 1338 خورشیدی تکمیل شد و نخستین محموله نفت صادراتی ایران به میزان 125 هزار و 610 بشکه با استفاده از امکانات جزیره خارگ در دی ماه همان سال تحویل کشتی «هلدیا» شده است. این اسکله در فاصله 1100 متری ساحل قرار دارد و عمق آب در اطراف آن در حدود 15 تا 22 متر است همچنین طول اسکله در حدود 1830 متر و عرض آن 40 متر است و دارای ده پهلوگاه است. شانا: با توجه به این که پروژه «بهسازی سیستم دریافت سوخت و صدور نفت درخارگ»، از جمله پروژ های در دست اجرای شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی است بفرمایید اجرای این پروژه چه ویژگی و مزایایی دارد؟ حیدری: در پاسخ به این پرسش قبل از هر چیز باید گفت، نیاز کشتی ها برای دریافت سوخت در زمان بارگیری نفت خام در پایانه خارگ، موجب شده است که این پروژه در دستور کار شرکت پایا نه های صادرات مواد نفتی قرار گیرد که اجرای این پروژه درآمد بندری قابل توجهی را برای کشور به همراه دارد. با توجه به تغییرات سوخت در سال های اخیر و افزایش غلظت نفت کوره (مازوت) سیستم های موجود و پمپ ها برای انتقال نفت کوره به اسکله قابل استفاده نبود و این امر لزوم نصب سیستم های گرم کننده (هیتر) را بیش از گذشته ضروری ساخته است . پیمانکار اجرایی، سفارش خرید تجهیزات مربوط به این پروژه را داده است که بعد از رسیدن کالاهای مورد نیاز، فعالیت های اجرایی پروژه بهسازی سیستم دریافت سوخت و صدور نفت خارگ بزودی آغاز می شود. یادآوری این مهم ضروری است که کشتی هایی که به منظور بارگیری نفت و مواد نفتی به خارگ می آیند در حال حاضر سوخت مورد نیاز خود را از کشورهای حوزه خلیج فارس تامین می کنند که با اجرای این پروژه ، تمایل و علاقه بیشتری برای پهلوگیری این کشتی ها در جزیره خارگ ایجاد می شود که این امر نیز موجب درآمد زایی خوبی است. شانا: دستیابی به فناور های نوین در فعالیت های مختلف شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی را تا چه میزان در برنامه خود در نظر گرفته اید؟ حیدری: باید بگویم توجه به فناوری های روز در بخش های مختلف صادرات مواد نفتی ذخیره سازی و اندازه گیری میزان نفت خام که سه وظیفه مهم این شرکت را تشکیل می دهد، از برنامه های مهم ماست که در این میان می توان به پروژه رسوب زدایی مخازن نفت اشاره کرد که به عنوان یکی از جدید ترین فناورها ی دنیا در پایانه خارگ انجام می گیرد. شانا: در زمینه این فناوری بیشتر توضیح دهید؟ حیدری: در گذشته رسوبات تشکیل شده در مخازن نفت خام در درون گودال هایی ریخته یا به «آسفالتینگ» تبدیل می شد همچنین عملیات رسوب زدایی از مخازن حدود 6 ماه طول می کشید که با بهره گیری از روش جدید نه تنها زمان رسوب زدایی تا حد قابل توجهی کاهش یافته بلکه تا میزان زیادی نیز از آلودگی محیط زیست جلوگیری می شود. در حال حاضر عملیات رسوب زدایی به روش بسته از مخازن پایانه خارگ با ظرفیت 6 میلیون بشکه در دست اجراست که تا اواخر امسال به پایان می رسد، ظرفیت مخازنی که تاکنون رسوب زدایی شده اند بالغ بر 5 میلیون و 500 هزار بشکه است و با انجام عملیات رسوب زدایی به روش جدید از مخرن شماره 20 پایانه خارگ تا پایان امسال، این میزان به 6 میلیون بشکه خواهد رسید. توجه به این نکته ضروری است که رسوب زدایی از مخازن نفتی با روش بسته می تواند بازیافت لجن های نفتی از مخازن و صدور آن را به دنبال داشته باشدکه این امر درآمد قابل توجهی برای کشور دارد. جلوگیری از آلودگی محیط زیست نیز یکی دیگر از مزایای مهم رسوب زدایی از مخازن به روش بسته است . این فناوری جدید از کشورهای ژاپن و آلمان به ایران منتقل شده است و در حال حاضر به عنوان یک روش مناسب در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.