به‌ گزارش خبرنگار شانا، رویداد «گام معکوس خوردگی فلزات و محافظت فنی» صبح امروز (سه‌شنبه، ۱۷ بهمن‌ماه) با حضور محمداسماعیل کفایتی، رئیس پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز، برزو قنبری، مدیر پشتیبانی ساخت و تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران، عباس رزمی، مدیر بهداشت، ایمنی و محیط زیست، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شرکت ملی نفت ایران، سید مهدیا مطهری، مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران و دبیر کارگروه فناوری ستاد افزایش تولید دانش‌بنیان در محل برگزاری نشست‌های تخصصی شرکت ملی نفت ایران (باشگاه کوشک) برگزار شد.

در ابتدای این رویداد، رئیس پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز با بیان اینکه موضوع خوردگی اجتناب‌ناپذیر است، تصریح کرد: بالای ۷۰ درصد خوردگی‌ها به‌دلیل نبود اطلاع و آموزش‌های لازم و نداشتن هماهنگی مسئولان در این زمینه رخ می‌دهد.

کفایتی با تأکید بر اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان باید در زمینه خوردگی فلزات وارد شوند، افزود: تجربه ژاپن نشان می‌دهد، اگر خوردگی به‌طور مطلوب جلوگیری شود به کاهش بسیاری از هزینه‌ها می‌انجامد.

وی اظهار کرد: امروزه کشورهای پیشرفته برنامه‌های مطلوبی در زمینه فناوری‌های مهندسی انجام داده‌اند که نمونه‌ای از آن طراحی استارت‌آپ‌هاست و تجربه فرانسه در حوزه‌های فناورانه، الگویی مطلوب است که باید از آن بهره ببریم.

رئیس پارک فناوری و نوآوری نفت و گاز با بیان اینکه سه تا ۶ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) کشورهای پیشرفته به موضوع خوردگی اختصاص می‌یابد، افزود: ما باید هزینه‌های مستقیم را که بر اساس برآوردها در ایران به بالای ۱۵ میلیارد دلار می‌رسد کاهش دهیم و اگر بتوانیم با برنامه مناسب در این زمینه به‌ پیش برویم ظرف پنج سال آینده می‌توانیم ۱۵ درصد از خوردگی فلزات را کاهش دهیم که منجر به صرفه‌جویی ارزی ۲ میلیارد دلاری می‌شود.

کفایتی با بیان اینکه خوردگی مبحثی تک‌بعدی نیست و شاخه‌های مختلف را در برمی‌گیرد، ادامه داد: امیدواریم در عرصه خوردگی فلزات پروژه‌های بیشتری تعریف شود، زیرا صنعت نفت در گام‌های نخست این چالش قرار دارد و لازمه تحقق اهداف در این زمینه فرهنگ‌سازی مناسب است، همچنین با انجام اقدام‌های فناورانه و نوآورانه هزینه‌های بسیار سنگین در این بخش کاهش می‌یابد.

رویکرد مؤسسه‌ها و دانش‌بنیان‌ها باید برای مدیریت خوردگی تدوین شود

در ادامه این نشست مدیر پشتیبانی ساخت و تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه موضوع جلوگیری از خوردگی فلزات یکی از معیارهای ارتقای فناوری برای جلوگیری از صرف هزینه‌ها و پیامدهای ناشی از حوادث و اتفاق‌های ناشی از آن در این کشورهاست، گفت: در بخش مهندسی خوردگی فعالیت‌ها و مطالعات زیادی انجام شده و این رویداد باید محور تلاش خود را باید به سمت مدیریت و پایش به ‌پیش ببرد و الگوبرداری از کشورها و شرکت‌های بزرگ دنیا در این زمینه برای ما بسیار راهبردی است.

قنبری با بیان اینکه در بحث مهندسی خوردگی روش‌های مختلفی مطرح است و در بخش مدیریت و پایش خوردگی اتفاق‌های بسیار بزرگی در حال رخ دادن است، اظهار کرد: شرکت‌های بزرگ کشور در حال اجرا و پیاده‌سازی مدیریت ریسک برای جلوگیری از پیامدهای ناشی از خوردگی و هزینه‌هایش هستند.

وی با اشاره به اینکه ما علاقه‌مندیم ستاد بازرسی فنی و دارایی‌های فیزیکی ما شامل سازمانی باشد تا از موضوع خوردگی محافظ کند، افزود: یکی از چالش‌های موجود در صنعت نفت نبود سازمان سیاست‌گذار فنی و حرفه‌ای فلزات و دارایی‌های فیزیکی است.

مدیر پشتیبانی ساخت و تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران بیان کرد: در بحث مدیریت خوردگی فعالیت‌های بسیار زیادی انجام شده و شرکت بی‌پی انگلیس یکی از پیشگامان موضوع مدیریت خوردگی در جهان است که توانسته از ۲۰ درصد از هدررفت و پیامدهای ناشی از خوردگی جلوگیری کند.

قنبری با تأکید بر اینکه رویکرد مؤسسه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان باید به سمت مدیریت خوردگی و حفاظت از دارایی‌های فیزیکی وزارت نفت باشد، یادآور شد: برای همکاری در بحث جلوگیری از خوردگی فلزات از همه شرکت‌های دانش‌بنیان و افراد باتجربه در این زمینه کمک می‌گیریم و امیدواریم بتوانیم گامی مؤثر در این زمینه برداریم.

