۲۶ خرداد ۱۳۸۴ - ۱۷:۰۶
  • کد خبر: 55625
تلاش اوپک برای حفظ اعتبار خود

وزیران نفت کشورهای عضو سازمان اوپک در یکصد و سی و ششمین نشست خود که به صورت فوق العاده در وین برگزار شد با افزایش ‪ 500‬هزار بشکه به تولید روزانه نفت خام اوپک موافقت کردند و به رییس کنفرانس اوپک اختیار دادند که در ماه‌های آینده در صورت نیاز بازار پس از مشورت با دیگر اعضای اوپک ‪ 500‬هزار بشکه دیگر نیز به میزان تولید رسمی اوپک بیفزاید.

این در حالی است که تحلیلگران می گویند هرگونه حرکتی برای افزایش سهمیه ها بر مبنای سهم تولید نفت خام بی معنی است، شماری از کشورهای عضو مانند ونزوئلا و اندونزی حتی نمی توانند به میزان سهمیه تعیین شده خود نفت تولید کنند اما بقیه اعضا حتی بیش از سهمیه های رسمی خود نفت تولید می کنند، تقریبا تمام اعضای اوپک به غیر از عربستان سعودی با حداکثر ظرفیت خود نفت خام تولید می کنند و همین مسئله باعث می شود هرگونه افزایشی در سهمیه های تولید نفت، اعتبار سیستم سهمیه بندی را از بین ببرد. اگر بخواهیم از نقطه نظر منطقی قضاوت کنیم اوپک باید سیستم سهمیه بندی را کنار بگذارد و یا این که برای تعیین سهمیه تولید جدید بر اساس ظرفیت تولید هر کشوری دوباره مذاکراتی را انجام دهد، اجرای این نظریه غیرممکن نیست. بعضی از اعضای اوپک پذیرفته اند که این سیستم کارایی خود را از دست داده است، آنچه که اکنون اتفاق افتاده این است که هیچکدام از اعضا بر اساس سهمیه ای که برای آنها تعیین شده نفت تولید نمی کنند، « شکیب خلیل» وزیر نفت الجزایر گفت: هر کشوری در حد توان خود نفت تولید می کند بنابراین این سیستم حداقل برای زمان حال موثر نیست. از ماه های ژانویه و فوریه گذشته کارایی سیستم سهمیه بندی تولید نفت اوپک زیر سئوال رفته و به نظر می رسد این سیستم اختصاص سهمیه به تاریخ پیوسته است، هیچ کس هم دقیقا مطمئن نیست که اعضای اوپک در اجلاس این سازمان که در ماه دسامبر گذشته در قاهره برگزار شد چه سطحی از تولید را تائید کرده اند، این ابهام با خواسته کنونی اوپک برای شفافیت بیشتر همخوانی ندارد اما هرگونه اقدام اوپک برای رها کردن سیستم سهمیه بندی تولید برداشتن گامی در مسیر درست خواهد بود. امیدهای زیادی برای ارائه نظریه واقع بینانه تر در مورد سیاست تولید وجود ندارد، در اجلاس اوپک که در ماه مارس تشکیل شد سقف تولید ویژه هر عضو با سرعت بر مبنای سیستم سهمیه بندی قدیمی تعیین شد، البته اوپک همیشه برخورد تعصب آمیز با مسائل ندارد، اوپک می خواست که در ماه ژانویه محدوده قیمت 22 تا 28 دلار برای هر بشکه را کنار بگذارد چرا که با توجه به قرار گرفتن قیمت ها در سطحی بیش از بشکه ای 28 دلاردر تمام سال گذشته پای بندی به این محدوده قیمت به اعتبار این سازمان آسیب می رساند، اما سیاست محدوده قیمت در مقایسه با سیستم سهمیه بندی عمر کوتاه تری داشت. سیستم سهمیه بندی تولید امروزی بر اساس معیارهایی تعیین شده که از عمر آن 7 سال می گذرد، از جمله این معیارها میزان تولید نفت خام اعضای اوپک در ماه فوریه سال 1998 بود که منابع ثانویه از جمله « Argus» اعلام کردند، این معیارها در توافقنامه « ریاض» در ماه مارس 1998 تصویب شد