مدت اجرای قرار داد کنونی رسوب زدایی از مخازن پایانه خارگ با ظرفیت 6 میلیون بشکه به زودی به پایان می رسد ودر حال حاضر مراحل مربوط به برگزاری مناقصه انتخاب پیمانکار جدید برای عملیات رسوب زدایی از دیگر مخازن این پایانه در دست اجراست. شانا: شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی برای نخستین بار به فناوری تعمیرات خطوط لوله انتقال نفت در اعماق دریا دست یافته است در بهره گیری از این فناوری تا چه میزان موفق عمل کرده اید؟ حیدری: با استفاده از این فناوری نوین برای نخستین بار کار تعمیرات 300 کیلومتر خطوط لوله زیر دریایی انتقال نفت خام از ساحل گناوه به پایانه خارگ در عمق 45 متر ی از سطح دریا انجام می شود همچنین در حال حاضر مطالعات پروژه تعمیر خطوط لوله انتقال نفت در این عمق که شامل 5 شاخه لوله 60 کیلومتری است به پایان رسیده و مراحل انتخاب پیمانکار برای اجرای پروژه در دست اجراست. همچنین بازگشایی پاکت ها و ارزیابی فنی برای انتخاب پیمانکار این پروژه به پایان رسیده که با معرفی پیمانکار که مشارکت یک شرکت ایرانی و یک شرکت بین المللی است فعالیت اجرایی این پروژه بزودی آغاز می شود.یادآوری این نکته ضروری است که اطلاعات به دست آمده از پروژه بازرسی فنی 300 کیلومتر خطوط لوله های نفت زیر دریا که برای نخستین بار در کشور در سال گذشته انجام شد، زمینه را برای اجرای پروژه تعمیر این خطوط فراهم کرده است. شانا: با توجه به این که بهره گیری از فناوری های ارتباطی نیز از جمله اقدامات در دست اجرای این شرکت است، بفرمایید در این زمینه چه فعالیت هایی صورت گرفته است؟ حیدری: اداره فناوری اطلاعات شرکت پایانه صادرات مواد نفتی ایران از نیمه دوم سال 1381 فعالیت خود را در شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی آغاز کرده است و در دو سال گذشته موفق شده است در زمینه پروژه هایی از جمله ایجاد بستر های ارتباطی و شبکه ای، ایجاد امکانات اینترنتی و پست الکتریک و ایجاد پایگاه اطلاعات اینترنتی و پروژه ارتباطات ماهواره ای نتایج خوبی بدست آورد. عملیات اجرایی پروژه ارتباطات ماهواره ای شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی در دست اجراست و در حال حاضر نیز ارتباط میان جزیره خارگ و تهران برقرار شده است، مشکلات ارتباطی موجود میان جزیره خارگ و سایر پایانه ها با تهران در استفاده از مجموعه سیستم های اطلاعاتی یکنواخت کالا و جامع نیروی انسانی وزارت نفت دراین مناطق، هدف اساسی اجرای این پروژه است. این سیستم از سرعت زیادی برخوردار است و بستر مناسبی را برای تبادل و ارتباط فراهم کرده است این فناوری همچنین موجب شده زمان وارد کردن اطلاعات به حداقل ممکن برسد. از طرف دیگر باید گفت، مناسبترین نوع وسیله ارتباطی روش ماهواره ای باایجاد ایستگاه های زیر زمینی کوچک موسوم به (Vsat ) است و اقدامات صورت گرفته در خارگ موجب شده است که علاوه بر ارتباط صدا، تبادل سیستم های جامع نیروی انسانی و سیستم مالی در یک محیط اینترانت نیز برقرار شود. این اداره همچنین درصدد است تا با ایجاد یک بستر مناسب میان تهران و سایر پایانه های عملیاتی خارگ، عسلویه، نکا و ماهشهر در مورد انتقال این سیستم ها، اینترنت و دیگر سیستم های اطلاعاتی اقدام کند. شانا: در حال حاضر شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی تعریف و مطالعات چند پروژه جدید را در دست اقدام دارد که جمع آوری گازهای همراه نفت از اسکله های پایانه صادراتی خارگ از جمله این پروژه ها است که نیاز به توضیح بیشتری دارد؟ حیدری: باید گفت،اجرای چنین پروژه ای به فناوری پیشرفته ای نیاز دارد و ضرورت جمع آوری گازهای همراه نفت که در زمان حمل نفت خام برای صادرات از اسکله های پایانه خارگ به طور طبیعی متصاعد می شود، سبب شده است که اجرای این پروژه در دستور کار این شرکت قرار گیرد. در حال حاضر مطالعات به منظور اجرای این پروژه انجام شده و مشاور نیز در حال بررسی و برآورد توجیه اقتصادی آن است. با توجه به این که در گازهای همراه نفت، میعانات گازی نیز وجود دارد ، برآوردهای اولیه نشان داده است که با اجرای این پروژه جمع آوری میعانات گازی از اسکله های خارگ مقرون به صرفه خواهد بود که در صورت توجیه اقتصادی عملیات اجرایی این پروژه آغاز می شود. شانا: با توجه به این که شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی فعالیت های قابل توجهی را در پایانه پارس واقع در عسلویه دارد ،ظرفیت این پایانه چقدر است و اگر موارد دیگری نیز هست بفرمایید؟ حیدری: باید بگویم شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی در حال حاضر توانایی صدور مایعات گازی را با بالاترین استاندارد های موجود جهان از پایانه صادراتی پارس در عسلویه دارد. این میزان صادرات مایعات گازی در این پایانه با استفاده از SPM (گوی شناور)انجام می گیرد، که با نصب SPM دوم توان صادراتی این شرکت افزایش می یابد. در حال حاضر شرکت نفت و گاز پارس نصب SPM دوم پایانه عسلویه را که قرار داد آن منعقد شده و احداث خط لوله مربوط به آن نیز به پایان رسیده است، در دست اجرا دارد. وبعد از پایان عملیات نصب SPM دوم این شرکت، راهبری و استفاده از آن را بر عهده می گیرد . با بهره گیری از این دو گوی شناور، همچنین با راه اندازی فازهای دیگر میدان گازی پارس جنوبی این پایانه توان صادرات مایعات گازی 10 تا 11 فاز این میدان را خواهد داشت. شانا: در حال حاضر پایانه پارس توانایی چه میزان ظرفیت صدور مایعات گازی را داراست؟ حیدری: در حال حاضر نیز این پایانه ظرفیت صدور مایعات گازی را به میزان دو برابر ظرفیت کنونی دارد،واندازه گیری کمی وکیفی در پایانه عسلویه با بهره گیری از نیروی متخصص و فناوری روز دنیا انجام می گیرد. همچنین تحویل سیستم اندازه گیری پایانه پارس از فعالیت های مهمی است که متناسب با استانداردهای جهانی است و بزودی راه اندازی می شود. توجه به این مهم ضروری است که هدف اصلی این شرکت بر پایه مشتری مداری استوار است و شرکت های مختلف بین المللی که از مشتریان این شرکت در پایانه های صادراتی خارگ، نکا و عسلویه هستند، از دقت اندازه گیری در صادرات، کمیت و کیفیت نفت خام این شرکت رضایت دارند. شانا: با توجه به این که طرح سواپ در پایانه نکا اهمیت این پایانه را تا حد قابل توجهی افزایش داده است، توانمند های این شرکت در پایانه نفتی نکا و در اجرای این طرح به چه میزان است ؟ حیدری: در حال حاضر شرکت پایانه های صادرات مواد نفتی در نکا ظرفیت پذیرش روزانه 280 هزار بشکه نفت خام در روز را داراست و این در حالی است که هم اکنون ظرفیت کنونی طرح «سواپ» در حدود یکصد و 20 هزار بشکه در روز است و این میزان در چهار ماه آینده به 170 هزار بشکه و در فاز بعدی این طرح نیز به 370 هزار بشکه در روز می رسد. از طرف دیگر توانایی ذخیره سازی یک میلیون و 500 هزار بشکه نفت خام از دیگر ویژگی های پایانه نکا به شمار می رود . البته در مورد بهره گیری از فناوری های روز در این پایانه باید گفت، در حال حاضر مطالعات انجام شده به منظور نصب سیستم تخلیه و بارگیری درآب های عمیق (SAL ) در پایانه نکا به انجام رسیده است و شرکت ملی نفتکش ایران بزودی مراحل اجرایی آن را آغاز می کند. شانا: در مورد مزایای نصب سیستم تخلیه و بارگیری درآب های عمیق (SAL ) توضیح دهید؟ حیدری: این سیستم امکان انتقال روزانه 370 هزار بشکه نفت را در قالب طرح (سوآپ) از کشورهای نفتخیز حوزه دریای خزر به نکا فراهم خواهد کرد. در طرح سواپ نفت خام هاى وارداتى از سیبرى روسیه، قزاقستان و ترکمنستان ممزوج مى شوند و نوع نفت خامى مشابه نفت خام سبک ایران از طریق تلمبه خانه هاى نکا، سارى ، گل پل و اوریم همچنین خط لوله نکا - ساری، رى - سارى -نم رود برای فرآورش به پالایشگاه هاى تهران و تبریز انتقال مى یابد. در مرحله دوم این طرح نیز روزانه 370 هزار بشکه نفت خام کشورهاى حوزه خزر وارد کشور مى شود و با احداث واحدهاى جدید دیگر در پالایشگاه هاى تهران و تبریز پالایش خواهد شد. در پایان می توان گفت، نکا از مجهز ترین پایانه ها در دریای خزر است و بهره گیری از نیروهای دانشگاهی و متخصص در پایانه نکا همچنین امکانات آزمایشگاهی جدید این پایانه را در موقعیت بسیار خوبی قرار داده است.