لزوم ارائه راهکارهای اجرایی در زمینه جلوگیری از خوردگی فلزات

مدیر بهداشت، ایمنی و محیط زیست (اچ‌اس‌ئی)، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه تعداد خوردگی‌های خطوط لوله پساب نمک‌زدایی در مناطق نفت‌خیز جنوب حداقل ۷۸۳ مورد بوده، تصریح کرد: هزینه‌های مربوط به این خوردگی‌ها به جز آسیب‌های محیط زیستی و وقوع مخاطره‌های ایمنی که حتی سبب فوت کارکنان شده است، استفاده از منابع سازمان برای تعمیرات و جایگزینی این خطوط لوله است.

رزمی افزایش ریسک حریق، انفجار و پیامدهای انسانی ناشی از آن، نشت گاز سمی، آلودگی آب و خاک، از بین رفتن گونه‌های گیاهی و جانوری محیط پیرامون تأسیسات و خطوط لوله، هزینه‌های نوسازی و بهسازی تأسیسات و خطوط لوله، هزینه‌های ناشی از پاکسازی خاک‌های آلوده، جرائم زیست‌محیطی و اعتراض جوامع محلی فراساحل را نمونه‌هایی از آسیب‌های ایجادشده در حوزه خشکی به‌دلیل حوادث ناشی از خوردگی دانست.

وی اظهار کرد: فرسودگی تجهیزات و خطوط لوله و خوردگی‌های موضعی شدید، خرابی‌های گسترده و فراوانی زیاد حوادث نشتی و خوردگی، انجام نشدن سیستماتیک بازرسی فنی متمرکز تا مناسب بودن وضع نگهداری تجهیزات و خطوط لوله، نبود روش یکپارچه و همسان در زمینه روش‌های بازرسی فنی و مدیریت خوردگی در سطح شرکت‌ها از جمله چالش‌های نبود یکپارچگی سیستم مدیریت خوردگی و اچ‌اس‌ئی است.

مدیر اچ‌اس‌ئی شرکت ملی نفت ایران با اشاره به راهکارهای اجرایی در زمینه جلوگیری از خوردگی فلزات ادامه داد: برقراری ارتباط رسمی و تعامل مؤثر بین واحدهای اچ‌اس‌ئی و بازرسی فنی در ستاد و عملیات، پیاده‌سازی سیستم مدیریت یکپارچه خوردگی و اچ‌اس‌ئی بر اساس بهترین روش (Best practice) شرکت‌های نفتی مطرح در جهان، شناسایی تهدیدها و عوامل ایجاد خوردگی و به‌کارگیری سازوکارهای کنترل آنها از قبیل روش‌های حفاظت کاتدیک، رنگ و پوشش، بازدارنده‌های خوردگی و طراحی سازوکارهای ارزیابی و پایش نقاط مستعد به خوردگی بر اساس مطالعات ارزیابی ریسک و سوابق حوادث مهم از جمله راهکارهای اجرایی در زمینه جلوگیری از خوردگی فلزات است.

تحقق رشد بهره‌وری در بخش خوردگی با استفاده از ظرفیت‌های موجود

دبیر کارگروه فناوری ستاد افزایش تولید دانش‌بنیان نیز با بیان اینکه انتظاری که سیاست‌گذاران از وزارت نفت دارند تحقق افزایش تولید است اما باید به این نکته توجه کنیم که عواملی وجود دارد که ممکن است سبب کاهش تولید شود، اظهار کرد: بر اساس برآوردهای موجود سالانه حدود ۶۰ میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز جهانی هزینه می‌شود و شرکت ملی نفت ایران باید به سمت پیشگیری از خوردگی فلزات گام بردارد.

مطهری افزود: یکی از حوزه‌های مهم دانش‌بنیانی در شرکت ملی نفت ایران مبحث خوردگی فلزات است و ظرفیت‌های بسیار خوبی در زمینه فناوری‌ها و نوآوری‌های پیشرفته وجود دارد که با بهره‌گیری از آنها می‌توانیم شاهد رشد بهره‌وری در زمینه خوردگی فلزات باشیم.

وی با اشاره به اینکه شرکت ملی نفت ایران آمادگی همکاری در زمینه پیشگیری از خوردگی فلزات را دارد، افزود: شرکت ملی نفت ایران از طرح‌ها و پیشنهادهایی که صنعت نفت را به سمت پایلوت‌های فناورانه میدان پیش ببرد حمایت می‌کند.

دبیر کارگروه فناوری ستاد افزایش تولید دانش‌بنیان با بیان اینکه حمایت‌های دانش‌بنیان از پروژه‌های خوردگی در قالب قراردادهای بار اول و تأمین مالی این پروژه‌ها تعریف می‌شود، گفت: در قالب تبصره ۱۸ بند «ه»، شرکت ملی نفت ایران حدود ۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات را در قالب بودجه‌های سال ۱۴۰۱ در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار داده که این رقم در قالب بودجه‌های سال ۱۴۰۲ به‌ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است که شامل پروژه‌های جلوگیری از خوردگی فلزات نیز می‌شود.