اما اعمال این مصوبه یک سال طول کشید، نبود توافق میان عربستان سعودی، ونزوئلا و ایران باعث تجدید نظر در این مصوبه شد به گونه ای که کاهش سهمیه ها دقیقا بر اساس سهم تولید صورت نگیرد، در ماه مارس 1999 آخرین تغییر در سهمیه تولید کشورهای عضو اوپک ایجاد شد و سهمیه تولید نفت خام ایران هم تغییر کرد و از آن موقع تمام تغییرات ایجاد شده در سهمیه ها بطور نسبی محاسبه شده است. ثبات این روش به اوپک اجازه می داد که در صورت تمایل برای تغییرسقف تولید به سرعت وارد عمل شود اما ادامه این روش سازمان اوپک را بصورت فزاینده ای از واقعیت ها دور می کرد، توافقنامه ریاض در زمانی شکل گرفت که « کاراکاس» متخلف ترین عضو اوپک در خصوص رعایت سهمیه ها بود، هرچند « هوگو چاوز» رئیس جمهور ونزوئلا در ابتدا برای همبستگی با اوپک به مازاد تولید نفت خام این کشور پایان داد اما ونزوئلا در حال حاضر در حد سهمیه خود نیز نمی تواند نفت تولید کند علت آن هم مداخلات سیاسی در شرکت نفت دولتی ونزوئلا و دیگر شرکت های نفتی فعال در این کشور است. در مقابل الجزایر میزان تولید نفت خود را سریعتر از هر عضو دیگر اوپک افزایش داد، در سال 1998 میلادی این کشور نتوانست در حد سهمیه خود نفت تولید کند اما اکنون 50 درصد بیشتر از سهمیه مصوب خود نفت خام تولید می کند و همین مسئله می تواند سخنان صریح شکیب خلیل وزیر نفت الجزایر را در مورد لزوم به تعلیق درآوردن سهمیه های تولید توجیه کند. مشکل اوپک این است که نگرانی چندانی در مورد تولید نفت خام الجزایر وجود ندارد چرا که تولید این کشور چندان زیاد نیست و مهره های کلیدی تولید نفت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) کشورهای منطقه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی است که با توزیع دوباره سهمیه ها چیز زیادی عایدشان نمی شود، سیستم کنونی با توجه به رواج مازاد تولید برخی کشورها به عربستان سعودی این امکان را می دهد که بدون انجام مذاکرات سخت در مورد تعیین مجدد سهمیه های تولید از انعطاف پذیری بالایی در زمینه میزان تولید خود برخوردار باشد. ریاض معتقد است اعتبار از دست رفته به خاطر رعایت نکردن سهمیه های قدیمی زیان هایی دارداما پرهیز از اختلافاتی که در صورت سهمیه بندی های مجدد پیش خواهد آمد نیز منافعی دارد که باید در نظر گرفته شوداما یک سیستم بدون انعطاف نمی تواند تداوم داشته باشد، تصمیم نابهنگام عربستان سعودی در اواخر سال 1997 مبنی بر افزایش تولید اوپک به میزان 2 میلیون و 500 هزار بشکه در روز نشان داد که چگونه حفظ یک سیستم سهمیه بندی که مدت زمان طولانی از آن استفاده شده است می تواند به فاجعه بیانجامد. از زمان از سر گیری دوباره تولید نفت کویت پس از جنگ خلیج فارس در سال 1991 سهمیه های اعضای اوپک تغییر نکرده است، در آن زمان تخلف از سهمیه ها چنان رواج داشت که عربستان سعودی فکر می کرد افزایش شدید تولید می تواند باعث کسب اعتبار مجدد شود، اوپک باید قبل از آن که اشتباه مشابه دیگری انجام دهد در سیستم سهمیه بندی تولید نفت خود تجدید نظر کند. منبع: نشریه بازار جهانی نفت.
کد خبر 55625

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =